Επίδραση των στεροειδών ορμονών στην έκφραση του ογκογονιδίου των στεροειδών ορμονών στην έκφραση του ογκογονιδίου c-erbB2/neu στα αδενοκαρκινικά κύτταρα του ανθρώπινου ενδομητρίου (κυτταρική σειρά Ishikawa)

Abstract

Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν ενδείξεις ότι τα στεροειδή επηρεάζουν την καρκινογένεση, ιδίως στο ενδομήτριο. Στην παρούσα εργασία μελετήσαμε την τυχόν επίδραση των στεροειδών ορμονών στην έκφραση του ογκογονιδίου c-erbB2 σε καλλιέργειες κυττάρων Ishikawa. Το ογκογονίδιο c-erbB2/neu εκφράζεται στα κύτταρα Ishikawa και σε ανθρώπινα ενδομητρικά αδενοκαρκινικά κύτταρα τόσο σε επίπεδο mRNA όσο και σε επίπεδο πρωτεΐνης. Οι τύποι κυττάρων που μελετήσαμε εκφράζουν τα δύο γνωστά από τη βιβλιογραφία μεταγραφήματα (mRNAs) των 4,6 και 2,3 Kb. Τα δύο μεταγραφήματα του ογκογονιδίου c-erbB2 οδηγούν αντίστοιχα στην σύνθεση της διαμεβρανικής ογκοπρωτεΐνης μοριακού βάρους 185kda και της περικεκομμένης ενδοκυτταρικής πρωτεΐνης μοριακού βάρους 100kda. Η οιστραδιόλη αυξάνει σημαντικά κατά χρόνο- και δόσο-εξαρτώμενο τρόπο, τόσο την έκφραση του mRNA του neu ογκογονιδίου όσο και την έκφραση της ογκοπρωτεΐνης neu, ενώ η προγεστερόνη, έδειξε ότι δεν προκαλεί καμιά δράση. Η δράση αυτή των οιστρογόνων φαίνεται να περνάει μέσα από τους οιστρογονικούς υποδοχείς δεδομένου ότι σύγχρονη επώαση με ταμοξιφαίνη προκαλεί μερική αναστολή της οιστρογονικής δράσης. Το αντιοιστρογόνο ταμοξιφαίνη όταν χορηγήται μόνο του δείχνει αγωνιστικές οιστρογονικές ιδιότητες, όσον αφορά την έκφραση του c-erbB2. Η δεξαμεθαζόνη προκαλεί την έκφραση του c-erbb2 ογκογονιδίου και σε επίπεδο mRNA και σε επίπεδο πρωτεΐνης κατά δόσο- και χρόνο-εξαρτώμενο τρόπο. Ο ανταγωνιστής των γλυκοκορτικοειδών RU-486, όπως και η δεξαμεθαζόνη, αυξάνει την έκφραση του c-erbB2. Η δράση αυτή είναι χρόνο- και δόσο-εξαρτώμενη. Κατά τη γνώμη μας είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται η επαγωγή της έκφρασης του c-erbB2 ογκογονιδίου, από τις στεροειδείς ορμόνες, σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του ενδομητρίου. Σύμφωνα με τα παραπάνω τα οιστρογόνα μπορούν να ασκήσουν τουλάχιστο ένα μέρος της μιτογονικής τους δράσης διαμέσου της ρύθμισης της έκφρασης του ογκογονιδίου erbB2. Το γεγονός ότι τα γλυκοκορτικοειδή εμπλέκονται στην διαδικασία της έκφρασης του erbB2 στο ενδομήτριο μας οδηγεί στην υπόθεση ότι οι στεροειδείς ορμόνες σε συνδυασμό και με άλλους μιτογονικούς παράγοντες συμμετέχουν στην δημιουργία νεοπλασίας στο ενδομήτριο.