Wstęp. Guzy graniczne jajnika najczęściej występują u kobiet poniżej 40 roku życia, mają utajony początek oraz brak objawów specyficznych. Ze względu na konsekwencje jakie niosą za sobą z punktu widzenia klinicznego są patologią wymagającą znacznej uwagi, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet ciężarnych. Wpływ patologicznych zmian w obrębie jajnika na przebieg ciąży i wyniki perinatalne wciąż pozostaje tematem szerokim i aktualnym. Przed zespołem medycznym stoi wyzwanie w zakresie adekwatnej diagnostyki i terapii oraz dylematy odnośnie oceny zalet i wad postępowania medycznego, dostępu do nowoczesnych metod diagnostycznych tak, by podjęte działania były możliwe jak najlepsze na obecną chwilę. Cel pracy. Celem niniejszego przeglądu jest analiza porównawcza aspektów związanych z występowaniem guzów granicznych jajnika u kobiet ciężarnych i niebędących w ciąży w oparciu o aktualną literaturę. Materiał i metody. Dokonano przeglądu literatury opublikowanej w bazie PubMed. Strategia poszukiwań bazowała na wyszukaniu haseł oraz następujących kombinacji słów kluczowych: "borderline ovarian tumor", "borderline ovarian tumor in pregnancy", "adnexal masses", "ovarian tumor in pregnancy". Rozważyliśmy wszystkie artykuły w języku angielskim od 1995 roku do kwietnia 2021 roku. Po zastosowaniu kryteriów wykluczających do przeglądu wybrano 71 artykułów. Podsumowanie. Diagnostyka guzów granicznych jajnika jest bardzo trudna a leczenie wymaga szerokiej wiedzy i współdziałania różnych grup specjalistów. Zasady postępowania opierają się na aktualnym stanie klinicznym ciężarnej pacjentki, dostępnych metodach leczenia, wieku ciąży, wywiadzie w kierunku chorób przewlekłych i dziedzicznych obciążeniach. Terapia powinna być dobrana indywidualnie dla każdego przypadku.

Endometriosis is an insidious, silent disease often associated with symptoms such as pelvic pain and intense cramps, irregular uterine bleeding or dyspareunia. Some patients may develop over time chest pain, rapid heartbeat, pain lying down, dizziness, shortness of breath, abdominal pain, hemoptysis which occur periodically a few days before or/and during menstruation [1]. Thoracic endometriosis is a chronic disease and leads to numerous complications [2]. Because of its rarity, it may be overlooked, resulting in a delay in diagnosis. Imaging tests such as computed tomography and magnetic resonance imaging, immunohistochemical pleural fluid analysis can confirm the presence of hormone receptor-positive endometrial glands and stroma [3].

This article is available in open access under Creative Common Attribution-Non-Commercial-No Derivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) license, allowing to download articles and share them with others as long as they credit the authors and the publisher, but without permission to change them in any way or use them commercially.

Endometriosis is a silent, unseen and painful female illness which is characterized by the presence of glands and stroma outside the uterine cavity. Approximately one in ten women in a reproductive age around the world suffer from endometriosis of whom nearly half is treated due to infertility. The pathogenesis and mechanisms that determines the occurence of the disease are still unknown. Immunological factors have been observed in the initiation and development of endometriosis. An imbalance between reactive oxygen species (molecules having an unpaired electron) and antioxidants leads to the upregulation of metalloproteinases, prostaglandins, cytokines and chemokines.