ABSTRACT. Sustainability transitions go hand in hand with learning. Theories in the realm of sustainability sciences mostly concentrate on diversity and learning outcomes, whereas theories from the educational sciences mostly focus on learning as an interactive process. In this contribution, we aim to benefit from an integration of these perspectives in order to better understand how different interaction patterns contribute to learning. We studied STAP, an innovation initiative of Dutch greenhouse growers. The Dutch greenhouse sector is predominantly focused on production and efficiency, which causes problems for its future viability. STAP aimed to make the sector more market-oriented while at the same time increasing its societal acceptability (societally responsible innovation). To that end, STAP focused on the development of integrated value chains (primary production, sales, trade) that can contribute to a transition towards a societally sensitive greenhouse sector. As action researchers, we collected extensive transcripts of meetings, interviews, and various other documents. We used an open coding strategy to identify different patterns of interaction and the learning outcomes produced by the initiative. We then linked the interaction patterns to the outcomes. Analysis suggests that seemingly negative attack-and-defend patterns of interaction certainly can result in substantial learning results, while seemingly positive synthetic interaction patterns, where participants strive to build on each other, can result in rather bland interaction without substantial outcomes. The results offer an empirical basis to our approach of linking learning interactions to learning outcomes, and it suggests that learning for sustainability can be enhanced by focusing on interaction patterns.

A new generation of public programs emerges, which specifically addresses complex societal problems we witness today. Programs for these types of complex issues-in this article, we consider more closely the challenge of sustainable development-are characterized by emergent design, learning processes between diverse actors, and adaptive management. Managers of these kinds of programs have new demands for evaluation and evaluators. This article describes prevailing evaluation methods for sustainable development (progress assessment, goal-oriented program evaluation, and program theory evaluation) and the challenges they meet when confronted with the complexity of designing and conducting systemic intervention programs for sustainable development. The evaluation framework that we propose offers guiding principles to assist evaluators in evaluating complex programs.

No abstract

Kansen voor een duurzamer en gezonder Nederland 1 Een duurzamer en gezonder voedselsysteem 2 Opgaven voor een duurzamer en gezonder voedse l systeem 3 Vijf richtingen voor voedselsysteem innovatie 4 Systeeminnovatie barrières 5 Voedselsysteem innovaties kansen in Nederland 6 Referenties Anne-Charlotte Hoes | juli 2018 Een duurzamer en gezonder voedselsysteem Opgaven voor een duurzamer en gezonder voedse l systeem Vijf richtingen voor voedselsysteeminnovatie Systeeminnovatiebarrières Voedselsysteeminnovaties kansen in Nederland Referenties Een duurzamer en gezonder voedselsysteem Met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's-Sustainable Development Goals) werken landen in gezamenlijkheid aan een betere toekomst. Een meerderheid van de SDG's heeft betrekking op ons voedselsysteem. Voor velen is evident dat de doelen 'beëindig honger', 'bescherm de zeeën' en 'duurzame consumptie en productie' over ons voedselsysteem gaan. Echter, meer indirect zijn ook doelen zoals 'gezondheid en welzijn', 'schoon drinkwater', 'minder ongelijkheid', 'veilige en duurzame steden', 'klimaatverandering aanpakken' en 'behoud van biodiversiteit' afhankelijk van een goed functionerend voedselsysteem. Voedselsysteem: een complex netwerk van mensen, natuur en technologie Het woord 'voedselsysteem' benadrukt dat voedsel veel omvat en niet geïsoleerd beschouwd kan worden (WRR, 2014). Naast consumenten, boeren, toeleveranciers, industrie, retail en horeca omvat het voedselsysteem een netwerk van bedrijven (financiële instellingen, veterinaire diensten en kassenbouwers), overheden (van gemeentes tot Europa), andere organisaties (kennisinstellingen, onderwijs, ngo's, CSO's), andere actoren (buren en burgers), internationale afspraken, leefomgeving (bodem, water, lucht en biodiversiteit) en technologieën (ICT, fabrieken, infrastructuur en machines) (Berkum et al., 2018; HLPE, 2017). Kortom, het omvat een sociaal-technologisch systeem van actoren en dingen die met elkaar interacteren. Figuur 1 biedt een visualisering van het voedselsysteem waarbij expliciet aandacht wordt gegeven aan de verbondenheid tussen het voedselsysteem en het biologische, economische, sociale, politieke en gezondheidssysteem (www.nourishlife.org, Food System Map, 2014). Overzicht van de uitdagingen voor voedselsysteeminnovaties Deze publicatie is geschreven in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en biedt een beknopte samenvatting van de huidige voedselsysteeminnovatieopgave, oplossingsrichtingen, innovatiebarrières en kansen. Een eerdere versie van dit manuscript is gebruikt als discussiestuk voor de expert workshop van het SKIP (Strategisch Kennis en Innovatieprogramma) Team Voedsel.

No abstract