No abstract

As a way of disseminating museum content to visitors, the educational dimension is, by definition, an important part of the museum and, of course, part of its management. The museum's educational dimension has always been a part of its operation, even if it has changed over time and in response to changing knowledge and learning demands. The framework of contemporary educational programs and activity design, as well as how it has been shaped in the COVID and post-COVID eras, will be discussed in this chapter.

Η εκπαιδευτική διάσταση, παράμετρος ανέκαθεν συνυφασμένη με τη λειτουργία του μουσείου, τροποποιείται βάσει των επιστημονικών δεδομένων κάθε εποχής, των σχετικών με τη γνώση και τη μάθηση. Στο πλαίσιο του εκδημοκρατισμού του μουσείου, έχει καλλιεργηθεί η συμπερίληψη, δηλαδή η μέριμνα για όλους τους επισκέπτες και η διασύνδεση με ποικίλες ομάδες κοινού. Το άρθρο πραγματεύεται τον σχεδιασμό, την περιγραφή και την αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά, το οποίο σχεδιάστηκε με αφορμή την περιοδική έκθεση «Αδάμαστη φύση», της Αφροδίτης Λίτη, στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, το οποίο ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε με βάση τις σύγχρονες θεωρίες για τη μουσειακή μάθηση, και κυρίως τη μάθηση μέσω αντικειμένων, τη θεωρία των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης και τα αποτελέσματα της γενικής μάθησης. Το προαναφερθέν πρόγραμμα αποτελεί ολοκληρωμένη, διεπιστημονική προσέγγιση για την ενίσχυση της κατανόησης της πολιτιστικής κληρονομιάς από τους νέους, η οποία βασίζεται στη βιωματική μάθηση και σε σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις που δίνουν προτεραιότητα στα υποκείμενα (τους εκπαιδευόμενους) και όχι στο αντικείμενο της μάθησης. Το πρόγραμμα, διαφοροποιημένο, απευθύναμε σε δύο ομάδες που υποεκπροσωπούνται στη Μουσειακή Μάθηση, σε νήπια και εφήβους, ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά την αυξημένη ανάγκη για ενεργό συμμετοχή, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, την κοινωνικοποίηση και την ελευθερία στην έκφραση. Στα παιδιά του Νηπιαγωγείου, η αξιολόγηση έγινε μέσω συμμετοχικής παρατήρησης και διανομής των ερωτηματολογίων στους εκπαιδευτικούς. Στους μαθητές του Γυμνασίου, η αξιολόγηση έγινε μέσω συμμετοχικής παρατήρησης και διανομής ερωτηματολογίων σε μαθητές και καθηγητές. Το ενδιαφέρον σημείο έγκειται στο ότι, βάσει της αξιολόγησης, προκύπτει ότι η Μουσειακή Μάθηση θα πρέπει να επικεντρωθεί λιγότερο στο εύρος των γνώσεων και περισσότερο στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης. Και βέβαια, να προσπαθήσουμε να λέμε λιγότερα και να ακούμε περισσότερο τους επισκέπτες των μουσείων, και ιδιαίτερα αυτούς νεαρής και πολύ νεαρής ηλικίας, καθώς στο σύγχρονο, «επανεφευρημένο» μουσείο, καθώς και στη Μουσειακή Μάθηση, με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, προτεραιότητα έχουν οι επισκέπτες και τα υποκείμενα της μάθησης.