Εννοιολογική Αλλαγή Στις Φυσικές Επιστήμες

Abstract

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙ ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ, ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΠΟΥ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΧΩΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΟΤΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΔΙΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. ΑΠΩΤΕΡΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΕΙ, ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΕΙ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ, ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΜΕΤΑΒΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΕΣ ΣΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΦΕΛΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΗ ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΑΦΗΡΗΜΕΝΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. ΑΡΧΙΚΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΣΚΟΠΟ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ. ΣΤΑ ΔΥΟ ΠΡΩΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ ΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ, ΑΝ ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΕΑΝ ΑΥΤΗ Η ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΜΑΣ ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΕΝΝΟΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ. ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΒΑΣΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ, ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΚΥΡΙΩΣ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ (ΣΤΕΡΕΑ, ΥΓΡΑ, ΑΕΡΙΑ) ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΕΝΩ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥ ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ ΣΩΜΑΤΑ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥΣ ΔΟΜΗΣ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΗΚΕ, ΕΠΙΣΗΣ, ΥΨΗΛΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΜΑΣ ΟΤΙ Η ΕΠΑΝΑΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΞΗΓΗΣΕΩΝ. ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΣΧΕΔΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΕΙ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ. ΤΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΥΠΟΨΗ ΜΑΣ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΡΟΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ ΤΟ ΒΕΛΤΙΣΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΤΙΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΗ, ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΙΚΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΠΟΥ ΑΥΤΕΣ ΘΕΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ, ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ, ΤΗ ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΡΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ, Η ΟΠΟΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΗΝ ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΡΟΩΘΗΣΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ, ΑΦΟΥ ΒΟΗΘΗΣΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΜΕΤΑΒΟΥΝ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΡΧΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΗ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙΛΗΠΤΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΗ.