Bu makalenin amacı, alanyazın incelemesine dayalı olarak Cumhuriyet’in ilanından günümüze ülkemizde program geliştirme alanında öne çıkan temel konuları, Cumhuriyet sonrası dönemde programlara yön veren yaklaşımları ve geçmiş program geliştirme çalışmaları ışığında Eğitim Programları ve Öğretim alanı açısından ortaya çıkan sonuçları tartışmaktır. Makalede bulgular, Cumhuriyet sonrası dönemde program geliştirme süreci ile ilgili öne çıkan ana konular ve geçmişte iz bırakan eğitim programlarının temel özellikleri olmak üzere iki tema altında sunulmaktadır. Program geliştirme süreci ile ilgili bulgular; program geliştirme sürecine paydaş katılımının sağlanması, kırsal bölgelerin ihtiyaçlarına cevap verebilen programların geliştirilmesi ve bir model çerçevesinde program geliştirme çalışmalarının yürütülmesi konularına yoğunlaşmaktadır. Diğer taraftan, geçmiş eğitim programlarının özellikleri ile bulgular, Cumhuriyet’in ilanından sonra farklı yaklaşımlara dayalı olarak geliştirilen 1924, 1926, 1936, 1948, 1968, 1995, 2005 ve 2017 Programları’nın program geliştirme tarihimizde önemli bir yer tuttuğunu göstermektedir. Geçmiş program geliştirme çalışmalarında birçoğu program geliştirme süreci ile ilgili olan çeşitli sorunlar olduğu göze çarpmaktadır. Türkiye’de program geliştirme alanında yaşanan gelişmeleri eleştirel bir bakış açısı ile analiz eden bu makalenin günümüz program geliştirme çalışmalarına ve araştırmalarına ışık tutması beklenmektedir.

No abstract

Bu çalışma, günümüz eğitim sistemlerinde önemi giderek artan bir alan haline gelen STEM yaklaşımı hakkında, nitel bir yaklaşım benimsenerek yürütülmüştür. STEM eğitimi ve sınıflardaki uygulamalarına dönük yapılmış ve yayınlanmış lisansüstü tez çalışmaları doküman incelemesine alınmıştır. Bu doğrultuda ‘YÖK-Ulusal Tez Merkezi’ veri tabanında bulunan tezlerin içerisinde tarama yapılmıştır. Bu süreçte, gelişmiş tarama sekmesinin yardımıyla yayınlanmış lisansüstü tezlerin içerisinde ‘STEM ve EĞİTİMİ ve SINIF” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılan tarama sonucunda ulaşılan tez sayısı 16 olarak saptanmıştır. Bu tezler (n=16) dosyalanarak çalışmanın veri seti olarak kabul edilmiştir ve belli kriterlere göre incelenmeye alınmıştır. Bu kapsamda ulaşılan tezlere yönelik cevap aranan kriterler; tezlerin lisansüstü eğitim düzeyi, yayınlanma zamanları, tezlerde odaklanılan STEM alanları (ana alanlar), çalışma yöntemleri, kullanılan veri toplama araçları, katılımcı profili, odaklanılan değişkenler ve ulaşılan sonuçlar, şeklinde sıralanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analizler kullanılmıştır. Ayrıca, elde edilen bulguların tablo ve grafikler halinde gösterimi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, STEM alanında incelenen tezlerin çoğunun yüksek lisans seviyesinde olduğu, pek çok farklı üniversite ve bölümde çalışıldığı ve tezlerin 2018 tarihi itibariyle yayın yılı görülmüştür. Buna ek olarak, tezlerin çoğunun fen bilimleri alanında çalışıldığı belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonunda, yeni çalışmalarda farklı bilimsel portallar üzerinde taramaların yapılması ve farklı araştırma yöntem ve teknikleri ile gerçekleştirilmesi önerilmiştir.