Związki między funkcjonowaniem ekosystemów a korzyściami czerpanymi przez społeczeństwo rozpatrywano już od lat 70. XX w. Prowadzone badania i analizy w tym zakresie, a także opracowanie i udoskonalenie metod szacowania wartości ekonomicznej usług ekosystemów, są powodem zmian postaw wśród decydentów i polityków. W ostatnich latach można zauważyć wzrost świadomości ekologicznej szczególnie w krajach wysokorozwiniętych, który sprawił, iż  coraz częściej, zarówno w pracach naukowych jak i dokumentach dotyczących rozwoju obszarów zurbanizowanych dużo uwagi poświęca się usługom ekosystemów. Zauważono, że kondycja miast zależy od zdrowego środowiska przyrodniczego, które wytwarza szereg korzyści, a zdrowe ekosystemy stanowią podstawę zrównoważonego rozwoju miast, ponieważ pozytywnie oddziałują na dobrobyt człowieka i działalność gospodarczą. Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat teoretycznych aspektów związanych z pojęciem usługi ekosystemów oraz ich znaczenia dla zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Szczególną uwagę zwrócono na działania podejmowane przez gminy w tym zakresie m.in.  problem planowania przestrzennego miast w tym zachowanie: odpowiedniej ilości i jakości terenów zielonych oraz funkcjonowania ekosystemów wodnych i  naturalnej retencji wody.  

JEL Classification: Q5Streszczenie: Cele artykułu to prezentacja i ocena znaczenia zachowań konsumenckich dla możliwości wdrożenia gospodarki obiegu zamkniętego dążącej do zmniejszenia negatywnego oddziaływania procesów produkcyjnych i konsumpcyjnych na środowisko naturalne poprzez tworzenie zamkniętych pętli obiegu surowców. W artykule zastosowano analizę dostępnej literatury przedmiotu, raportów tematycznych oraz danych statystycznych. Wykorzystano również badania gospodarstw domowych województwa śląskiego. Uznano, że dla praktycznej implementacji gospodarki obiegu zamkniętego zasadnicze znaczenie mają trzy płaszczyzny aktywności konsumenckiej: grupa I obejmująca postawy i zachowania związane z decyzją o zakupie; grupa II, odnosząca się do postaw i zachowań dotyczących już zakupionych produktów, np. decyzji związanych z ich naprawą i dalszym użytkowaniem oraz tendencji w tym zakresie; grupa III dotycząca sposobów postępowania z odpadami pokonsumpcyjnymi (analizowano tendencje dotyczące recyklingu na podstawie badań przeprowadzonych wśród gospodarstw domowych województwa śląskiego).Słowa kluczowe: gospodarka obiegu zamkniętego, zachowania konsumentów, województwo śląskie. Summary:The main goal of the article is to present and evaluate the importance of consumer behaviour for the possibilities of implementing the circular economy which aims to reduce the negative impact of production and consumption processes on the natural environment by creating closed loops of resources. The basic research methods are the analysis of the available subject literature, thematic reports and statistical data. The paper also presents results of surveys among households in the Silesian Voivodeship and recognizes that for the practical implementation of the circular economy, three groups of consumer activity are of fundamental importance: group I includes attitudes and behaviours related to the purchase decision; group II refers to attitudes and behaviours regarding already purchased products, eg. decisions related to their repair and further use, and trends in this area; group III deals with the treatment of post-consumer waste (analysis of recycling trends based on surveys carried out among households in the Śląskie Voivodeship).

Samorządy lokalne, po rozwiązaniu w pierwszym okresie po odrodzeniu samorządności bieżących problemów, zaczęły odczuwać potrzebę wypracowania kompleksowej wizji rozwoju. Jedną z możliwości konstruowania nowoczesnych strategii rozwoju jest kierowanie się wskazówkami formułowanymi w ramach koncepcji zrównoważonego rozwoju. Praktyczna implementacja polityki opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju wymaga istnienia woli politycznej i przychylności władz samorządowych dotyczącej wdrażania rozwiązań zgodnych z tą koncepcją. Celem artykułu jest ocena postępów wdrażania polityki opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju w gminach województwa śląskiego. Podstawową metodą badawczą jest analiza danych zawartych w ankiecie na temat polityki zrównoważonego rozwoju, przeprowadzonej przez pracowników Katedry Polityki Społecznej i Gospodarczej Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach w 2015 r. Analizując uzyskane wyniki, odwołano się również do wcześniej przeprowadzonych badań ankietowych. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że istnieje postęp we wprowadzaniu zasad zrównoważonego rozwoju w polityce lokalnej, lecz jest on bardzo wolny. Pierwsze badania przeprowadzane w gminach na początku transformacji systemowej wskazywały na ok. 5-procentowy udział samorządów próbujących wdrażać politykę zrównoważonego rozwoju w gminie, a obecnie udział ten wynosi ok. 25% badanych gmin.

StreszczenieRozwój współczesnego rynku wskazuje na wyraźne tendencje w kierunku ekologizacji produkcji, produktów i usług oraz konsumpcji. Wartość sprzedaży na światowym rynku dóbr i usług ekologicznych rośnie w tempie 4% rocznie nawet w okresie recesji gospodarczej co oznacza, że jest to jeden z sektorów o największym potencjale wzrostu. Rynek ten jest zdominowany głównie przez USA, kraje Europy Zachodniej i Japonię, obejmujące 85% całego rynku. Globalne przychody, związane z rynkiem dóbr i usług ekologicznych, osiągnęły w 2010 roku kwotę 506 mld dolarów i wzrosły od 2005 roku o 13%. Konkurencyjność polskich firm tego sektora wypada na tle innych członków Unii Europejskiej całkiem nieźle (rośnie wielkość eksportu dóbr i usług ekologicznych z Polski). Przewiduje się, że w Polsce nastąpi szybki wzrost rynku dóbr i usług ekologicznych, spowodowany nie tylko popytem wewnętrznym, ale i także eksportem.Podstawowymi celami badawczymi artykułu są: analiza wielkości rynku dóbr i usług ekologicznych wraz z opinią na temat zachowań konsumentów na tym rynku oraz próba oceny instrumentów pomocnych w budowaniu rynku dóbr i usług ekologicznych w wymiarze europejskim. Stąd wykorzystano dostępne dane statystyczne i analizy opracowane m.in. przez: Komisję Europejską, United States Trade Commission, Department for Business Innovation and Skills, OECD i firmy consultingowe. Słowa kluczowe: rynek dóbr i usług ekologicznych, zrównoważona produkcja, zrównoważona konsumpcja

Ecosystem services are an important framework for linking ecological infrastructure to urban social infrastructure, which can benefit people and ecosystems. Designing, planning and managing of complex urban systems for health and wellbeing requires urban ecosystems that are both immune to systemic changes and managed sustainably. Literature review reveals that so far only several researchers have focused on urban ecosystem services (UES). The paper aims at assessing the importance of ecosystem services at the local level with an emphasis on urbanized areas. The basic conditions and barriers to the implementation of the concept of ecosystem services in the EU policy and local development have also been identified. The paper also presents solutions concerning the creation of integrated systems of providing such services by local governments and their monitoring.