No abstract

Aim of the study: In Poland, the problem of suicide attempts has not been the subject of a comprehensive analysis. We examined the magnitude of the phenomenon and suicide trends over the past 3 decades, focusing on the number of suicide deaths and attempts, the method and place of suicide, gender, age, day of the week, and state of mind. Material and methods: We used official nationwide data collected by the Central Statistical Office (CSO) and the National Police Headquarters (NPH) for the years 1990-2018. The final statistical data collected by the CSO was verified on the basis of medically certified deaths. Results: Despite the correlation between the information from the CSO and NPH on the classification of suicides, in the opinion of authors' , the published data is underestimated or incorrectly categorized. There were 187,502 suicide attempts in Poland between 1990 and 2018, 75.8% of which resulted in death. In 2018, the suicide rate in Poland was 13.6 per 100,000 people and was higher than in 1990 (9.7). The highest risk for suicides is observed for men aged 45-54 years, at the turn of winter and spring, on Mondays, and in rural areas. The critical period is Mondays at the turn of winter and spring. Hanging is the most commonly used suicide method. Conclusions: Based on the collected statistical data, it should be stated that suicide attempts have for many years been a significant social problem in Poland, for which no systemic solutions have been introduced.

Each year in Poland there are over 5,000 deaths as a result of suicide. Even more suicide attempts have been reported. Although suicide is not subject to criminal sanction, it is penalized to cause a person to take his own life through abetting or aiding (Article 151 of the Penal Code), physical or mental abuse (Article 207 § 3; Article 352 § 3) and stalking or impersonation (Article 190a § 3). From the point of view of investigative practice, detecting these cases and collecting evidence is problematic. The aim of the article is a criminal law analysis of the crime under Art. 151 of the Penal Code along with a reference to similar provisions in selected countries and discussion of forensic aspects. In Poland the number of instituted proceedings and established crimes, as well as convictions under Art. 151 of the Penal Code concerning the total number of suicides, is small. Due to detection and evidence problems, it is difficult to estimate the actual scale of the crime under Art. 151 of the Penal Code. Due to the significant and very dynamic development of the network, a possible amendment to Art. 151 of the Penal Code, covering new forms of persuasion or assistance in suicide – via the Internet.

KRYMINAlISTYCZNE I SĄdOWO-lEKARSKIE ASPEKTY BAdANIA ZWŁOK OfIAR POŻARÓWPożar deiniowany jest jako żywiołowy proces, podczas którego palą się dobra materialne, i który wymaga działań ratunkowych. Do zaistnienia poża-ru wymagane jest jednoczesne działanie trzech czynników -materiału palnego, tlenu, a także źródła ciepła, które jest elementem niezbędnym do jego zainicjowania. Warto zaznaczyć, iż sytuacja, w której ogień został ugaszony i nie spowodował żadnych strat (ewentualnie znikome zniszczenia materialne) nie stanowi pożaru. Ponadto pożarem nie można nazwać kontrolowanego przez człowieka spalania śmieci albo wypalania traw 1 . W literaturze niejednokrotnie stwierdza się, iż prawidłowe przeprowadzenie oględzin, badanie miejsca pożaru, a także ustalenie przyczyny jego wybuchu, należą do niezwykle ciężkich zadań. Jest to związane między innymi z destrukcyjną siłą ognia, który niszczy istotne ślady, stanowiące niezwykle ważne źródło informacji dla ekspertów. Z drugiej strony do zniszczeń na miejscu zaistnienia pożaru z perspektywy kryminalistyki przyczyniają się działania gaśnicze 2 . Celem niniejszego artykułu jest ukazanie kryminalistycznych i sądowo-lekarskich aspektów związanych ze zgonem w wyniku pożaru. Biorąc pod uwagę statystki, które wskazują na nieustanne zgony powodowane pożarami, zainteresowanie tym zagadnieniem z punktu widzenia kryminalistyki i medycyny sądowej jest jak najbardziej słuszne. Zgodnie z "Małym rocznikiem statystycznym Polski 2013" w 2012 r. Państwowa Straż Pożarna zarejestrowała około 183,9 tysięcy pożarów, które przyczyniły się do śmierci 564 osób oraz 4186 rannych i poparzonych. Dużą część stanowiły pożary obiektów mieszkalnych 3 . Według toksykologicznej i sądowo-lekarskiej oceny przyczyn zgonu osób, które zostały znalezione po ugaszeniu pożaru, najczęstszym powodem śmier-ci jest działanie tlenku węgla oraz cyjanowodoru (40,8%). Występują również przypadki samoistnego działania niniejszych gazów -w przypadku tlenku wę-gla wskaźnik zgonów wynosi 25,7%, zaś w przypadku cyjanowodoru 10%. Duże znaczenie ma także działanie wysokiej temperatury i płomienia, które powoduje 23,5% ogółu zgonów osób wydobytych z pożaru 4 . Zgodnie z praktyką kryminalistyczną za przyczyny pożarów uznaje się podpalenia, zaprószenia ognia oraz samozapalenia. Wyróżnić można ponadto pożary spowodowane wadami urządzeń mechanicznych, instalacji elektrycznych oraz urządzeń grzewczych, a także pożary w wyniku eksplozji materiału wybuchowego lub wybuchu przestrzennego 5 . J. Olbrycht dzieli niniejsze przyczyny na zawinione (np. nieostrożne obchodzenie się z materiałami palnymi) oraz niezawinione (np. eksplozje kotłów) 6 . Według statystyk straży pożarnej około 30% pożarów związanych jest z nieostrożnością dorosłych bądź nieletnich, około 20% powodowana jest wadami sprzętu elektronicznego, a blisko 8% to skutek podpalenia 7 . Pożary zakończone zgonem nierzadko wiążą się też z faktem, iż oiara znajdowała się pod wpływem alkoholu -osoby te kładą się do łóżka z papierosem, który powoduje pożar 8 . Spośród rzadko wymieniany...