Zorunlu Göç Sürecinde Sosyal Ağlar; Şanlıurfa’daki Suriyeli Sığınmacılar

Abstract

Türkiye 2011 yılından bu yana Suriye'de yaşanan iç karışıklıklar ve şiddet nedeniyle kitlesel bir göç sürecini tecrübe etmektedir. Milyonlarca insan zorunlu olarak yerlerinden edilerek Türkiye'ye giriş yapmıştır. Türkiye'de geçici koruma kapsamına alınan Suriyeli sığınmacılar ağırlıklı olarak sınır illerinde ve büyükşehirlerde yaşamaktadır. Şanlıurfa yarım milyona yakın sığınmacıyla bu iller arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Sağlıklı bir göç yönetişimi için sığınmacıların göç süreçlerinin analiz edilerek anlaşılması hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmada Suriyeli sığınmacıların Şanlıurfa iline göç süreçleri sosyal ağlar kuramı ile açıklanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda sığınmacıların yaşadıkları zorunlu göç süreci, Şanlıurfa'da yaşamayı tercih sebepleri, yaşam biçimleri, gelecek niyetleri ve zorunlu göçten kaynaklı yaşanan sıkıntılar ele alınmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, 2021 yılı Nisan-Mayıs aylarında 11 Suriyeli aile temsilcisi ile yarı-yapılandırılmış derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Bu mülakatlardan elde edilen veriler analiz edilmiştir. Suriyeli sığınmacılar her ne kadar ülkelerini zorunlu olarak terk etmek durumunda olsalar da göç sürecinde aldıkları kararlarda akraba, arkadaş ve tanıdıklarından oluşan sosyal ağları kullandıkları ortaya çıkmıştır. Daha önceden göç eden sığınmacıların yeni geleceklerle yol gösterici ve onların göç süreçlerini kolaylaştırıcı oldukları görülmüştür. Bu durum göçün sürekliliğini ve göçmenlerin Türkiye'nin belirli bölgelerinde göçmenlerin neden olmuştur. Bununla birlikte göçmenlerin gelecek niyetleri içerisinde yakın vadede ülkelerine geri dönüş planları görünmemektedir.

Reconstruction of Femininity and Masculinity in the Migration Process: Notes From Field Research

“…Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin Türkiye'de yoğunlaştıkları iller, yoğunlaştıkları işler, toplumsal hayata uyumları açısından gerekli olan hizmetlere erişim konusunda karşılaştıkları sorunlar ve ev sahibi toplumun zaman içerisinde Suriyelileri nasıl algıladığı gibi meseleler literatürde hâkim tartışma alanları olarak karşımıza çıkmaktadır (Erdoğan, 2022;Danış & Dikmen, 2022). Bununla birlikte Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı iller bazında da bu temel tartışma noktalarının ön plana çıktığını ve hem yerel dinamiklerin hem de sosyal uyum gibi meselelerin önemli bir tartışma alanı oluşturduğunu görmek mümkündür (Gültekin vd., 2021;Gulerce & Demir 2021). Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin iş imkanı sunan sınır illerinde ve metropol şehirlerde yoğunlaştığı görülmektedir.…”

Field Observations of Non-Governmental Organizations Working With Migrants: The Case of Istanbul and Sanliurfa

“…Suriyeli nüfusunun en fazla bulunduğu iller ise sırası ile şu şekildedir: İstanbul, Gaziantep, Hatay, Şanlıurfa, Adana, Mersin. Göçmenlerin belirli bölgelerde kümelenmeleri sosyal ağlarla açıklanabilir (Gülerce & Demir, 2021). Suriyeli nüfus başta yalnızca sınır illerde ikamet etmeye başlasa da zamanla kalış süresinin uzaması ile ülkenin tamamına yayılmıştır.…”