Zarys treści Niniejszy artykuł dotyczy aktywności kaznodziejów, spowiedników i prywatnych nauczycieli z zakonu jezuitów na dworach królewskich i magnackich w dawnej Rzeczypospolitej. Pierwsza część pracy skupia się na zasadach regulujących działalność kapelanów nadwornych, określonych w II połowie XVI stulecia. Następnie zarysowany jest zbiorowy portret jezuickich kapelanów prowincji litewskiej w XVII i XVIII w. W ramach tych rozważań autor omawia wzajemne oddziaływanie Towarzystwa Jezusowego i jego dobroczyńców, a także próbuje określić, w jakim stopniu prawodawstwo zakonne było przestrzegane w badanym kontekście. Pomimo marginalizacji jezuitów litewskich na dworze królewskim w II połowie XVII w., liczba kapelanów nadwornych pozostała znacząca. Wynikało to z silnej obecności w kręgu najbardziej wpływowych rodów litewskich, takich jak Radziwiłłowie i Sapiehowie. Na stanowisko kapelana nadwornego byli powoływani zazwyczaj księża na początku kariery zakonnej. W większości przypadków urząd ten sprawowano przez stosunkowo krótki okres, co uprawnia do stwierdzenia, że stanowił on odskocznię do późniejszych awansów. O powołaniu na służbę dworską decydowała osobowość kandydata: magnaci oczekiwali bowiem lojalności i roztropności od swoich kapelanów. Pożądana była także znajomość języka francuskiego. Pochodzenie społeczne nie odgrywało natomiast większej roli. Mimo że nie każdy kapelan nadworny wchodził w skład duchownej klienteli magnatów, wielu z nich pełniło zadania niezwiązane ściśle z powołaniem zakonnym. Relacje z patronami miały niekiedy charakter emocjonalny, jak ukazuje się w świetle korespondencji.

Abstractis article o ers an insight into the diplomatic activities of princess Anna Luiza Radziwiłłowa née Mycielska, second wife and widow of the grand hetman of Lithuania, Michał Kazimierz "Rybeńko" Radziwiłł, in the a ermath of the election of Stanisław August to the Polish throne. e main source of information is the diplomatic correspondence between France and Gdańsk. e princess lived there while her stepson was in exile as a result of his opposition to the new king. e purpose of the article is to show how Anna Luiza tried to gain political support from France and how her e orts were perceived by the French diplomacy. W czerwcu 1787 r. odbyła się w Nieświeżu niezwykła ceremonia. Z inicjatywy właściciela miasta, wojewody wileńskiego Karola Stanisława Radziwił-ła ,,Panie Kochanku", pochowano w kościele pod wezwaniem Bożego Ciała zwłoki macochy i brata przyrodniego gospodarza -Anny Luizy z Mycielskich Radziwiłłowej i Hieronima Wincentego. Ciało Radziwiłłowej, zmarłej w Dreź-nie 19 marca 1771 r., spoczywało tymczasowo w kościele Filipinów w Gostyniu z powodu trudnej sytuacji, która nastała dla rodu Radziwiłłów w okresie konfederacji barskiej. Dopiero po szesnastu latach, wraz ze śmiercią jej syna Hieronima Wincentego, okoliczności pozwoliły zrealizować wolę, którą Anna Luiza wyraziła w testamencie, aby godnie pochowano ją w krypcie Radziwił-łów w kościele farnym nieświeskim 1 . Przy urządzaniu ceremonii pogrzebowej nawiązywano do tradycji wielodniowych uroczystości, które odbywały się w kręgu Radziwiłłów co najmniej od połowy XVII w. Dla obecnych, którzy świeżo pamiętali trudne losy nestora rodu Karola Stanisława ,,Panie Kochanku" w okresie elekcji Stanisława Augusta i wojny polsko-rosyjskiej wybuchłej po zawiązaniu konfederacji barskiej, wspomniana uroczystość stanowiła ideowy krok ku odbudowie prestiżu familii radziwiłłowskiej. Key wordsZ ambony zabrzmiały słowa Józefa Katenbringa, byłego jezuity, związane-go z Radziwiłłami od połowy lat 50., a w chwili owego wystąpienia zajmujące-go stanowisko proboszcza nieświeskiego. Kazanie pogrzebowe rozpoczynało się cytatem biblijnym z "Księgi Tobiasza", za pomocą którego autor podkreślał nadzwyczajne przywiązanie "Panie Kochanku" do macochy, wręcz jakby była jego matką 2 . Następnie Katenbring zarysował barwny portret Anny Luizy. Przede wszystkim podkreślał jej przezorność w wychowaniu dzieci, porównując ją do matki króla Francji świętego Ludwika 3 . W dalszym ciągu 1 Testament został sporządzony 14 III 1771 r. w Dreźnie. Zob. Archiwum Główne Akt Dawnych (dalej AGAD), Warszawskie Archiwum Radziwiłłów (dalej AR), XI, 157, s. 1.2 "Honorem habebis Matri tuae omnibus diebus vitae eius, cum autem et ipsa compleverit tempus vitae suae, sepelias eam juxta me" -Szanuj swoją matkę i nie zapomnij o niej przez wszystkie dni jej życia.[…] A kiedy umrze, pochowaj ją obok mnie w jednym grobie (Tb 4,(3)(4).3 "Znała publiczność cała, oczy nasze na to patrzały, jak śliczna młodość wasza pod okiem tak przezornej, tak doskonałej Matki codziennie kształcona została; sama będąc najpiękniejs...

in 1934, giuseppe terragni, the father of italian architectural rationalism, planned and directed the renovation work of the city of como. retracing this utopian project -definitively withdrawn after some years and never completed -the article points out the singular relationship between the terragni studio and the young comrades of the university fascist film club of como: the 'cineguf'. the cineguf were a complex network of film clubs spread all over the country; they were fostered and equipped by the National fascist Party in order to create a new generation of filmmakers for the new fascist cinema. in these groups the avant-garde culture of the cine-clubs and the official aesthetic debates about a genuine realism found an original and controversial solution. the focus here is on the short film realised by the cineguf which was commissioned by the terragni studio and financed by the urban office of the Municipality: Renovation of the Quarter 'La Cortesella'. i proceed by taking into account different degrees of conceptualisation of the 'trace', presenting a reflection on the complexity of the historiographical operation, including the ways in which the historical traces of these filmmakers' experience of modernity are identifiable in the text.

No abstract

No abstract