Μελέτη Στελεχών Χρυσίζοντα Σταφυλόκοκκου Που Απομονώνονται Από Λοιμώξεις Ανθρώπων Και Από Ζώα Στην Ελλάδα

Abstract

Ο Staphylococcus aureus είναι Gram θετικός κόκκος, καταλάση και πηκτάση θετικός. Αποτελεί το κύριο, μεταξύ των σταφυλοκόκκων, παθογόνο για τον άνθρωπο. Βρίσκεται στο περιβάλλον, δύναται να αποικίζει τον άνθρωπο και υπό τις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να προκαλέσει πληθώρα λοιμώξεων. Η θεραπεία των λοιμώξεων αυτών αποτελεί πρόκληση για τον θεράποντα ιατρό, ιδιαίτερα μετά την ανάδυση στελεχών S. aureus με αντοχή σε ποικίλους αντιμικροβιακούς παράγοντες, με κυρίαρχο το μεθικιλλίνη ανθεκτικό S. aureus (MRSA). Πρόσφατα, στελέχη S. aureus απομονώθηκαν σε κτηνοτροφικό πληθυσμό, θέτοντας ερωτήματα σχετικά τα χαρακτηριστικά τους, την παθογονικότητά τους, την προέλευσή τους και την σχέση τους με τον άνθρωπο. Η αναγνώριση αυτών τα κατέταξε σε ένα συγκεκριμένο κλωνικό σύμπλεγμα, CC398, το οποίο μελετάται καθώς στελέχη του απομονώνονται από ζωικά αλλά και ανθρώπινα δείγματα.Στην παρούσα μελέτη εξετάσθηκαν στελέχη S. aureus που απομονώθηκαν στην περιοχή της Θεσσαλίας την τριετία 2012-2014, και τα οποία προήλθαν από δείγματα ασθενών και υγιών ατόμων και από φορεία ζώων της περιοχής. Πρώτο στάδιο της έρευνας αποτέλεσε η μελέτη των ποσοστών αντοχής των στελεχών που απομονώθηκαν από ανθρώπινα και ζωικά δείγματα στα διάφορα αντιμικροβιακά φάρμακα. Τα β-λακταμικά, η MLSB ομάδα αντιβιοτικών και η τετρακυκλίνη ήταν μεταξύ των αντιμικροβιακών παραγόντων που ελέγχθηκαν. Ακολούθησε η ανίχνευση των γονιδίων αντοχής για όλα τα στελέχη τα οποία φαινοτυπικά εμφάνισαν αντοχή στα ανάλογα αντιβιοτικά. Δεύτερο αντικείμενο της μελέτης ήταν η ανίχνευση, μεταξύ των στελεχών, του κλώνου CC398 ο οποίος έχει συσχετιστεί με την κτηνοτροφία. Τα χαρακτηριστικά των στελεχών αυτών διερευνήθηκαν με μοριακές μεθόδους και ομαδοποιήθηκαν βάσει γενετικών δεικτών στον ανθρώπινο ή ζωικό κλάδο. Τελευταίο κομμάτι της μελέτης αποτέλεσε ο χαρακτηρισμός του γενετικού περιβάλλοντος του γονιδίου αντοχής lnu(B) που προσδίδει αντοχή στις λινκοσαμίδες σε στέλεχος S. aureus ST398 που απομονώθηκε από λοίμωξη ανθρώπου και ανήκε στο ζωικό κλάδο.Το ποσοστό των μεθικιλλίνη ανθεκτικών S. aureus της μελέτης ανήλθε στο 38,5% και αφορούσε ανθρώπινα δείγματα. Επιπλέον, ο έλεγχος ευαισθησίας στους υπόλοιπους αντιμικροβιακούς παράγοντες έδωσε ποσοστό αντοχής για τις μακρολίδες, τις λινκοσαμίδες και την τετρακυκλίνη 37,5%, 32% και 26%, αντίστοιχα. Ο κλώνος CC398 ανιχνεύθηκε σε ποσοστό 1,7% στα στελέχη της μελέτης μας. Τα στελέχη αυτά ελέγχθηκαν με μοριακές τεχνικές και μέσω συγκεκριμένων δεικτών ταξινομήθηκαν και στον ανθρώπινο και στο ζωικό κλάδο. Τέλος, η μελέτη για το χαρακτηρισμό του γενετικού περιβάλλοντος του γονιδίου lnu(B) οδήγησε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μία νέα γενετική δομή η οποία είχε μεταφερθεί με αλληλουχίες εισδοχής στο χρωμόσωμα του στελέχους μετά από ομόλογο ανασυνδυασμό των γονιδίων σε στελέχη E. faecium και S. suis.Ο S. aureus είναι ένας μικροοργανισμός ο οποίος παρουσιάζει εξαιρετική προσαρμοστική ικανότητα στα πλαίσια της επιβίωσης του και της διασποράς του, γεγονός που εξηγεί την αναγκαιότητα συνεχούς επιδημιολογικής επιτήρησης.