Қарсылықтілі: Xix Ғасырдағыақын-Жыраушығармашылығындағықазақтардыңазаттықкүресініңмәтіндікталдауы

Abstract

МақаладаРесейдіңимпериялықбасқаруынақарсыазаттықкүресіконтекстіндеXIX ғасырдағыақын-жыраудыңпоэтикалықшығармаларыныңқарсылықтытілінеталдаужүргізіледі. СүгірМырзалыұлының(XIX ғ.) 1969-1870 жылдардағы«Ереженің» өміргеенгізілуінебайланыстыдүниегекелген«Болғандаханыңқазық, биіңарқан» депбасталатынөлеңімен«Ауабіркөштікбіркүнде» шығармасы, ШыныязШонайұлының(XIX ғ.) «Жаңанизам» поэмасымен«Жебесішыныболаттансадағымның» өлеңдерімәтіндікталдауғатүскен. Бұлэтникалықорысемесәдебидереккөздердің-постколониялықпоэтиканыңжарқынмысалыретіндеұсынылған. Осышығармалармысалындаавтортарихишындықтыпостколониялыққабылдаудискурсыаясындаалыпзерттейді, осыөлеңдерменпоэмалардыекітүрліоқумүмкіндігінкөрсетеотырып, авторпатшаүкіметініңенгізген"жаңалықтарына" дегенхалықтыңкөзқарасын, психологиялықжәй-күйінсемантикалықсубтексттерменталдайды. Мәтінаралықөлшемавторлардықазақмәдениетіндегі"зар-заман" тақырыбыменбайланыстыруға, постколониалдық, поскеңестікҚазақстандаавторларқолданатынәдістердіңбірідептұжырымдауғамүмкіндікбереді. Мақсатыотаршылдыққақарсыкүресаясындатуындағанәдебишығармаларменшығармашылықтыталдауарқылыұлттықәдебиеттіңпостколониялықаспектілерінашу. Ақындаршығармашылдығынапостколониялықтәсілдіқолдануарқылыоқиғаныңжалпыкөрінісіменсолоқиғаныңжасырынжақтарынбайқауғаболады. Зерттеуөзтәуелсіздігіүшінкүрескезеңіндеқазақтардыңұлттықбірегейліктіңтілдікаспектілерінеәдебимәтіндікталдауғажүгінеді.