Παράγοντες Που Επηρεάζουν Τις Προσδοκίες Των Γονέων Για Την Κοινωνική Αποκατάσταση Των Παιδιών Τους Με Νοητική Καθυστέρηση

Abstract

Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή εξετάζει τις απόψεις και τις προσδοκίες των γονέων, όπως εκφράστηκαν από τις μητέρες, για την κοινωνική αποκατάσταση των παιδιών τους με νοητική καθυστέρηση (Ν.Κ.), ηλικίας 14-45 ετών, που ζουν μαζί τους και έχουν παρακολουθήσει για τουλάχιστον 1 έτος κάποιο εκπαιδευτικό ή επαγγελματικό πρόγραμμα στον νομό Ηρακλείου Κρήτης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις ανάγκες αυτού του πληθυσμού και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των σχετικών υπηρεσιών. Από τις 310 οικογένειες που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής, στην παρούσα μελέτη συμμετέχουν 176 οικογένειες. Οι προσδοκίες των γονέων φαίνεται να είναι χαμηλές και να έχουν προσαρμοστεί στις διαθέσιμες δομές και υπηρεσίες που λειτουργούν στην κοινότητα. Αν και οι περισσότεροι γονείς αναγνωρίζουν ότι η εργασία θα έδινε νόημα στη ζωή των παιδιών τους και θα προκαλούσε ανακούφιση και ικανοποίηση στην οικογένειά τους, δεν πιστεύουν υπό τις παρούσες συνθήκες ότι το παιδί τους θα μπορούσε να εργαστεί στην ελεύθερη αγορά εργασίας. Ως κύρια εμπόδια επαγγελματικής αποκατάστασης θεωρούν τη μεγάλη ανεργία, τη νοητική καθυστέρηση του ατόμου, τις προκαταλήψεις των εργοδοτών και τους φόβους τους για ενδεχόμενη σεξουαλική παρενόχληση ή/και οικονομική εκμετάλλευση. Ωστόσο, εάν ήταν διαθέσιμες οι κατάλληλες δομές και υπηρεσίες, πιστεύουν ότι η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών τους θα ήταν εφικτή. Οι περισσότεροι γονείς αναμένουν και επιθυμούν το παιδί τους να συνεχίσει να ζει με επίβλεψη είτε στο πατρικό σπίτι ή/και με τα αδέρφια του ή άλλους συγγενείς. Ζητούν περισσότερες υπηρεσίες, όχι για τους ίδιους αλλά για τα παιδιά τους, οι οποίες θα δίνουν έμφαση στις δραστηριότητες με συνομήλικους, στις ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης, στην οικονομική στήριξη της οικογένειας και στη δημιουργία μικρών ξενώνων στην τοπική τους κοινότητα. Οι προσδοκίες των γονέων φαίνεται να είναι χαμηλές και να σχετίζονται με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ιδίων και των παιδιών τους, με τις απόψεις τους για την εργασία και τη σεξουαλικότητα και με τις περιορισμένες διαθέσιμες δομές, υπηρεσίες και δίκτυα φροντίδας στην τοπική τους κοινότητα. Η καλλιέργεια προσδοκιών στους γονείς μπορεί να συμβάλει στη διεκδίκηση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής. Η παρούσα μελέτη προτείνει τη δημιουργία υπηρεσιών στην κοινότητα για τις οικογένειες και τα παιδιά τους με Ν.Κ., τη δημιουργία σπιτιών υποστηριζόμενης διαβίωσης και προγραμμάτων υποστηριζόμενης εργασίας, την ίδρυση κοινωνικων-ψυχολογικών υπηρεσιών σε όλες τις βαθμίδες εντός των μονάδων εκπαίδευσης καθώς και ενός νομοθετικού πλαισίου που θα προάγει την αυτονομία και την ένταξη. Τέλος, η ιοθέτηση του ολιστικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας, η ανάπτυξη πολυεπίπεδων διεπιστημονικών και σε ότι αφορά την κοινωνική εργασία διαμεθοδικών παρεμβάσεων θα μπορούσαν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη στήριξη και στην ενδυνάμωση των οικογενειών και στην ανάπτυξη της αυτονομίας, της συμμετοχής και της ένταξης των ατόμων με Ν.Κ.