Η Επίδραση Της Συμβουλευτικής Νοσηλευτικής Στη Μεταβολή Του Επιπέδου Γνώσεων, Της Ποιότητας Ζωής Και Στη Συμμόρφωση Ασθενών Υπό Αιμοκάθαρση Στο Θεραπευτικό Σχήμα

Abstract

Εισαγωγή: Η αιμοκάθαρση αποτελεί την πιο συχνή μέθοδο αντιμετώπισης της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου. Η συμβουλευτική παρέμβαση σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση θεωρείται ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα που σχετίζεται με τη βελτίωση του επιπέδου συμμόρφωσης στο θεραπευτικό σχήμα και ποιότητας ζωής των ασθενών.Σκοπός: Η εκτίμηση της επίδρασης της συμβουλευτικής νοσηλευτικής στη μεταβολή του επιπέδου γνώσεων, της ποιότητας ζωής και στη συμμόρφωση ασθενών υπό αιμοκάθαρση στο θεραπευτικό σχήμα.Μεθοδολογία: Πρόκειται για οιονεί πειραματική μελέτη παρέμβασης στην οποία συμμετείχαν ασθενείς Τελικού Σταδίου Χρόνιας Νεφρικής Νόσου από τον Νοέμβριο του 2013 έως τον Απρίλιο του 2017. Για τη μέτρηση του επιπέδου γνώσεων των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Kidney Disease Questionnaire, για τη μέτρηση του επιπέδου συμμόρφωσης η κλίμακα GR- Simplified Medication Adherence Questionnaire-HD και για τη μέτρηση του επιπέδου ποιότητας ζωής η κλίμακα Missoula Vitas Quality of Life Index-15. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε μέσω του στατιστικού πρόγραμματος SPSS 19.0. To επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας τέθηκε στο 0,05.Αποτελέσματα: H συνολική αξιοπιστία των ερωτηματολογίων Kidney Disease Questionnaire και GR-Simplified Medication Adherence Questionnaire-HD ήταν υψηλή (συντελεστής Cronbach’s Alpha 0,85 και 0,71 αντίστοιχα). Η μέση ηλικία των ατόμων της ομάδας ελέγχου ήταν 49,8 έτη (TA=8,5 έτη) και των ατόμων της ομάδας παρέμβασης 51,2 έτη (TA=11,5 έτη). Πριν την παρέμβαση οι δύο ομάδες είχαν παρόμοιο επίπεδο γνώσης. Μετά την παρέμβαση σημειώθηκε σημαντική αύξηση και στις δύο ομάδες, όμως, η αύξηση στην ομάδα παρέμβασης ήταν σημαντικά υψηλότερη, καταλήγοντας να έχει σημαντικά υψηλότερη βαθμολογία σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου μετά την παρέμβαση. Η συμμόρφωση, τόσο πριν όσο και μετά την παρέμβαση, ήταν συνολικά υψηλότερη στην ομάδα παρέμβασης σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Επίσης, σημειώθηκε σημαντική βελτίωση στη συμμόρφωση μόνο στην ομάδα παρέμβασης ενώ στην ομάδα ελέγχου παρέμεινε σε παρόμοια επίπεδα. Η συνολική βαθμολογία ποιότητας ζωής πριν την παρέμβαση, δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των ομάδων. Μετά την παρέμβαση, όμως, τα άτομα της ομάδας παρέμβασης είχαν σημαντικά υψηλότερη βαθμολογία, δηλαδή καλύτερη ποιότητα ζωής σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας ελέγχου. Πριν την παρέμβαση, δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της κλίμακας γνώσεων και των διαστάσεων της κλίμακας συμμόρφωσης ούτε και μεταξύ της κλίμακας γνώσεων και των διαστάσεων της ποιότητας ζωής. Υπήρξε, όμως, σημαντική θετική συσχέτιση της διάστασης «Συμπτώματα» με τη συνολική βαθμολογία συμμόρφωσης καθώς και με τη συμμόρφωση με την παρουσία στη συνεδρία και με τα υγρά και τη διαιτητική συμπεριφορά. Μετά την παρέμβαση δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της μεταβολής της κλίμακας γνώσεων και των μεταβολών των διαστάσεων της κλίμακας συμμόρφωσης ούτε και μεταξύ των μεταβολών της κλίμακας γνώσεων και των διαστάσεων ποιότητας ζωής. Υπήρξε, όμως, σημαντική θετική συσχέτιση της μεταβολής της συνολικής βαθμολογίας ποιότητας ζωής με τις μεταβολές στη συνολική βαθμολογία συμμόρφωσης καθώς και στη συμμόρφωση με τα υγρά και τη διαιτητική συμπεριφορά. Η μεταβολή στη βαθμολογία γνώσεων βρέθηκε να σχετίζεται αρνητικά σημαντικά με τα έτη υποβολής στην αιμοκάθαρση. Πριν την παρέμβαση ήταν ενδεικτική η διαφορά στη διάσταση «Συμπτώματα» μεταξύ αντρών και γυναικών (p=0,084). Ωστόσο, σημειώθηκε σημαντική αύξηση μετά την παρέμβαση μόνο στις γυναίκες (p=0,004), φτάνοντας σε παρόμοια επίπεδα με τους άντρες (p=0,686). Η βελτίωση στη διάσταση «Συμπτώματα» ήταν σημαντικά υψηλότερη στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άντρες. Υπήρξε σημαντική θετική συσχέτιση της ηλικίας των συμμετεχόντων με την βελτίωση στην ποιότητα ζωής συνολικά αλλά και τη διάσταση «Πνευματικότητα».Συμπεράσματα: Η συμβουλευτική νοσηλευτική παρέμβαση αποτελεί μια σημαντική νοσηλευτική παρέμβαση για τη βελτίωση του επιπέδου γνώσεων, συμμόρφωσης στο θεραπευτικό σχήμα και ποιότητας ζωής των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.