Planowanie opieki z wyprzedzeniem (advance care planning -ACP) to proces komunikacji między pacjentem, jego bliskimi a personelem medycznym i innymi osobami zaangażowanymi w opiekę polegający na uzgodnieniu planu przyszłej opieki z uwzględnieniem preferencji chorego. Zaplanowanie i ustalenie celów przyszłej opieki jest wyrazem autonomii decyzyjnej chorych i stanowi podstawę do świadczenia holistycznej i zindywidualizowanej opieki. Praktyki ACP od czasu wprowadzenia ewoluują. Obecnie podkreśla się znaczenie rodziny, empatycznej komunikacji i interwencji skierowanych bezpośrednio do pacjenta. Planowanie opieki z wyprzedzeniem nie jest w Polsce rozpowszechnione, brak jest również odpowiednich regulacji prawnych w tym zakresie.

Seksualność jest istotnym aspektem życia, także dla pacjentów zbliżających się ku jego końcowi. Jednak funkcje seksualne w tej grupie pacjentów ulegają pogorszeniu w związku z chorobą podstawową, jej objawami, chorobami towarzyszącymi lub stosowanym leczeniem. Istotnym czynnikiem mogą być szeroko stosowane w opiece paliatywnej opioidy, prawdopodobnie wpływające na funkcje seksualne głównie poprzez hamowanie osi podwzgórze-przysadka-gonady. Skutkuje to zaburzeniami erekcji, pobudzenia seksualnego, pożądania oraz zmniejszoną ogólną satysfakcją z życia seksualnego. Ze względu na skąpe dane ciężko jest jednoznacznie wskazać opioidy charakteryzujące się niższym ryzykiem, wydaje się, że mogą to być buprenorfina, tapentadol, tramadol oraz opioidy krótkodziałające. Opcje terapeutyczne są nieliczne, a dowody pochodzą z pojedynczych badań i obejmują: terapię zastępczą testosteronem, bupropion, trazodon, antagonisty opioidowe, a także żeń-szeń. Częsta wielochorobowość pacjentów objętych opieką paliatywną wymaga brania pod uwagę również innych czynników etiologicznych oraz nakierowane na nie metody leczenia, utrudnia też wnioskowanie na temat istotności wpływu opioidów na funkcje seksualne.

Zakażenia układu moczowego należą do jednych z najczęściej występujących chorób infekcyjnych. Pacjenci objęci opieką paliatywną są obarczeni zwiększonym ryzykiem pojawienia się tej choroby. Objawy zakażenia mogą być uciążliwe i znacząco wpływają na jakość życia chorych. Obraz kliniczny może być bardzo zróżnicowany. Dominują zakażenia powikłane. Do rozpoznania niezbędny jest wywiad lekarski, badanie fizykalne i badania dodatkowe. Złotym standardem jest posiew moczu. Podstawą leczenia jest usunięcie czynników modyfikowalnych i antybiotykoterapia celowana. Po wdrożeniu leczenia złagodzenie objawów towarzyszących zakażeniu uzyska 60-90% chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową. W każdym przypadku należy rozważyć potencjalne korzyści i ryzyko z zastosowania terapii przeciwdrobnoustrojowej.Słowa kluczowe: zakażenie układu moczowego, opieka paliatywna, opieka u kresu życia, antybiotykoterapia.