No abstract

Κατά τάς ἀνασκαφάς τοῦ ἔτους 1976 ἐντός τοῦ περιβόλου ἐργοστασίου ἐν Χαλκίδι, ἀπεκαλύφθη ἀποθέτης, βάθους 11.50 μ, περιλαμβάνων ἄφθονον κεραμεικήν του χαλκιδικοϋ εργαστηρίου τής ύπο-πρωτογεωμετρικής Ι— III περιόδου. Εις δύο συνεχείς τόμους του BGH δημοσιεύονται οι σκύφοι καί οι σκυφοειδεΐς κρατηρίσκοι. Εις τόν παρόντα τόμον περιλαμβάνονται αί νεώτεραι ομάδες, λόγω του μεγάλου επιστημονικού ενδιαφέροντος τών σκύφων τής μιας μετόπης (one-metope skyphoi), του β' τετάρτου του 8ου αϊ. Τούτων ή σπουδαιότερα ομάς, ήτις καί χαρακτηρίζει τό χαλκιδικόν ἐργαστήριον, εῖναι ἡ τῶν σκύφων τῆς μιᾶς μετόπης μεθ' ὁριζοντίων γραμμῶν ἐκατέρωθεν (skyphoi du « groupe à une métope et à lignes horizontales », ἀρ. 41-49). Ἡ ἀνεύρεσις παρεμφερῶν σκύφων εἰς τά βαθύτερα στρώματα τῶν πόλεων τῆς άκτίνος δράσεως τών Εὐβοέων εἰς τήν Δύσιν ἀποδεικνύει, ὅτι οἱ πρῶτοι οἱ ὁποῖοι εἰσέδυσαν εἰς τόν ἄγνωστον καί τότε γεμᾶτον κινδύνους κόσμον της ἦσαν οἱ ἔμποροι τῆς Χαλκίδος.

Εἰς την μελέτην αυτήν δημοσιεύονται ἑπτά τάφοι, οἱ ὁποῖοι εὑρέθησαν τό ἔτος 1976 εἰς τρεῖς θέσεις τῆς Χαλκίδος και εις μίαν εις τήν περιοχήν Παναγίτσας, βορειοανατολικῶς τῆς πόλεως. Τούτων μόνον οἰ τέσσαρες (I-IV) εὑρέθησαν ἀθικτοι καί ἦσαν ἀπαντες λακκοειδεῖς, ἐκτερισμένοι μέ ἱκανόν ἀριθμόν ἀγγείων. Οἱ λοιποί εἶχον καταστραφή καί τήν ὕπαρξίν των ἐπληροφορήθημεν ἐκ τῶν διασκορπισθέντων κτερισμάτων. Ἅπαντες περιεῖχον πεντήκοντα πέντε ἀγγεῖα ἐν συνόλῳ, τά πλεῖστα μικκύλα. Ό τάφος Ι χρονολογεῖται εἰς τήν πρώιμον πρωτογεωμετρικήν περίοδον . Οἱ II καί III εἰς τήν ὐστέραν πρωτογεωμετρικήν · ὁ πλούσιος τάφος IV εἰς τήν ὑπο-πρωτογεωμετρικήν II καί οἱ V, VI καί VII εἰς τήν ὑπο-πρωτογεωμετρικήν Ι— II. Τά ἀγγεῖα τῶν τάφων αὐτών ἐξετάζονται κατά σχήματα, κατά τήν ἐξαγωγήν τῶν συμπερασμάτων, ὅμως, συνυπολογίζονται καί τά δέκα ἔξ ἀγγεῖα, τά ὁποια ἐδημοσιεύσαμεν εἰς τό Χαριστήριον Άν. 'Ορλάνδου, τομ. II σ. 248 κ.έ. καί τῶν ὁποίων δίδεται ἡ χρονολόγησις ἀπό τό φῶς, πλέον, τῶν εὐρημάτων τοῦ Λευκαντί. Ή μελέτη περατοῦται μέ τήν διατύπωσιν μερικῶν τοπογραφικῶν παρατηρήσεων καί μέ τήν ἐν Παραρτήματι παράθεσιν τοῦ καταλόγου τῶν ἐκ Θεολόγου Εὐβοιας ἐπτά γνωστῶν ἀγγείων τῆς ὑπο-πρωτογεωμετρικῆς II περιόδου.

Τό δεύτερον μέρος αὐτῆς τής μελέτης (βλ. BCH 1984, σελ. 37-69) · παρουσιάζει τρεῖς ὀμάδας σκύφων τοῦ Χαλκιδικοῦ ἐργαστηρίου, χρονολογουμένων ἀπό τῆς ὑστέρας Πρωτογεωμετρικῆς μέχρι τῆς Ύπο- Πρωτογεωμετρικῆς III περιόδου : α) Τους μετά τεθλασμένης ἐπί τοῦ χείλους, β) Τους μετ' ἀνηρτημένων ἡμικυκλίων, γ) Τους μονόχρωμους. Προστίθενται μερικά θραύσματα κυπέλλων, μονόχρωμων ἤ μετά τεθλασμένης έπί τοῦ χείλους, τῶν αυτῶν χρονολογικῶν περιόδων. 'Αναπτύσσεται τό θέμα τῶν σχέσεων Χαλκίδος καί Λευκαντί, ἀναλύεται ἡ σημασία τοῦ ἀποθέτου τῆς Χαλκίδος, ἀπό ὅπου προέρχονται οἱ ἀνωτέρω σκύφοι καί καταβάλλεται προσπάθεια ἀναπλάσεως τῆς πρωΐμου ἐμπορικής, καλλιτεχνικῆς καί ἱστορικῆς φυσιογνωμίας τῆς πόλεως, ἡ ὁποια τόσα προσέφερε εἰς τήν ὑπερπόντιον ἐξάπλωσιν τοῦ Ἑλληνισμοῦ.