No abstract

S u m m a r y Stevia is a plant attracting attention due to its capability to synthesize a group of chemical compounds with sweet taste, i.e. steviol glycosides. Steviol glycosides are successfully applied as a natural sweetener, and some of them have also therapeutic properties. This paper presents available information on the use of stevia plant tissue cultures with the focus on their potential application in food industry. Detailed analysis was done concerning the research employing in vitro culture techniques and the use of them in biosynthesis of secondary metabolites of high importance for the food industry. Both established achievements and most recent publications on stevia were used for assessment of practical applications of the aforementioned techniques and prospects for their development.

Summary The aim of the study was the evaluation of the influence of cadmium on protein profile of flax varieties (Linum usitatissimum L.). Linola and Norlin explants were cultured on control medium Dorothy and with addition of 25 and 75 mg/l Cd(NO3)2. Extracts were separated on DEAE-Cellulose (20 mM Tris-HCl buffer, 0.2-1 M NaCl). Protein content was evaluated by measuring the absorbance at wavelengths 280 and 254 nm. Linola was characterized by proteins occurrence in fractions eluted by 0.4 and 0.6 M NaCl at 25 mg/l of Cd(NO3)2, at 75 mg/l and additionally by 0.3 M NaCl. Norlin showed response in the form of proteins appeared at 0.2, 0.4, 0.5 and 0.6 M NaCl gradient at 25 mg/l of cadmium, at higher concentration in fractions eluted by 0.2, 0.5 and 0.6 M NaCl. Electrophoretic analysis showed an increase in the protein bands intensity above 60 kDa and under 52 kDa in extracts from flax cultivated with Cd(NO3)2. Studies showed appearance of new proteins during stress condition.

No abstract

Szałwia lekarska (Salvia officinalis L.) jest użyteczną rośliną zielarską wykazującą działanie antyseptyczne na szerokie spektrum bakterii, działanie przeciwzapalne, obniżające poziom cukru we krwi, leczące dolegliwości żołądkowe, a nawet mającą działanie antyoksydacyjne. Możliwość zastosowania licznych związków chemicznych zawartych w olejku eterycznym szałwii zwiększa zainteresowanie uprawą tego gatunku z wykorzystaniem metod biotechnologicznych. Opracowanie wydajnych metod regeneracji roślin ważnych z leczniczego punktu widzenia, takich jak szałwia lekarska, otwiera szereg możliwości począwszy od rozpoznania szlaków metabolicznych i zwiększonej produkcji metabolitów wtórnych, po mikropropagację jednorodnych genotypów, aż wreszcie do transformacji genetycznej czy produkcji biofarmaceutyków. Celem niniejszej pracy było opracowanie wydajnej metody regeneracji szałwii lekarskiej w kulturach in vitro na drodze organogenezy bezpośredniej i pośredniej. Organogeneza bezpośrednia była indukowana na pożywce Murashige Skoog (MS) oraz dwukrotnym rozcieńczeniu pożywki MS (1/2 MS) zawierających różne kombinacje i stężenia roślinnych regulatorów wzrostu: BA, mT, NAA oraz IAA. Proces indukcji tkanki kalusowej i próby regeneracji roślin metodą organogenezy pośredniej prowadzone były w trzech różnych doświadczeniach składających się z zestawu odmiennych pożywek. Doświadczenia te obejmowały różne eksplantaty wyjściowe. Najlepsze wyniki dla procesu regeneracji szałwii na drodze organogenezy bezpośredniej uzyskano przy użyciu pożywek MS z dodatkiem 0,3 mg/l BA lub 0,3 mg/l mT. Współczynnik rozmnażania podczas cyklicznej kultury mieścił się w zakresie 3,08–3,82 dla pożywek zawierających BA oraz 2,44–3,41 dla pożywek z mT. W badaniach nad organogenezą pośrednią na wszystkich zastosowanych podłożach otrzymano indukcję kalusa, jednak wzbudzenie właściwości morfogennych tkanki wymaga dalszego dopracowania.