Αστικός Χώρος Και Στρατηγικός Σχεδιασμός Στα Βαλκάνια

Abstract

Αντικείμενο της έρευνας αποτελεί η εικόνα της πόλης ως καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση της αστικής ταυτότητας, σε άμεση συνάρτηση με τις αστικές πολιτικές και το σχεδιασμό. Στο πλαίσιο της γεωγραφικής περιοχής αναφοράς, το βαλκανικό χώρο, εξετάζονται ζητήματα σχεδιασμού της πόλης με σκοπό τα στοιχεία που θα προκύψουν να ληφθούν υπόψη στην ανάδειξη της αστικής ταυτότητας με άξονα τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σχετικά με τις πόλεις αναφοράς, πρόκειται για τις βαλκανικές πρωτεύουσες Πρίστινα (Κόσοβο), Σόφια (Βουλγαρία) και Βουκουρέστι (Ρουμανία). Η εικόνα αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό ενός τόπου έτσι ώστε να υπολογίζεται στο σχεδιασμό του χώρου και τις λειτουργικές διαστάσεις του. Τα στοιχεία σύνθεσης της εικόνας της πόλης, και κατ’ επέκταση η αστική ταυτότητα, διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό από τις ιστορικές, τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες, τις ατομικές και κοινωνικές δραστηριότητες στο χώρο και το χρόνο. Παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη στο σχεδιασμό μιας πόλης γενικότερα συναρτώνται με το περιβάλλον, φυσικό και ανθρωπογενές. Ιδιαίτερα για το χώρο των Βαλκανίων προκύπτουν ερευνητικά ερωτήματα σχετικά με την εικόνα των αστικών κέντρων, την εφαρμογή αστικών πολιτικών και τον σχεδιασμό γενικών στόχων χωρικής ανάπτυξης. Σε πρώτο επίπεδο, μέσα από βιβλιογραφικές πηγές, έρευνες και διαδικτυακούς τόπους, γίνεται προσπάθεια να αποσαφηνιστούν έννοιες που αφορούν το χώρο, το σχεδιασμό, την εικόνα της πόλης και την αστική ταυτότητα. Σε δεύτερο επίπεδο, μέσα από την επιτόπια παρατήρηση, την αποτύπωση σημείων ενδιαφέροντος, σε συνδυασμό με την ανάλυση των δεδομένων συνεντεύξεων και ερωτηματολογίων σε στοχευμένες ομάδες κοινού (κατοίκους, εργαζόμενους, επαγγελματίες, επιστημονική κοινότητα, εκπροσώπους δημοσίων φορέων) στις πόλεις αναφοράς, επιχειρείται η προσέγγισή τους με βάση τα γεωγραφικά, ιστορικά, κοινωνικοοικονομικά, περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά τους ώστε να αποδοθεί, όσο το δυνατόν καλύτερα, η εικόνα των αστικών κέντρων, το σύστημα σχεδιασμού τους και τα αναπτυξιακά σενάρια. Σκοπός είναι τα στοιχεία που θα προκύψουν μέσα από αυτή τη διερεύνηση να αποτελέσουν έναυσμα για προτάσεις συνέργειας στο πλαίσιο ενός προτύπου αειφόρου ανάπτυξης, ως στρατηγική επιλογή του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου.