Zastosowanie koncepcji „displaying families” do analizy wizualnych reprezentacji macierzyństwa na portalu Instagram

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji displaying families autorstwa Janet Finch nie tylko jako ramy teoretycznej dla badań nad praktykami życia rodzinnego, ale również użytecznej inspiracji metodologicznej, przydatnej w szczególności do dociekań poświęconych normatywnym wzorcom i dominującym dyskursom życia rodzinnego, a także jego wizualnym reprezentacjom. Choć badacze i badaczki życia rodzinnego chętnie sięgają do koncepcji Finch jako tła teoretycznego, rzadko staje się ona dla nich inspiracją metodologiczną. Tymczasem wykorzystanie jej na etapie analiz, a nawet projektowania badania umożliwia – jak pokazuje autorka na przykładzie prowadzonych badań własnych – nowe spojrzenie na zebrany materiał. Korzystając z założeń tej koncepcji, autorka zebrała i poddała jakościowej analizie treści sto fotografii pochodzących z dziesięciu popularnych profili polskich influencerek parentingowych. Przyjmując, za Finch, że życie rodzinne i jego praktyki podlegają nieustannemu demonstrowaniu (ang. displaying), którego skuteczność zależna jest od tego, czy są one społecznie rozpoznawane jako praktyki rodzinne, potraktowano publikowane w przestrzeni mediów społecznościowych zdjęcia jako przykład demonstrowania praktyk macierzyńskich. Autorka artykułu, wybierając do analizy najpopularniejsze wśród użytkowników portalu Instagram fotografie, poszukiwała w nich nie tyle odpowiedzi na pytanie o codzienne praktyki instamatek, co o dominujące wśród nich normatywne wzorce macierzyństwa. Przeprowadzone analizy wykazały silny, normatywny charakter tradycyjnego modelu rodziny oraz reprodukcję tradycyjnego podziału ról płciowych w rodzinie.