Μελέτη της σύστασης σε βιοδραστικές και ευεργετικές για την υγεία του ανθρώπου ενώσεις σε καρπούς του φυτού goji-berry (L. barbarum & L. chinense) θεσσαλικής παραγωγής

Abstract

Η επιμήκυνση του προσδόκιμου χρόνου ζωής και η υιοθέτηση του δυτικού βιομηχανοποιημένου τρόπου ζωής από τον σύγχρονο άνθρωπο έχει οδηγήσει στη μετάβαση του πληθυσμού προς γηραιότερες ηλικίες και συνεπώς στην επικράτηση ασθενειών όπως οι διάφοροι τύποι νεοπλασιών, οι εκφυλιστικές νόσοι κ.λ.π. Στο πλαίσιο αυτό έχει αρχίσει να γίνεται συνείδηση η ανάγκη αποδοχής ενός νέου τρόπου ζωής που θα περιλαμβάνει και την αξιοποίηση των βιοδραστικών συστατικών που προέρχονται από φυσικές πηγές και για την προφύλαξη και ενδυνάμωση της υγείας του ανθρώπου. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι καρποί του φυτού goji berry που για πάνω από 2000 χρόνια η χρήση τους βρίσκει εφαρμογή στην Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική (Traditional Chinese medicine TCM). Οι καρποί goji berries κατέχουν μία κυρίαρχη θέση στην παραγωγή λειτουργικών τροφίμων και θεωρείται ότι σχετίζονται με ευεργετικές επιδράσεις στην πρόληψη και θεραπεία των διαφόρων χρόνιων παθήσεων όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης καθώς και στην πρόληψη του καρκίνου. Εκτός από την υψηλή περιεκτικότητα των καρπών σε πολυσακχαρίτες και πολυφαινόλες, μια πληθώρα ωφέλιμων για την υγεία ενώσεων έχει αναγνωριστεί σε αυτά όπως αμινοξέα, απαραίτητα λιπαρά οξέα, καροτενοειδή, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Οι ενώσεις αυτές, είναι πιθανώς υπεύθυνες για τις ευεργετικές ιδιότητες των καρπών. Έχοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στην Ελλάδα αλλά και ειδικότερα στον Θεσσαλικό χώρο, καλλιεργείται ένας μεγάλος αριθμός δένδρων goji berry, έγινε επιτακτική η συγκριτική αξιολόγηση των εγχώριων καρπών καθώς και η αξιοποίηση των βιοδραστικών συστατικών αυτών.Στα πλαίσια της αξιολόγησης των εγχώριων καρπών και της αναζήτησης μεθόδων παραλαβής εκχυλισμάτων με συγκεκριμένη βιοδραστικότητα, διενεργήθηκε ένας πειραματικός σχεδιασμός και σχεδιάστηκαν 27 πειράματα υδατικής εκχύλισης με υπερήχους, που διενεργήθηκαν εις διπλούν για καρπούς Θεσσαλικής παραγωγής και εισαγωγής της ποικιλίας Lycium barbarum. Από τα αποτελέσματα παρατηρήθηκε ως σημαντική διαφορά το αυξημένο ποσοστό των ολικών σακχάρων στα εκχυλίσματα των εγχώριων καρπών, σε σχέση με τα εισαγόμενα. Επιπρόσθετα, τα εγχώρια εκχυλίσματα μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή χημειοπροστατευτικών παραγόντων. Συγκεκριμένα, παρουσίασαν σημαντική ικανότητα να εξουδετερώνουν ελεύθερες ρίζες και να παρεμποδίζουν την επαγόμενη από ελεύθερες ρίζες πρόκληση μονόκλωνων θραυσμάτων στο DNA. Ακόμη, το εκχύλισμα παρουσίασε πρoστατευτική ικανότατα για τα κύτταρα C2C12 έναντι της οξειδωτικής βλάβης βελτιώνοντας τους δείκτες οξειδωτικού στρες και πιο συγκεκριμένα αυξάνοντας τα επίπεδα της γλουταθειόνης. Επιπλέον, τα κύτταρα στα οποία χορηγήθηκε το εκχύλισμα παρουσίασαν μειωμένο οξειδωτικό στρες που προκαλείται από βλάβη σε λιπίδια και πρωτεΐνες, όπως φαίνεται από τις μειώσεις στα TBARS και στα καρβονύλια αντίστοιχα. Τέλος, αξιολογήθηκε η αντιμικροβιακή δραστικότητα in vitro, καθώς και η πρεβιοτική δράση των εκχυλισμάτων έναντι προβιοτικών βακτηρίων.Συνοπτικά, στην παρούσα διατριβή επιτεύχθηκαν:1. Η ανάπτυξη μίας διαδικασίας απομόνωσης βιοδραστικών ενώσεων από τους καρπούς goji berry κάτω από βέλτιστες συνθήκες εκχύλισης που επιλέχθηκαν με τη διαδικασία πειραματικού σχεδιασμού Box – Benhken. 2. Διαπιστώθηκε ότι η περιεκτικότητα σε βιοδραστικές ιδιότητες των καρπών goji berry Θεσσαλικής προέλευσης είναι απολύτως συγκρίσιμες με τις εισαγόμενες κινεζικής προέλευσης. 3.Αποδείχθηκε ότι τα εκχυλίσματα των καρπών goji berry της Θεσσαλικής παραγωγής διαθέτουν ευεργετικές για την υγεία του ανθρώπου αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές και πρεβιοτικές ιδιότητες. Συμπερασματικά, με βάση τα αποτελέσματα της συγκριτικής αξιολόγησης των εκχυλισμάτων goji berries θεσσαλικής παραγωγής αποδείχθηκε ότι οι βιοδραστικές τους ιδιότητες είναι συγκρίσιμες με τις ανάλογες ιδιότητες των καρπών goji berry εισαγωγής της ποικιλίας Lycium barbarum. Επιπρόσθετα το αποτέλεσμα της αξιολόγησης των αντιοξειδωτικών, αντιμεταλλαξιογόννων αντιμικροβιακών αλλά και πρεβιοτικών ιδιοτήτων των καρπών αλλά και των εκχυλισμάτων θεσσαλικής προέλευσης επιβεβαίωσε ότι αποτελούν μία ιδανική λύση για τη δημιουργία βιολειτουργικών τροφίμων υψηλής προστιθέμενης αξίας.