Yanit İfade Eden Evet, Hayir Ve Benzeri̇ Sözcükler Üzeri̇ne

Baran, Burhan

doi:10.7884/teke.3816

Cited by 2 publications

(2 citation statements)

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…2017'de yayımlanan "Yanıt İfade Eden Evet, Hayır ve Benzeri Sözcükler Üzerine" başlıklı çalışmasıyla Baran, peki sözcüğünü de yanıt ifade eden sözcüklerle birlikte değerlendirmiş; onay bildiren bu sözcüklerin hangi tür sözcük sınıfında olduğu konusunda fikir birliğine varılamadığını aktarmıştır. Peki sözcüğünün türü konusunda ise evet, hayır ve peki gibi sözcüklerin yüklemin anlamını bir zarf gibi etkilemediği ve bu nedenle de zarf tümleci olamayacağı için bu sözcüklerin zarf olarak alınmamasının daha uygun olacağını ifade etmiştir (Baran, 2017(Baran, , s. 1311. Ayrıca, edat olarak alınıp alınamayacağı konusunda ise edatların tek başına anlamsız olmaları, sözcük veya sözcük gruplarından sonra gelerek onlara bağlı olarak kullanılmaları evet, hayır, peki gibi sözcüklerin edat sınıfında da ele alınmaması gerektiğini, yanıt ifade eden evet, hayır, peki gibi sözcükleri ünlemlerin bir alt sınıfı saymanın daha isabetli olduğunu belirtmiştir (Baran, 2017(Baran, , s. 1313.…”

Section: çüTad Aralık 2023unclassified

“…Peki sözcüğünün türü konusunda ise evet, hayır ve peki gibi sözcüklerin yüklemin anlamını bir zarf gibi etkilemediği ve bu nedenle de zarf tümleci olamayacağı için bu sözcüklerin zarf olarak alınmamasının daha uygun olacağını ifade etmiştir (Baran, 2017(Baran, , s. 1311. Ayrıca, edat olarak alınıp alınamayacağı konusunda ise edatların tek başına anlamsız olmaları, sözcük veya sözcük gruplarından sonra gelerek onlara bağlı olarak kullanılmaları evet, hayır, peki gibi sözcüklerin edat sınıfında da ele alınmaması gerektiğini, yanıt ifade eden evet, hayır, peki gibi sözcükleri ünlemlerin bir alt sınıfı saymanın daha isabetli olduğunu belirtmiştir (Baran, 2017(Baran, , s. 1313. Bu açıdan bakıldığında, peki sözcüğünün türü konusunda Baran (2017)'ın çalışması, daha kapsayıcı olmuştur.…”

