Yaşlı Bireylerin İlaç Kullanımına İlişkin Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

The aim of this study is to examine the behavior of drug use in aged 65 and over and to determine whether their socio-demographic characteristics are effective on drug use behaviors. The universe of this study is composed of participants being 65 years old and over who live in Burdur province center (N=12.378). In the study, totally 479 questionnaires were implemented. The data were collected from questionnaires by the researchers between February 12-25, 2018. Descriptive statistics, independent sample t test and one way analysis of variance (Anova) were used in the analysis of the data. According to the results obtained by the study, it was determined that participants' drug use behaviors were moderate. There was also a significant difference between drug use behaviors according to participants' incomes, it was determined that drug use behaviors of the participants whose income was 2000 TL or more were higher. İn order to develop appropriate drug use behaviours, it is important to conduct training an information studies from the moment the medicines are prescribed.Öz: Bu çalışmanın amacı, 65 yaş ve üstü bireylerin ilaç kullanımına ilişkin davranışlarını incelemek ve sosyodemografik özelliklerin ilaç kullanım davranışları üzerinde etkili olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini Burdur il merkezinde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireyler oluşturmaktadır (N=12.378). Çalışmada toplam 479 kişiye anket uygulanmıştır. Veriler anket aracılığıyla araştırmacılar tarafından 12-25 Şubat 2018 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi (Anova) kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, katılımcıların ilaç kullanım davranışlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların gelirlerine göre ilaç kullanım davranışları arasında anlamlı fark bulunmuş, geliri 2000 TL ve üstü olan katılımcıların ilaç kullanım davranışlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Uygun ilaç kullanım davranışlarının geliştirilmesi için ilaçların reçete edildiği andan itibaren eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının yapılması önemlidir.

Yaşlı Hastalarda Uygunsuz İlaç Kullanımının İncelenmesi ve Polifarmasi Varlığı

“…Yaşlılarda polifarmasinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bunlar arasında, eşlik eden hastalık sayısın da artış, çoklu reçete, reçete kaskadı, yan etkiler ve ilaç etkileşimi hususunda hekimin yeterli bilgiye sahip olmaması ve hasta ve bakıcı ile ilgili faktörler sayılabilir (8,9).…”

“…Klinik anlamlılık açısından 5 veya daha fazla ilacın kullanımı polifarmasi olarak kabul edilebilir (7). Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çoklu ilaç kullanan sınıfın büyük kısmını 65 yaş ve üstü hastalar oluşturmaktadır (8).…”

“…Yaşlılarda polifarmasinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bunlar arasında, eşlik eden hastalık sayısın da artış, çoklu reçete, reçete kaskadı, yan etkiler ve ilaç etkileşimi hususunda hekimin yeterli bilgiye sahip olmaması ve hasta ve bakıcı ile ilgili faktörler sayılabilir (8,9). Polifarmasi, ilaç yan etkileri, ilaç etkileşimleri, tedaviye uyumsuzluk, maliyette artış, kalça kırığı, kilo kaybı, düşme, bilişsel bozukluk, hastane yatış süresinde uzama ve ölüm gibi olaylarla sonuçlanabilmektedir (10).…”