Η Ιστορική Και Φιλοσοφική Διάσταση Των Φυσικών Επιστημών Στη Διδασκαλία Των Φυσικών Επιστημών Με Τη Βοήθεια Των Τεχνολογιών Πληροφορίας Και Επικοινωνίας, Μαθητών Ηλικίας Έως 12 Ετών

Abstract

Στην παρούσα εργασία προσεγγίζουμε τη διδασκαλία και μάθηση των Φυσικών Επιστημών υπότο πρίσμα της Ιστορικο-πολιτιστικής θεωρίας της δραστηριότητας (CHAT) και της επεκτατικήςμάθησης, που προτείνεται από την θεωρία για τη διδασκαλία. Χρησιμοποιήσαμε τις βασικές αρχέςτης θεωρίας της δραστηριότητας για το σχεδιασμό δραστηριοτήτων για τη διδασκαλία μιας ενότηταςτων Φυσικών Επιστημών και ιδιαίτερα του ηλεκτρομαγνητισμού. Εστιάσαμε στην ανάλυση τηςσυμμετοχής των μαθητών σε δραστηριότητες με επίκεντρο τις σχέσεις μεταξύ ατόμων (μαθητών,διδασκόντων) και του αντικειμένου (ανάπτυξη της έννοιας του ηλεκτρομαγνητισμού) σχετικά με τηνεπίδραση της διαμεσολάβησης εργαλείων (φυσικά εργαλεία / ΗΥ, νοητικά εργαλεία / στοιχεία απότην ιστορία και τη φιλοσοφία της επιστήμης). Τα εργαλεία διαμεσολαβούν το μετασχηματισμό τουαντικειμένου από τους μαθητές και από την πρακτική-βιωματική γνώση φτάνουν στη σχολικήέκδοση της επιστημονικής γνώσης. Στην έρευνά μας χρησιμοποιήσαμε τη μελέτη περίπτωσης τηςδιδασκαλίας της ενότητας του ηλεκτρομαγνητισμού για να εξετάσουμε την πρακτική εφαρμογή μιαςτέτοιας προσέγγισης στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών. Τα δεδομένα συλλέχτηκαν μεβιντεοσκόπηση των διδασκαλιών και με αρχείο καταγραφής σε η/υ που αποθήκευε τις απαντήσειςπου έδιναν οι μαθητές στα διάφορα ερωτήματα που τέθηκαν κατά τη διάρκεια των διδασκαλιών. Οιεπιστήμονες χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να αποδείξουν την ενότητα των ηλεκτρικών και τωνμαγνητικών φαινομένων και να αναπτύξουν την έννοα του ηλεκτρομαγνητισμού. Οι μαθητές ήρθανσε επαφή με την ιστορική εξέλιξη της έννοιας του ηλεκτρομαγνητισμού και αυτό τους βοήθησε νασχηματίσουν μια διαφορετική εικόνα για την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης.Πραγματοποίησαν τις δραστηριότητες εικονικά στον υπολογιστή και πειράματα με πραγματικά υλικάΗ ανάλυση των δεδομένων από τις διδασκαλίες έδειξαν ότι το μοντέλο της επεκτατικής μάθησηςτης θεωρίας της δραστηριότητας μπορεί να εφαρμοστεί ως μοντέλο σχεδιασμού μαθημάτων για τηδιδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο δημοτικό σχολείο και να συμβάλλει αποτελεσματικά στονσχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση της διδασκαλίας. Διαπιστώθηκε ότιπραγματοποιήθηκαν αλλαγές στη δομή των κοινωνικών σχέσεων και διαμορφώθηκαν νέοι ρόλοι των συμμετεχόντων στη δραστηριότητα. Αναδείχτηκαν μορφές βοήθειας που ανταποκρίνονται καλύτεραστις ανάγκες των μαθητών κατά τη μαθησιακή διαδικασία. Επίσης η εκτέλεση μιας συλλογικήςδραστηριότητας στο πλαίσιο της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών βοηθά τους μαθητές στο νααποκτήσουν νέα γνωστικά σχήματα και να οικοδομήσουν την έννοια του ηλεκτρομαγνητισμούκατανοώντας ταυτόχρονα την αξία της στην εξέλιξη της επιστήμης. Τα εργαλεία διαμεσολάβησηςείναι απαραίτητο να διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που να αναδεικνύουν την ιστορικο-πολιτισμική ανάπτυξη του στόχου της δραστηριότητας και να τους διευκολύνουν στην εκτέλεση τωνδράσεων και στην απόκτηση αυτοματοποιημένων ενεργειών. Τέτοια εργαλεία μπορεί να είναιστοιχεία από την ιστορία και τη φιλοσοφία των φυσικών επιστημών και οι νέες τεχνολογίες