STRESZCZENIEPrzekaz medialny pełni istotną rolę w kształtowaniu społecznego obrazu funkcjonowania organów wymiaru sprawiedliwości. Dzieje się tak przez proces współpracy w ramach edukacji prawnej dotyczącej standardów funkcjonowania sądów oraz zasad i gwarancji procesowych dotyczących wszystkich uczestników postępowania sądowego. Niejednokrotnie jednak pojawiające się doniesienia medialne odchodzą od swojej głównej roli (czyli informowania i służenia opinii publicznej) na rzecz deformowania społecznego obrazu wymiaru sprawiedliwości. Owa deformacja przyczynia się do pogłębiania istniejących rozbieżności między rzeczywistym wyglądem i funkcjonowaniem sądów oraz pracą prawników a obrazem, który stworzyło sobie społeczeństwo w oparciu o przekaz medialny. Bez wątpienia wpływa to na negatywną ocenę funkcjonowania całego wymiaru sprawiedliwości i obniżenie zaufania do prawa oraz instytucji je tworzących i stosujących. Powyższe może być przyczyną penalnopopulistycznych inspiracji dla polityków oraz "medialnego niszczenia prawa".Słowa kluczowe: środki masowego przekazu; znajomość prawa; świadomość prawna; popularyzacja prawa WSTĘP Współcześnie media odgrywają coraz bardziej istotną rolę w kształtowaniu i jednocześnie upraszczaniu obrazu rzeczywistości. Docierają do szerokiego grona odbiorców, rozprzestrzeniając informacje, a zarazem mają zdolność do przycią-gania i koncentrowania uwagi opinii publicznej na zagadnieniach, osobach bądź organizacjach, które stały się przedmiotem przekazu medialnego 1 .

STRESZCZENIEIdea społecznego działania prawa, ogólnie rzecz ujmując, sięga do potrzeby wyjścia prawnika poza zamknięty krąg norm prawnych i dostrzeżenia prawa w życiu realnym. Problematyka ta obejmuje wiele zagadnień dotyczących szerokiego kręgu zjawisk społecznych i psychicznych. Skutkuje to faktem, iż realizacja prawa (zarówno jego przestrzeganie, jak i stosowanie) wykazuje silne związki z aksjologią systemu prawa oraz procesem internalizacji, a więc szeroko rozumianym problemem aprobaty norm prawnych w kontekście ich przestrzegania. Aprobata aksjologiczna, a co za tym idzie postawa wobec konkretnego rozwiązania prawnego, jest najczęściej odzwierciedleniem tego, czy treść normy prawnej pokrywa się w zakresie wzoru zachowania z wyznawanymi przez adresata normami, np. moralnymi czy religijnymi. Owo odzwierciedlenie najczęściej skutkuje uznaniem obowiązującej normy prawnej za "własny standard postępowania" (norma prawna staje się wówczas swego rodzaju wewnętrznym imperatywem postępowania konkretnej jednostki). Wobec powyższych uwag można dojść do wniosku, iż społeczne działanie prawa to nie tylko fakt realnego oddziaływania prawa na życie obywateli (przestrzeganie i stosowanie prawa), ale także oddziaływa-nia na ich emocje. Prawo wówczas może być postrzegane jako całokształt procesu przystosowania jednostek, w wyniku którego zawsze wyzwalają się emocje.Społeczne działanie prawa wykazuje silne związki z zagadnieniami dyskusyjnymi pod wzglę-dem etycznym i moralnym. Takim przykładem wydaje się być problematyka transplantacji narzą-dów oraz definiowania śmierci. Warto zaznaczyć, że choć większość ludzi popiera ideę transplantacji, owo poparcie nie znajduje odzwierciedlenia w czynach. Wydaje się, że przyjęte w rzeczywistości rozwiązania prawne nie zawsze przyczyniają się do zmiany wyznawanych norm moralnych. Skutkiem tego są pytania o rolę opinii publicznej w procesie tworzenie prawa, czyli o kwestie faktycznego wpływu społeczeństwa na działalność prawotwórczą ustawodawcy.Słowa kluczowe: społeczne działanie prawa; transplantacja narządów; zasada zgody domniemanej; zasada zgody wyrażonej Aleksandra Żaba

