Έμφυλα Συναισθηματικά Στερεότυπα Του Φόβου Στην Προσχολική Ηλικία

Abstract

Η παρούσα διατριβή, επικεντρώνεται στη μελέτη των έμφυλων στερεοτύπων που σχετίζονται με το φόβο, επιχειρώντας να εξετάσει τις στερεοτυπικές επιδόσεις παιδιών προσχολικής ηλικίας κατά την απόδοση του συναισθήματος του φόβου, αξιοποιώντας ως ερευνητικά εργαλεία τα συναισθηματικά σενάρια και σχεδιαστικά έργα. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν αρχικά να εξετάσει τις στερεοτυπικές επιδόσεις των παιδιών σχετικά με το συναίσθημα του φόβου στα δύο φύλα και αν αυτές διαφοροποιούνται με βάση το φύλο των παιδιών, την ηλικία και το εργαλείο. Εξετάστηκαν διαφορετικές πτυχές του φόβου, όπως η ένταση, το περιεχόμενο και η παρουσία - απουσία φόβου. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού σχεδιάστηκαν 3 διαδοχικές μελέτες. Στην πρώτη μελέτη εξετάζονται οι στερεοτυπικές επιδόσεις των παιδιών σχετικά με την απόδοση της έντασης του συναισθήματος του φόβου και του περιεχομένου του φόβου στα δύο φύλα. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 100 παιδιά (50 κορίτσια και 50 αγόρια) ηλικίας 4 έως 5 ετών, τα οποία συμμετείχαν σε έργα συναισθηματικών σεναρίων και σχεδιαστικά έργα που αφορούν το συναίσθημα του φόβου. Στη μελέτη αυτή, προκειμένου να εξεταστούν οι στερεοτυπικές επιδόσεις των παιδιών σχετικά με την ένταση του φόβου και το περιεχόμενο του φόβου στα δύο φύλα, χρησιμοποιήθηκαν αντικείμενα από τους φοβικούς παράγοντες της κλίμακας FSSC-R. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική την επίδραση του φύλου του πρωταγωνιστή (αγοριού έναντι κοριτσιού), καθώς τα παιδιά απέδωσαν υψηλότερη ένταση του φόβου στις πρωταγωνίστριες των συναισθηματικών σεναρίων και σχεδιαστικών έργων, σε σχέση με τους πρωταγωνιστές. Το φύλο και η ηλικία δεν είχαν επίδραση στις στερεοτυπικές επιδόσεις των παιδιών κατά την απόδοση της έντασης του φόβου. Τέλος, τα ευρήματα έδειξαν ότι τα παιδιά απέδωσαν υψηλότερη ένταση του φόβου στις πρωταγωνίστριες σε όλες τις φοβικές κατηγορίες. Η δεύτερη μελέτη σχεδιάστηκε με βάση τα ευρήματα της πρώτης και είχε ως στόχο να εξετάσει τις στερεοτυπικές επιδόσεις των παιδιών σχετικά με την απόδοση του φόβου στα δύο φύλα και αν αυτές διαφοροποιούνται με την ηλικία και το φύλο. Στην έρευνα συμμετείχαν 120 παιδιά (60 αγόρια και 60 κορίτσια) ηλικίας 3 έως 5 ετών, όπου εξετάστηκαν σε έργα συναισθηματικών σεναρίων και σχεδιαστικά έργα. Λόγω της προσθήκης των 3χρονων παιδιών, ο σχεδιασμός της δεύτερης μελέτης απλοποιήθηκε. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν σημαντική την επίδραση της ηλικίας, καθώς τα 5χρονα παιδιά είχαν υψηλότερη στερεοτυπική επίδοση σε σχέση με τα 3χρονα παιδιά. Καμία άλλη επίδραση δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική. Κατόπιν σχεδιάστηκε η τρίτη και καταληκτική μελέτη, η οποία είχε σκοπό να εξετάσει αν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αποδίδουν στερεοτυπικά το συναίσθημα του φόβου στα δύο φύλα και αν οι επιδόσεις τους διαφοροποιούνται βάσει της ηλικίας και του φύλου, καθώς και να εξετάσει αν τα παιδιά αποδίδουν στερεοτυπικά την παρουσία του φόβου σε συνδυασμό με την απουσία φόβου. Στην έρευνα συμμετείχαν 120 παιδιά (60 αγόρια και 60 κορίτσια) ηλικίας 3 έως 5 ετών. Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και στην τρίτη μελέτη ήταν τα συναισθηματικά σενάρια και σχεδιαστικά έργα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι στερεοτυπικές επιδόσεις των παιδιών φάνηκε να αυξάνονται με την ηλικία, ενισχύοντας έτσι τα ευρήματα της δεύτερης μελέτης. Οι επιδόσεις των παιδιών δεν διέφεραν στις συνθήκες παρουσίας και απουσίας φόβου. Δεν υπήρξαν άλλες στατιστικά σημαντικές επιδράσεις. Τα ευρήματα των τριών μελετών συζητούνται ως προς τη σημασία τους σε σχέση με τη θεωρία των Κοινωνικών Ρόλων, καθώς και τη συνεισφορά τους στο ερευνητικό πεδίο των έμφυλων συναισθηματικών στερεοτύπων στην προσχολική ηλικία.