Zatvorska socijalna klima – pojam, faktori i značaj zatvorske socijalne klime

Abstract

Sve intenzivnije usmeravanje stručne naučne pažnje ka izučavanju zatvorske socijalne klime, poslednjih decenija, od izuzetne je važnosti, jer rezultati istraživanja ukazuju na podatak da karakteristike zatvora (fizičke, arhitektonske, socijalne, organizacione i dr.) zapravo posreduju između prestupnika i rehabilitacionih ili terapijskih mera. Drugim rečima, socijalna ili institucionalna klima potencijalno može da olakša uspešnu rehabilitaciju osuđenika ili pak, da ometa njen napredak. Pregledom literature uočljiv je veliki broj različitih terminoloških određenja i definisanja pojma zatvorske socijalne klime, pa se ona često definiše i kao materijalna, socijalna i emocionalna stanja date jedinice i podrazumeva interakciju između navedenih faktora. Opšte konceptualizacije socijalne klime uključuju relacionu klimu, psihosocijalno okruženje, socijalnu atmosferu, socijalno okruženje i atmosferu odeljenja. Socijalna klima se takođe može meriti procenom stvarne, poželjne i očekivane socijalne klime i kako je doživljavaju osuđenici, zaposleni stručni radnici u zatvoru ili pojedinci iz društvene zajednice. U ovom radu, autor nastoji da osvetli pojam zatvorske socijalne klime, kao i faktore koji je determinišu. Poseban naglasak u radu je stavljen na percepciju zatvorske socijalne klime od strane stručnih radnika, uticaju koji socijalna klima ostvaruje na ponašanje osuđenika, kao i sagledavanju svih onih aspekata koji proizilaze iz radnog okruženja, vrste radne organizacije i odnosa, a koji utiču na formiranje socijalne klime u zatvorskoj sredini.

Previous prison experience and evaluation of the quality of prison life

“…ese components contain a number of features, which include (but are not limited to) e.g. how safe inmates and sta are from threats of aggression and violence (by other inmates), how much a supportive therapeutic orientation is present, to what extent the physical and psychological needs of inmates are met, and to what extent it is seen that the environment (prison) provides an opportunity for learning new skills and adoption of prosocial behaviour (Tonkin, 2015;Schalast et al, 2008;Ilijić, 2021).…”

“…Also, they are limited in the sense of work and education, and their relationships with families are fundamentally changed and restricted (Coyle, 2008). In the literature, prison deprivations, which include deprivation of freedom, deprivation of safety or security, deprivation of material goods and services, deprivation of independence, deprivation of heterosexual relationships (Sykes, 1958), are marked as an inevitable product of the prison sentence and the overall conditions of its execution (Ilijić, 2012), and their intensity a ects the (un)success of the implemented treatment (Ilijić, 2014). is issue is further complicated for persons who have been sentenced to life imprisonment (Banović, 2022) but also for convicted persons who are recidivists (Đorđević & Bodrožić, 2020).…”