Artykuły STRESZCZENIE Kapitał społeczny to pojęcie z pogranicza socjologii i ekonomii. Termin ten po raz pierwszy wprowadził do literatury socjologicznej P. Bourdieu w latach 70. XX w. W obecnych czasach koncepcja kapitału społecznego jest coraz bardziej popularna. W ciągu ostatnich 20 lat można zauważyć dynamiczny wzrost publikacji dotyczących tej tematyki. Ze względu na to, że koncepcja jest stosunkowo młoda, termin ten nie doczekał się jeszcze jednolitej definicji. Najczęściej kapitał społeczny jest rozumiany jako potencjał współdziałania osadzony w powiązaniach międzyludzkich i normach społecznych, który może przynieść korzyści osobom, grupom i społeczeństwom. Z racji wielości definicji trudno jest dokonać pomiaru kapitału społecznego oraz określić czynniki odpowiedzialne za jego wzrost. Analizując kapitał społeczny Polski, należy wziąć pod uwagę takie czynniki, jak: zaufanie, poziom społeczeństwa obywatelskiego (stopień zrzeszania się obywateli), wykształcenie oraz jakość i zadowolenie z życia Polaków. Socjologowie i ekonomiści uważają, że kapitał społeczny jest kluczowym źródłem dla osiągnięcia dobrobytu oraz pomyślności gospodarki państwa. Obecnie wszystkie badania pokazują, że w Polsce występuje deficyt kapitału społecznego spowodowany dramatycznie niskim poziomem zaufania. Słowa kluczowe: kapitał społeczny; źródła kapitału społecznego; wykształcenie; uniwersytety I. Termin "kapitał społeczny" po raz pierwszy wprowadził do literatury socjologicznej P. Bourdieu w latach 70. XX w. Rodowodu tego pojęcia należy szukać w takich dyscyplinach naukowych, jak ekonomia, politologia i socjologia. W obecnych

STRESZCZENIEArtykuł dowodzi, iż wartość słuszności nieustannie przenika do prawa stanowionego. Wkracza ona w regulacje normatywne i otwiera system prawa na wartości pozaprawne, czyniąc go bardziej wrażliwym na potrzeby otoczenia społecznego. Słuszność to również fundamentalna wartość leżąca u podstaw prawniczej etyki zawodowej. To doprowadza do wniosku, że stanowi ona punkt styczny pomiędzy prawem a etyką zawodową prawniczych profesji. Wyraża ona jednocześnie fundamentalny nakaz etycznego postępowania i wspólną płaszczyznę prawa oraz etyki.Słowa kluczowe: notariusz; słuszność; wartość; prawo stanowione; etyka zawodowa prawniczych profesji WproWAdzenie związek lex i aequitas jest klasycznym i jednym z najstarszych tematów releksji prawniczej 1 . Współcześnie problematyka ta nadal pozostaje istotna. z punktu widzenia oceny prawa i świadomości prawnej ciągle aktualne pozostają pytania: co to jest słuszne prawo i jakie działania należy podjąć, aby stało się ono rzeczywistością? 2 natomiast biorąc pod uwagę praktykę zawodów prawniczych, wartości aksjologiczne także nieustannie budzą wątpliwości. Ciągle mno-żą się pytania o ich rolę zarówno w procesie tworzenia, jak i stosowania prawa.Wartość słuszności niekiedy służy wypełnianiu luk w prawie i stanowi remedium na niedoskonałość systemu prawa, umożliwiając wydanie decyzji nawet wówczas, gdy przepisy prawa lub precedensy są niewystarczające do wyprowa- Pobrane z czasopisma Studia Iuridica Lublinensia http://studiaiuridica.umcs.pl