Σχεδιασμός Και Αξιολόγηση Μιας Σειράς Διδασκαλιών Στο Πλαίσιο Του Γραμματισμού Στις Φυσικές Επιστήμες

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή αναζητά την απάντηση στα ακόλουθα ερευνητικά ερωτήματα: 1.Πώς μπορεί να διαμορφωθεί μια διδακτική στρατηγική, στα πλαίσια της διδακτικής των φυσικών επιστημών, που να οδηγεί στη διασύνδεση των θεωρητικών γνώσεων της φυσικής με θέματα αειφορίας και βιοκλιματικής; 2.Ποιά χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει μία διδακτική στρατηγική ώστε να εισαγάγει τις αρχές της βιοκλιματικής και της αειφορίας, στη διδακτική των φυσικών επιστημών; 3.Πώς μπορεί η εκπαίδευση για την βιοκλιματική και την αειφορία, να συμβάλει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε κρίσιμα περιβαλλοντικά θέματα; Στο πρώτο μέρος της παρούσας διδακτορικής διατριβής γίνεται μια ιστορική αναδρομή στη σχέση και την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τη φύση, στον καταλυτικό ρόλο που έχουν διαδραματίσει οι ανθρωπογενείς επεμβάσεις στο περιβάλλον και αναλύονται οι έννοιες της αειφορίας και της βιοκλιματικής. Στη συνέχεια δίνεται έμφαση στα πλεονεκτήματα από την ευαισθητοποίηση των μαθητών και των μαθητριών και την ενημέρωση των διδασκόντων σε γνωστικά αντικείμενα σχετικά με την αειφόρο ανάπτυξη και την βιοκλιματική. Αναλύεται ο ρόλος των φυσικών επιστημών στην εκπαίδευση του πολίτη και στον περιβαλλοντικό γραμματισμό, αναφέρονται καινοτόμες μέθοδοι διδασκαλίας και διδακτικές προσεγγίσεις στα πλαίσια της διδακτικής των φυσικών επιστημών ως επίσης και καινοτόμα εργαλεία ανάλυσης των ερευνητικών δεδομένων. Επίσης αναφέρονται εναλλακτικές διδακτικές στρατηγικές για την περιβαλλοντική ενημέρωση με τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφόρησης και της Επικοινωνίας και γίνονται συγκεκριμένες προτάσεις για τη διδασκαλία ενοτήτων των φυσικών επιστημών με θέμα τις αρχές της αειφορίας και της βιοκλιματικής. Στο δεύτερο μέρος της διδακτορικής διατριβής σχεδιάζεται και υλοποιείται έρευνα για την καταγραφή της δυναμικής της εισαγωγής των αρχών της αειφορίας και της βιοκλιματικής στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών. Περιγράφονται αναλυτικά τα στάδια σχεδιασμού της διδακτικής διαδικασίας και του διδακτικού υλικού καθώς και τα μοντέλα ανάλυσης GNOSIS και VISUAL GNOSIS. Στη συνέχεια παρουσιάζονται μια σειρά από εφαρμογές, στις οποίες αξιοποιούνται και ψηφιακά μέσα,προσαρμοσμένες ανάλογα με την εκπαιδευτική βαθμίδα, σε μαθητές και μαθήτριες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς επίσης και στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε μελλοντικούς εκπαιδευτικούς. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη χρήση των ερευνητικών μοντέλων GNOSIS και VISUAL GNOSIS και δείχνει ότι η διδασκαλία σχετικά με τη αειφορία και τη βιοκλιματική μπορεί να εισαχθεί επιτυχώς στη διδακτική των φυσικών επιστημών όταν: α) Το εκπαιδευτικό υλικό είναι σχεδιασμένο σύμφωνα με τις ανάγκες του πληθυσμού στον οποίο απευθύνεται. β) Η διδακτική διαδικασία περιλαμβάνει ψηφιακές εφαρμογές οι οποίες κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητευομένων. γ) Τα θέματα βιοκλιματικής και αειφορίας, τα οποία διδάσκονται, είναι άμεσα συνδεδεμένα με ζωτικά προβλήματα του πλανήτη, την ποιότητα ζωής και τον ανθρώπινο πολιτισμό.