Φαινοτυπική Και Μοριακή Μελέτη Των Β-Λακταμασών Ευρέως Φάσματος Και Καρβαπενεμασών Σε Πολυανθεκτικά Στελέχη Εντεροβακτηριακών

Abstract

Ο αρχικός σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση των β-λακταμασών ευρέως φάσματος (Extended-Spectrum Beta-Lactamases, ESBL) στον Ελληνικό χώρο, οι οποίες προκαλούν σοβαρά προβλήματα αντοχής στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Κατά τη διάρκεια της μελέτης προέκυψαν και άλλα σοβαρά ζητήματα που αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας και προστέθηκαν στον αρχικό σκοπό της.Έτσι, οι στόχοι της μελέτης αυτής ήταν: 1. Προσδιορισμός των τύπων ESBL που επικρατούν στην Ελλάδα2. Ανάπτυξη και αξιολόγηση μεθόδων φαινοτυπικής ανίχνευσης και χαρακτηρισμού νεοεμφανισθέντων β-λακταμασών, όπως οι KPC3. Φαινοτυπική και μοριακή διερεύνηση στελεχών που απομονώθηκαν στη διάρκεια της μελέτης και που παράγουν νέες και σημαντικές β-λακταμάσες 4. Βιοχημικός χαρακτηρισμός νέας β-λακταμάσης, της VIM-12, σε πολυανθεκτικά βακτήρια με νέους φαινοτύπουςΓια την επίτευξη των στόχων αυτών χρησιμοποιήθηκαν φαινοτυπικές και μοριακές μέθοδοι. Έτσι, στην μελέτη αυτή διερευνήθηκε η διασπορά των ESBLs στον Ελληνικό χώρο και προσδιορίστηκαν οι επικρατέστεροι τύποι. Ο CTX-M τύπος ESBL βρέθηκε να επικρατεί και στη συλλογή μας, με το αλλήλιο CTX-M-15 να είναι το επικρατέστερο ανάμεσα στις Κ. pneumoniae και το αλλήλιο CTX-M-3 να επικρατεί ανάμεσα στις E. coli. Οι SHV-5 ESBLs βρέθηκαν κυρίως σε στελέχη Ε. cloacae και Κ. pneumoniae. Οι ESBL-θετικές E. coli ήταν πιο ευαίσθητες στην κεφταζιδίμη απ’ ότι οι Κ. pneumoniae, λόγω του CTX-M-3 αλληλίου που προσδίδει χαμηλότερα επίπεδα αντοχής στην κεφταζιδίμη σε σχέση με CTX-M-15 και SHV-5. Επίσης, μελετήθηκε η επίδραση των νέων ορίων ευαισθησίας που προτάθηκαν από το CLSI (Ινστιτούτο Κλινικών και Εργαστηριακών Προτύπων) το 2010 και παρατηρήθηκε αυξημένη ευαισθησία, κυρίως στην κεφταζιδίμη και την κεφεπίμη.Αναπτύχθηκε και αξιολογήθηκε η καινούργια μέθοδος με τη χρήση δισκίων βορονικού οξέος για την ανίχνευση KPC ενζύμων και εκτιμήθηκε ως μια απλή και φθηνή μέθοδος με μεγάλη ευαισθησία και ειδικότητα που με ακρίβεια μπορεί να διακρίνει στελέχη που παράγουν αυτά τα ένζυμα.Παρατηρήθηκε επίσης ότι στελέχη K. pneumoniae που παράγουν KPC περιέχουν ετερογενείς υποπληθυσμούς που αναπτύσσονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις μεροπενέμης γι’ αυτό και το αντιβιοτικό αυτό δεν θανάτωσε ικανοποιητικά in vitro αυτά τα βακτήρια. Ο συνδυασμός όμως μεροπενέμης με γενταμικίνη βρέθηκε ότι θανατώνει αποτελεσματικά και γρήγορα τα βακτήρια αυτά.Διερευνήθηκαν τέλος οι μηχανισμοί αντοχής σε ενδιαφέροντα στελέχη, όπως ένα πολυανθεκτικό στέλεχος K. pneumoniae που βρέθηκε να φέρει μια καινούργια μεταλλο-β-λακταμάση, την VIM-19, μαζί με άλλα γονίδια β-λακταμασών (blaTEM-1, blaCTX-M-15, blaCMY-2 και blaKPC-2) και ένα στέλεχος K. Pneumoniae με την καινούργια μεταλλο-β-λακταμάση VIM-12, της οποίας έγινε βιοχημικός χαρακτηρισμός και προσδιορίστηκαν οι κινητικές παράμετροι.