Ziya Gökalp'ın Alageyik Manzum Masalının Göstergebilimsel Analiz Metoduna Göre İncelenmesi

Abstract

Saussure’ün gösterge teorisi ile Propp’un yapısalcı görüşleri üzerine temelleri şekillenen göstergebilimin en önemli temsilcisi A. J. Greimas’tır. Anlatının gösteren ve gösterilen olmak üzere biçim ve içerikten oluşan bir bütün olduğunu söyleyen Greimas, içeriğe biçimden yola çıkılarak ulaşılabileceğini ifade eder. Yüzey yapıdan derin yapıya ulaşılabilmesi için bir anlatının kesitlere ayrılması gerektiğini belirterek her bir kesitin kendi başına bir bütün ve bu her bütünün de anlatının tamamına ait bir parça olduğunu söyler. Anlatıdaki anlamın ikili karşıtlıklardan doğacağına vurgu yapan Greimas, geliştirdiği göstergebilimsel dörtgen modeliyle ikili karşıtlıklardan hareketle derin yapıdaki mantıksal-anlamsal bütünün ortaya çıkabileceğine işaret eder. Bu çalışmada Greimas’ın göstergebilimsel çözümleme yöntemi Ziya Gökalp’in Alageyik manzum masalına uygulanmaya ve yüzey yapıdan hareketle anlatıdaki derin yapı ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Uygulamadan önce göstergebilimsel metodun kullandığı kavramlar üzerinde durulacak ve ardından kesitlere ayrılan anlatıdaki anlamın çözümü göstergebilimsel dörtgen modeliyle ortaya konulacaktır. Bu çalışmayla sinema, siyaset, reklam gibi hayatın her alanında tatbik edilebilen göstergebilimin bir edebî esere de uygulanarak metnin anlam yapısının ortaya konulabileceği gösterilecektir.