Section: çüTad Aralık 2023unclassified

See 1 more Smart Citation

Peki̇ Sözcüğünün Kullanimi Üzeri̇ne Gözlemler

AKSAKALLI

2023

Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Pek ve iyi sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuş peki sözcüğü, genel olarak evet, tamam, elbette, pekâlâ gibi sözcüklerle onay ve kabullenme gibi aynı anlamlara sahip olduğu düşünülse de kullanımı açısından farklı bir yerde durduğu görülmektedir. Günlük hayatta ve edebî metinlerde, onay ve kabullenme anlamlarının ötesinde, istenmeyen bir durumda kalındığı takdirde, sitemkâr bir ifade olarak kullanılmaktadır. Kabul ve onay anlamları ifade eden pekâlâ, evet ve tamam sözcüklerinden öte, istemsiz kabullenme, içinde bulunulan durumdan hoşnutsuzluk, boyun eğme ve üzüntü duyma neticesinde kullanılan, duygu değeri açısından farklılık arz eden bir sözcüktür. Yazın dilinde bu anlamlarıyla karşımıza çıkan bu sözcük, diyalog hârici metinlerde de bağlamla ilintili olarak yine bu anlamları baskın bir şekilde ifade edebilmektedir. Kezâ, onay ve kabul anlamları da peki sözcüğünden önce yer alan cümlelerdeki bağlamların belirleyici olduğu görülmektedir. Bütün bunların ışığında onay ve kabul gibi boyun eğme, istemsiz kabullenme, çaresizlik ve içinde bulunulan durumdan hoşnutsuzluk gibi anlamları da peki sözcüğünün temel anlamlarına dâhil olduğunu düşünmek, isabetli olacaktır. Bilindiği gibi, dil bilgisi kitaplarında sözcük türleri ile ilgili tasnifler çeşitlilik göstermektedir. Bu tasnifler içerisinde sözcüklerin anlamlarına dair farklı değerlendirmeler de görülebilmektedir. Peki sözcüğünün dil bilgisi kitaplarındaki görünümlerine bakıldığında, tür olarak çeşitli başlıklar altında ele alınmış ve farklı anlamlarla kategorize edilmiştir. Peki sözcüğüne genellikle söylem belirleyicilerin ele alındığı makalelerde yer verildiği görülmektedir. Söylem belirleyicilerine dair yapılmış çalışmalar içerisinde de peki sözcüğüne dair onay, kabul anlamları dışında, istemsiz kabul etme ve sitem anlamlarının yer almadığı görülmektedir. Peki sözcüğü ile ilgili derlem tabanlı bir çalışma da düşünülmüştür. Yapılan taramada, on binden fazla veriye ulaşılmıştır. Ancak, bu kadar verinin bir makale çerçevesinde değerlendirilmesi pek de mümkün olmadığı için bu çalışmada, peki sözcüğü ile ilgili anlamlar gözlemler neticesinde kurgulanan cümleler ile aktarılmıştır. Peki sözcüğünün kabul ve onaylama anlamlarının ötesinde, ağırlıklı olarak sitem ifade eden yönüyle yani istemsiz kabul etme, üzüntü duyma, hoşnutsuzluk, boyun eğme ve çaresizlik anlamları bu kurgusal cümleler aracılığıyla öne çıkarılmıştır.

show abstract

Section: çüTad Aralık 2023unclassified

Peki̇ Sözcüğünün Kullanimi Üzeri̇ne Gözlemler

AKSAKALLI

2023

Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

Türkçe ile Çince ünlem ifadeleri karşılaştırılması

ÇİMEN¹,

ZHENG²

2022

RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Yabancı dil eğitiminde öğrencilere ünlem ifadelerinin öğretilmesi hem öğrenciler hem eğitmenler için zorlayıcı konular arasında yer alır. Dil öğrenirinin ifadenin tam anlamını kendisinin keşfetmesi gerekir. Çincede kullanılan birçok duygu durumu ünlem ifadesi (呀-ya，啊-a，哦-o) ile Türkçede kullanılan duygu durumu ünlem ifadeleri (ya, a/ah, o/oh) anlam, kullanım yeri ve sesletim gibi bir çok açıdan benzerlikler taşımaktadır. Fakat söz konusu ünlemlerin ifade ettiği duygu durumlarının çeşitliliği, Çince ve Türkçe dilleri öğrenicilerinde anlama ve kullanım karmaşasına yol açmaktadır. Nitel özelliklere sahip bu çalışmada, tümce kalıpları ve örneklemeler ile söz konusu ünlemler sözdizimi, anlambilim ve sesletim olarak karşılaştırarak ispat yöntemine dayandırılmaktadır. Bu karşılaştırma çalışmasının ortaya koyduğu sonuç iki yönlüdür; söz konusu ünlemlerin anlamsal, sesbilimsel ve sözdizimi açısından incelenerek Çince ve Türkçe ünlemlerin farklılıkları ve benzerlikleri örneklerle açıklanmış ve Türkçe yada Çincenin yabancı dil olarak öğretildiği ortamlarda dil edinimine büyük katkı sağlayabilecek ve kültürlerarası iletişimi destekleyebilecek dil unsurları olan ünlemlerin üzerinde daha çok durulması gerektiği vurgulanmıştır ve tüm yabancı dillerde daha etkili bir iletişim sağlamak için ünlem ifadelerinin öğretilmesi üzerine daha fazla çalışma yapılması gerektiği ve yabancı dil eğitmenlerinin sınıf ortamında ünlem ifadelerinin öğretilmesine ve kullanılmasına daha fazla olanak sağlaması gerektiği önerilmektedir.

show abstract

Yanit İfade Eden Evet, Hayir Ve Benzeri̇ Sözcükler Üzeri̇ne

Cited by 2 publications

References 0 publications

Peki̇ Sözcüğünün Kullanimi Üzeri̇ne Gözlemler

Peki̇ Sözcüğünün Kullanimi Üzeri̇ne Gözlemler

Türkçe ile Çince ünlem ifadeleri karşılaştırılması

Contact Info

Product

Resources

About