Η Παιδαγωγική Αξιοποίηση Των ΤΠΕ Για Την Καλλιέργεια Της Εικαστικής Αγωγής Των Μαθητών Στις Δύο Τελευταίες Τάξεις Του Δημοτικού

Abstract

Η διδασκαλία της τέχνης στο σχολείο συμβάλλει στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, διευρύνοντας το γνωστικό του δυναμικό, καλλιεργώντας τη δημιουργικότητά του και ενθαρρύνοντας την κοινωνικοποίησή του. Στο ελληνικό Δημοτικό σχολείο, η διδασκαλία του μαθήματος των Εικαστικών αποκλίνει σημαντικά από το πλαίσιο που ορίζει το ΑΠΣ και το γεγονός πιστοποιούν εκπαιδευτικοί και μαθητές που μιλούν για την απαξίωση του μαθήματος ή την αποφυγή του ως «δευτερεύοντος και επουσιώδους» σε ένα αυστηρά ακαδημαϊκό ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας. Στην παρούσα μελέτη προσπαθήσαμε να προσδιορίσουμε τα αίτια και τις διαστάσεις του φαινομένου στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα και να διερευνήσουμε αν οι ΤΠΕ μπορούν να υποστηρίξουν τον δάσκαλο με ένα νέο μοντέλο διδασκαλίας των Εικαστικών που να εστιάζει στην ενεργό και ομαδοσυνεργατική συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία και να τους καλλιεργεί ως κριτικούς θεατές και δημιουργούς έργων τέχνης. Αξιοποιώντας την έρευνα δράσης ως ερευνητικό εργαλείο και ακολουθώντας μεικτή μεθοδολογική προσέγγιση, με ερωτηματολόγια, βιντεοσκοπημένες παρατηρήσεις, τεστ, συνεντεύξεις ομάδας, γραπτά ντοκουμέντα και εικαστικά έργα των μαθητών, διεξαγάγαμε μια εκπαιδευτική παρέμβαση διάρκειας περίπου 3 μηνών σε μια τάξη 21 μαθητών της Στ΄ Δημοτικού ενός δημόσιου σχολείου της Δ/νσης Πειραιά. Οι μαθητές, στο περιβάλλον ενός ειδικά σχεδιασμένου εκπαιδευτικού λογισμικού, ασχολούνταν τουλάχιστον για ένα συνεχόμενο δίωρο εβδομαδιαία με δραστηριότητες ενεργού και κριτικής θέασης έργων τέχνης του 20ου αιώνα, που υποστηριζόταν από το αλληλεπιδραστικό περιβάλλον της εφαρμογής και από εκπαιδευτικές τεχνικές στοχαστικού διαλόγου και δημιουργικής έκφρασης. Σε ένα επιπλέον διδακτικό δίωρο την εβδομάδα, δημιουργούσαν και δικά τους εικαστικά έργα, τόσο σε ψηφιακό περιβάλλον όσο και με φυσικά μέσα και υλικά. Από τα ευρήματα προκύπτει ότι κατά τη διάρκεια της παρέμβασης οι μαθητές απέκτησαν θετικότερη αντίληψη για τη διδασκαλία των Εικαστικών με τη βοήθεια υπολογιστή, ενώ καλλιέργησαν ομαδοσυνεργατικές και κοινωνικές δεξιότητες μάθησης και επικοινωνίας. Σε ό,τι αφορά στην εικαστική τους καλλιέργεια, κατέκτησαν περισσότερες εξειδικευμένες γνώσεις για τα βασικά μορφολογικά στοιχεία, τις τεχνικές, τα στυλ ζωγραφικής, και τους μεγάλους δημιουργούς, ανέπτυξαν το εικαστικό τους λεξιλόγιο, διαμόρφωσαν νέα αισθητικά κριτήρια κατά την εκτίμηση των έργων τέχνης με τα οποία ασχολήθηκαν και, τέλος, διευκολύνθηκε η δημιουργική τους έκφραση σε γραπτό λόγο και εικαστικό έργο από τις αισθητικές εμπειρίες που βίωσαν.