Η Μετάβαση Των Παιδιών Από Το Νηπιαγωγείο Στο Δημοτικό Σχολείο

Abstract

Η διατριβή έχει ως αντικείμενο τον προσδιορισμό των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών προσχολικής εκπαίδευσης αναφορικά με το θέμα της μετάβασης από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο, σε συνάρτηση με τις επίσημες προτάσεις της πολιτείας, τόσο ως προς το περιεχόμενο, τη μεθοδολογία και τις δράσεις που προτείνονται, όσο και ως προς τη μέθοδο επιμόρφωσης που οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν. Με βάση συγκεκριμένες θεωρητικές και μεθοδολογικές παραδοχές, από την οικοσυστημική προσέγγιση, τη θεωρία της πολυπλοκότητας και την έρευνα δράσης, οργανώθηκε πολυμεθοδική προσέγγιση με στόχο την αποτύπωση της κατάστασης αναφορικά με το θέμα της μετάβασης σε δεδομένη χρονική περίοδο. Σε επίπεδο τάξης οργανώθηκε έρευνας δράσης για τον προσδιορισμό των επιμορφωτικών αναγκών καθώς και τους τρόπους κάλυψής τους αναφορικά με το θέμα της μετάβασης, από ομάδα νηπιαγωγών. Σε επίπεδο Νομού δημιουργήθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο απευθύνθηκε στις νηπιαγωγούς του Νομού Αχαΐας με αντίστοιχο στόχο. Τέλος σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής εφαρμόστηκε ποιοτική ανάλυση περιεχομένου επίσημων κειμένων που αναφέρονται στο θέμα και απευθύνονται στις νηπιαγωγούς της επικράτειας. Στόχος της τριγωνοποίησης μεθόδων ήταν συνδυαστική αποτύπωση των αποτελεσμάτων. Με βάση τις αναλύσεις περιεχομένου των απομαγνητοφωνημένων συναντήσεων ανατροφοδότησης της ομάδας έρευνας δράσης και των επίσημων κειμένων της πολιτείας, επισημάνθηκε η πολυπλοκότητα του θέματος της μετάβασης, το οποίο αφορά αλληλεπιδράσεις πολλών παραγόντων. Η έρευνα δράσης έδωσε τη δυνατότητα ομαδοποίησης των πολλαπλών παραγόντων σε επτά θεματικές ενότητες: 1. επιμορφωτική στήριξη και μετάβαση, 2. συνεργασία εκπαιδευτικών, 3. βασικές ικανότητες παιδιών, 4. οικογένεια και μετάβαση, 5. αξιολόγηση προγραμμάτων μετάβασης, 6. παραδείγματα προγραμμάτων και 7. θέματα αποσαφήνισης του όρου. Για τις παραπάνω θεματικές ενότητες προσδιορίστηκε το περιεχόμενο που προτείνεται από τα επίσημα κείμενα της πολιτείας, εντοπίστηκε κατά πόσο η ομάδα έρευνας δράσης ασχολήθηκε με αυτό και συνδυάστηκε με τις απόψεις των νηπιαγωγών του Νομού Αχαΐας. Τα αποτελέσματα της έρευνας προσδιόρισαν ότι οι νηπιαγωγοί του Νομού Αχαΐας δεν θεωρούν ότι είναι πλήρως ενημερωμένες σε θέματα μετάβασης, γεγονός που επιβεβαιώνεται σε επίπεδο έρευνας δράσης από τις νηπιαγωγούς της ομάδας, ενώ προκύπτει επίσης από τις απαντήσεις του ερωτηματολογίου. Η επιμορφωτική στήριξη σε θέματα μετάβασης κρίνεται απαραίτητη από όλες τις νηπιαγωγούς. Οι νηπιαγωγοί της ομάδας θεωρούν ότι η έρευνα δράσης τους παρείχε την επιμορφωτική στήριξη που χρειάζονταν σε θέματα μετάβασης, ενώ οι νηπιαγωγοί του Νομού επιλέγουν, μετά τα στοχευμένα ενημερωτικά εργαστήρια, την υλοποίηση προγράμματος μετάβασης με στήριξη ως αποτελεσματικό τρόπο επιμόρφωσης. Η ύπαρξη επιμορφωτικού υλικού ή σχετικών οδηγιών από μόνη της δεν θεωρείται επαρκής, ενώ η έρευνα δράσης μπορεί δυνάμει να λειτουργήσει ως αποτελεσματικός τρόπος επιμόρφωσης των νηπιαγωγών σε θέματα μετάβασης. Η έρευνα δράσης παρέχει τη δυνατότητα στις νηπιαγωγούς για πειραματισμό σε δράσεις, αλληλεπίδραση με όλους τους παράγοντες ενώ οδηγεί σε διαρκή δόμηση πρακτικής θεωρίας, με στοιχεία ευελιξίας που είναι απαραίτητα, ώστε να ανταπεξέλθουν στην πολυπλοκότητα της μετάβασης στο σχολείο.