Ο Ρόλος Της Κινητικής Αγωγής Στην Κοινωνική Οργάνωση Της Αρχαϊκής Και Κλασικής Σπάρτης

Abstract

Η παρούσα μελέτη έχει σκοπό την προσέγγιση και ερμηνεία της κοινωνίας και κυρίως της εκπαίδευσης της αρχαϊκής και κλασικής Σπάρτης. Προσπαθεί να προσεγγίσει και να ερμηνεύσει την αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στην κινητική αγωγή και στη σπαρτιατική κοινωνία. Αναλύει κυρίως τις κινητικές δραστηριότητες όπως τα παιχνίδια, τις γυμναστικές ασκήσεις, τα αθλήματα, το χορό, το κυνήγι, τις στρατιωτικές ασκήσεις αγοριών και κοριτσιών σ’ όλες τις πτυχές της «αγωγής» τους, τόσο στο καθημερινό πρόγραμμα εκπαίδευσης όσο και στις δημόσιες θρησκευτικές γιορτές και τελετές. Μελετάται η επίδραση αυτής της «αγωγής» στη σπαρτιατική κοινωνία και κυρίως ο ρόλος που έπαιζαν οι κινητικές δραστηριότητες στην κοινωνικοποίηση και στην κοινωνική θέση του νέου, της γυναίκας και του «ομοίου».Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η διερεύνηση όλων των σχετικών αρχαίων γραμματειακών πηγών καθώς επίσης και των αρχαιολογικών μαρτυριών. Επίσης εξετάστηκε η σχετική ελληνική και ξένη γραμματεία από τον 15ο αιώνα μ.Χ έως σήμερα.Ανάμεσα λοιπόν στους πολλούς σπαρτιατικούς θεσμούς θαυμασμό προκαλούσε αυτή η περίφημη ΄΄Σπαρτιατική Αγωγή΄΄ και ο τρόπος εκπαίδευσης ο οποίος βρισκόταν υπό την κηδεμονία και τον έλεγχο της πολιτείας. Κατ’ ομολογία όλων των ερευνητών από την αρχαιότητα έως σήμερα εκείνο που βοήθησε τη Σπάρτη να φθάσει και να γίνει η πρώτη δύναμη της Ελλάδας, ενώ παράλληλα απέκτησε τη φήμη του αήττητου στις μάχες, ήταν η «αγωγή» που παρείχε στους νέους τηςΤο γεγονός ότι η εκπαίδευση στη Σπάρτη ήταν έντονα συλλογική, βοηθούσε στην κοινωνικοποίηση των νέων και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας τους. Στο επίκεντρο της Σπαρτιατικής αγωγής βρίσκονταν η άσκηση του σώματος. Οι νέοι συμμετείχαν σε πολυάριθμους αγώνες που αύξαναν τον ανταγωνισμό μεταξύ τους. Η εκπαίδευση επίσης των κοριτσιών στηριζόταν στις κινητικές δραστηριότητες και απαιτούσε αντίστοιχους αγώνες. Οι δραστηριότητες της αγωγής ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους κινητικές δραστηριότητες. Τα παιχνίδια, οι αγώνες, οι χοροί, το κυνήγι, οι στρατιωτικές ασκήσεις από τη παιδική ηλικία στόχευαν στην επιλογή του καλύτερου, επομένως η κοινωνική άνοδος στη Σπάρτη αποκτούνταν μέσω ανταγωνισμού και επιδόσεων σε κινητικές-αθλητικές δραστηριότητες.