Çin menşeli ürünlerin dünya piyasalarını domine etmeye başlaması ve düşük işgücü maliyetleri nedeniyle rekabet avantajını mutlak anlamda eline geçirmesi karşısında, toplumsal refahlarını üretime ve üretileni ihraç etmeye borçlu olan Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya gibi ülkeler, üretim süreçleri ile ilgili bir paradigma değişimine gitmek zorunda kalmışlardır. Bu paradigma değişiminin adı 2011 yılında Hannover'de Endüstri 4.0 olarak belirlenmiştir. Fiziksel emeği üretim sürecinden çıkarmayı, onun yerine akıllı makinelerle çalışan ve akıllı ürünler üreten akıllı fabrikaları koymayı amaçlayan bu konsept, unsurları ile birlikte üretim sektörünün ve akademinin gündemine hızlı bir giriş yapmıştır. Bu çalışma, Endüstri 4.0'ın üretim maliyetleri üzerinde ortaya çıkarması muhtemel etkilerini incelemektedir. Endüstri 4.0'da planlanan fabrikalarda yapılacak üretim ile üretim, kalite yönetimi ve taşımacılık maliyetlerinde önemli oransal azalmaların sağlanacağı beklenmektedir. Ayrıca insan faktörünün ve dolayısıyla zaaflarının üretim sürecinden çıkması ile birlikte verimlilik artışı sağlanacağı, firelerin ve hataların minimuma ineceği düşünülmektedir. Türkiye'deki alt yapının bu dönüşüme hız kazandıracak şekilde hazırlanması, yeni ortaya çıkacak çalışma alanlarına göre eğitimin reforme edilmesi ve mevcut iş gücünün eğitimler yoluyla Endüstri 4.0 uygulamalarına hazır hale getirilmesi önem arz etmektedir.

Bu çalışma Türkiye'deki Hedef Maliyetleme Yöntemi uygulamalarında yaşanan aksaklıkları ve bu aksaklıkların nedenlerini tartışmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın temel amacı, yaşanan sorunların nedeninin yalnızca kültürel farklılıklar, örgüt kültürünün yöntem için elverişsiz oluşu, iş etiği ile ilgili sorunlar, niteliksiz iş gücü gibi bilinen ve üzerinde çok tartışılan iddiaların olmadığı, tüm bunların yanı sıra, ülkelerin ekonomik durumlarının (enflasyon ve faiz oranı, döviz kuru, ekonomideki belirsizlik düzeyi vs.) üretim biçimlerinin, üretilen ürünlerin niteliğinin, iş gücünün sektörel dağılımı gibi faktörlerin de en az kültürel farklılıklar kadar önem arz ettiği yorumu üzerinden akademik bir tartışma yapmaktır. Çalışmada, ekonomik büyüklükleri ve coğrafi konumları da gözönünde bulundurularak belirlenen 7 ülke tablo yardımı ile karşılaştırılmıştır. Bunun dışında da 10 farklı ülkenin (Irak, Ürdün, Nijerya, Macaristan, Hollanda, Hindistan, İrlanda, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda ve Avustralya) ekonomik yapıları ve üretim biçimleri ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Yapılan tartışma sonucunda, yöntemin uygulanmasında başarı elde eden ülkelerin ekonomilerinin ve üretimlerinin, uygulamada başarı sağlamakta zorlanan ülkelerinin ekonomik yapılarından ve üretim biçimlerinden farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

No abstract

Teknolojinin gelişimi ile birlikte emek yoğun üretimden teknoloji yoğun üretime hızlı bir geçiş yaşanmıştır. Üretim biçiminde yaşanan değişiklikler, üretim maliyetlerinin de farklılaşmasına neden olmuştur. Emek yoğun üretim döneminde işçilik maliyetleri toplam maliyetlerin büyük bir kısmına karşılık gelirken endirekt maliyetler nispeten daha küçük bir orana sahipti. Günümüz üretim ortamında ise endirekt maliyetlerin toplam üretim maliyetleri içindeki payı önemli oranda artmıştır. Bu yeni duruma uygun maliyetleme yöntemleri akademinin ciddiyetle ele aldığı temel konulardan biri olmuştur. Modern maliyetleme teknikleri, günümüz ihtiyaçlarına yöntemlerin karmaşıklığı, maliyetli oluşu, uygulayıcıların yaşadıkları zorluklar gibi nedenlerden dolayı cevap vermekte zorlanmaktadır. Birçok işletme bu zorluklar sebebiyle yeniden geleneksel yöntemleri uygulamaya başlamıştır. Bu yöntemlerin başında da Sipariş Maliyeti Yöntemi gelmektedir.Bu çalışma, sipariş üzerine çalışan bir mobilya işletmesinde Sipariş Maliyeti Yönteminin uygulanmasını ve siparişlere ilişkin gerçeğe en yakın maliyet bilgisinin elde edilmesini amaçlamaktadır. Çalışmanın diğer amacı ise yöntemin uygulanması ile ilgili literatüre katkı sunmaktır. Örnek işletmede, ilk aşamada belirlenen endirekt maliyetler, tespit edilen gider yerlerine en uygun dağıtım ölçüleri yardımı ile yüklemiştir. İkinci aşamada ise yardımcı gider yerlerinde toplanan maliyetler yine dağıtım ölçüleri kullanılarak esas üretim gider yerlerine yüklenmiştir. Bu aşamada Kademeli Dağıtım Yöntemi kullanılmıştır. Son aşamada tüm maliyetler siparişlere yüklenerek her bir siparişin gerçek maliyetleri hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, uygulanabilirlik açısından elverişli olması nedeniyle Sipariş Maliyeti Yöntemi mobilya sektörüne tavsiye edilmiştir. İşletmede fire giderleri ile ilgili hiçbir veri tutulmaması ve işletme isminin açıklanamaması, satış fiyatı ile kar bilgilerinin saklı tutulması çalışmanın kısıtlarını oluşturmaktadır.

No abstract