Sürdürülebilir kalkınma, son zamanlarda hem bilim adamları hem de politika yapıcılar tarafından büyük ilgi görmektedir. Sürdürülebilir kalkınmanın en önemli temel bileşenlerinden biri de çevresel kalitedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de çevresel kalitenin bozulmasına yol açan faktörleri tespit etmek ve Türkiye’nin çevre kirliliği durumuna dikkat çekmektir. Çalışmada 1998-2019 dönemi verileri kullanılarak, ilgili alan literatüründe pek sık kullanılmamış yeni bir tahmin yöntemi olan En küçük Mutlak Küçültme ve Seçim Operatörü (LASSO) metodu kullanılmıştır. Elde edilen analiz sonuçları, Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme, motorlu taşıt sayısı, finansal gelişme, enerji tüketimi, çevre vergisi ve teknoloji ihracatı değişkenlerinin CO2 emisyonlarının belirleyicileri olduğunu göstermiştir.

Bu çalışmanın amacı, BRICS ülkelerinde (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ve Türkiye’de (BRICS+T) kişi başına düşen ekolojik ayak izi serisinin durağanlığını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, her bir ülkeye ait seri yapısı doğrusal olma ve doğrusal olmama bakımından sınıflandırılmıştır. Elde edilen doğrusallık durumu sonuçlarına göre her bir ülke verisinin analizinde uygun birim kök testi tercih edilmiştir. Bu durağanlık incelemesi sayesinde bu ülkelerin ekolojik ayak izinde ortaya çıkan şokların kalıcı olup olmadığına ilişkin çıkarımlar yapılmıştır. Çalışmada, 1961-2017 dönemine ait yıllık veriler doğrusal olan ve doğrusal olmayan birim kök testleri ile sınanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgularda, Sollis (2009) test sonuçlarına göre sadece Rusya’da ekolojik ayak izi serisinin durağan olduğu; Harvey vd. (2013) test sonuçlarına göre ise Rusya ve Türkiye’de ekolojik ayak izi serisinin durağan olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer ülkelere ait sonuçlar ise ekolojik ayak izi serisinin seviyede durağan olmadığını ortaya koymuştur.

No abstract

Öz Bireysel kredi kartı kullanımının yaygınlaşmasıyla hane halkının kayıt altına alınan tüketim, borçlanma ve tasarruf davranışlarının incelenmesi mümkün olmuş ve bireyin iktisadi davranışlarının ekonomiye yansımaları birçok çalışmaya konu edilmiştir. Bu çalışmada bireysel kredi kartı kullanımı ile para arzı ve ekonomik göstergeler arasındaki ilişkisi Türkiye düzeyinde araştırılmıştır. Bireysel kredi kartı kullanımının reel hacmi ile reel para arzı, sanayi üretim endeksi, tüketici fiyat endeksi-D, bankalararası gecelik faiz oranı ve USD döviz kuruna ait 2005M1-2019M8 dönemini kapsayan aylık veri setiyle çalışılmıştır. Granger nedensellik analizi sonuçlarına göre, sanayi üretim endeksi, tüketici fiyat endeksi, faiz oranı, para arzı ve döviz kurundan kredi kartı kullanımına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Özetle, analiz sonuçları bireysel kredi kartı kullanımının ekonomik göstergelerden ve para arzından etkilendiğini göstermektedir.

Bu çalışmada, çoklu yapısal kırılmalar altında, Bitcoin ile ticari emtialar olarak nitelenen altın, gümüş ve ham petrol fiyatları arasındaki uzun dönemli ilişkiler incelenmiştir. Böylece dijital bir emtia olarak Bitcoin’in alternatif bir yatırım aracı olup olamayacağı araştırılmıştır. Ampirik analizin ilk aşamasında, serilerin durağanlık düzeyleri geleneksel birim kök testleri ve Carrion-i-Silvestre vd.’nin (2009) m yapısal kırılmalı birim kök testi ile sınanmıştır. İkinci aşamada Maki (2012) eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Bitcoin ve analize konu edilen ticari emtia fiyatları arasında yapısal kırılma altında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü aşamada uzun dönem katsayılarının tahminleri için Dinamik En Küçük Kareler Yöntem (DOLS) tahmincisi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre altın fiyatlarının Bitcoin fiyatlarını pozitif yönde etkilediği, gümüş ve ham petrolün ise Bitcoin fiyatlarını uzun dönemde negatif yönde etkilediği saptanmıştır. Son aşamada yapılan nedensellik analizi sonuçlarına göre altından Bitcoin’e doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bitcoin ile petrol ve gümüş fiyatları arasında bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.