Z badań nad łańcuchówkami w dawnym księstwie muszyńskim

Abstract

W artykule przedstawiono wyniki badań na temat wyglądu przestrzennego wsi o układach łańcuchowych na terenie dawnego księstwa muszyńskiego. Powodem podjęcia tematu była chęć ukazania, jak niegdyś wyglądały układy przestrzenne wsi w księstwie muszyńskim. Zagadnienie to jest ważne dla regionalistów i historyków zajmujących się badaniami tego regionu. Przeprowadzone badania mogą być również przydatne dla służb konserwatorskich, urzędników, planistów oraz wszystkich osób interesujących się osadnictwem wiejskim. Celem pracy była identyfikacja łańcuchówek w księstwie muszyńskim oraz ich charakterystyka pod względem kształtu siedliska i rozłogów oraz rozmieszczenia obiektów sakralnych. Analiza objęła wszystkie wsie leżące w tym regionie. W jej toku wykazano pewne charakterystyczne cechy badanych układów łańcuchowych, wszystkie bowiem cechowało siedlisko wytyczone w sposób jedno- lub dwustronnie zabudowany. Rozłogi zaś przybierały formę zwartych kompleksów z dominacją zespołów parcel długowąskopasmowych. W badaniu wskazano również prawidłowości przestrzenne lokalizacji kościoła lub cerkwi w łańcuchówkach: pośrodku wsi przy głównej drodze w granicy siedliska, w środkowym punkcie wsi, w dalszej odległości od drogi (za zabudowaniami) bądź w obrębie rozłogów. Cmentarz mieścił się przy kościele lub cerkwi albo w obrębie rozłogów wiejskich (za siedliskiem).