Utworzenie strefy Schengen stanowi jedno z największych osiągnięć integracji europejskiej, prowadząc m.in. do zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych. W celu efektywnego zarządzania granicami zewnętrznymi oraz zapewnienia i wzmocnienia bezpieczeństwa (WSI). Przedmiotem artykułu jest analiza funkcjonujących i wdrażanych WSI UE zarządzanych w wymiarze operacyjno-technicznym przez Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości. Celem artykułu jest określenie pierwotnych oraz aktualnych założeń formalnych i funkcjonalności WSI UE (wg stanu na październik 2022 r.), wskazanie roli, istoty, a także identyfikacja czynników warunkujących modernizację i wdrażanie innowacyjnych instrumentów, równolegle obrazując ich przebieg. Celem pośrednim jest zdefiniowanie kierunku polityki bezpieczeństwa UE w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa strefy Schengen w XXI w. Na rzecz weryfikacji przyjętego podejścia badawczego, posłużono się metodą komparatystyczną i analizy instytucjonalno-prawnej.