Background/Aim. Bruxism is a parafunctional activity of the masticatory system, which is characterized by clenching or grinding of teeth. The purpose of this study was to determine whether the presence of bruxism has impact on maximum bite force, with particular reference to the potential impact of gender on bite force values. Methods. This study included two groups of subjects: without and with bruxism. The presence of bruxism in the subjects was registered using a specific clinical questionnaire on bruxism and physical examination. The subjects from both groups were submitted to the procedure of measuring the maximum bite pressure and occlusal contact area using a single-sheet pressure-sensitive films (Fuji Prescale MS and HS Film). Maximal bite force was obtained by multiplying maximal bite pressure and occlusal contact area values. Results. The average values of maximal bite force were significantly higher in the subjects with bruxism compared to those without bruxism (p < 0.001). Occlusal contact area was significantly higher in the subjects suffering from bruxism (p < 0.001), while the maximal bite pressure values did not show a significant difference between the studied groups (p > 0.01). Maximal bite force was significantly higher in the males compared to the females in all segments of the research. Conclusion. The presence of bruxism influences the increase in the maximum bite force as shown in this study. Gender is a significant determinant of bite force. Registration of maximum bite force can be used in diagnosing and analysing pathophysiological events during bruxism.

Bruxism is a parafunctional activity of the masticatory system, which is characterized by clenching or scraping of teeth. This condition is often accompanied by a change in the shape and size of the teeth, as well as the function of the stomatognathic system. Bruxism can occur during sleep and in the waking state. The etiology is multifactorial and all causes can be divided into peripheral and central. The clinical signs and symptoms of bruxism are primarily characterized by temporomandibular disorders, the appearance of bruxofacets and changes in the hard dental tissues, supporting apparatus of the teeth and masticatory muscles, as well as headaches. The diagnosis of bruxism is made on the basis of anamnesis and clinical signs and symptoms, while electromyography and polysomnographic analysis are used in scientific researches. Therapy is aimed at controlling etiological factors and reducing symptoms. Occlusal splints are the most commonly used in the treatment of bruxism. Medications are used in situations when other methods, including psychotherapy, do not give positive results. Given the multifactorial etiology, the therapeutic approach must be multidisciplinary. The approach to the patient must be individual in order to treat as effectively as possible.

2Đorđević Nadica , Jovanović Radovan 1 Medicinski fakultet Priština sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici, odsek za stomatologiju, klinika za Stomatološku protetiku, Kosovska Mitrovica, Srbija 2 Medicinski fakultet Priština sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici, odsek za stomatologiju, klinika za Bolesti zuba, Kosovska Mitrovica, SrbijaUvod: Temporomandibularni poremećaji (TMD) predstavljaju objedinjeni naziv za niz funkcionalnih poremećaja struktura orofacijalnog sistema, posebno temporomandibularnih zglobova (TMZ) i mastikatornih mišića.Cilj rada: Cilj rada je bio utvrditi učestalost temporomandibularnih poremećaja u posmatranom uzorku populacije severnog dela Kosova i Metohije, kao i učestalost pojedinih znakova i simptoma ove vrste poremećaja.Metod rada: Istraživanje je obuhvatilo uzorak od 300 ispitanika, 18-30 godina starosti. Uzorak je formiran iz populacije studenata Univerziteta Priština sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici. Iz ciljne populacije formiran je prost slučajni uzorak sa planom uzorkovanja bez ponavljanja. Svi ispitanici podvrgnuti su kliničkoj funkcionalnoj analizi po Helkimu. Rezultati analize bodovani su numerički prema težini nalaza i prikazani u vidu anamnestičkog indeksa disfunkcije (Ai) i kliničkog indeksa disfunkcije (Di).Rezultati: Učestalost temporomandibularnih poremećaja u posmatranom uzorku populacije iznosila je 50,7% (Di>0). Veći deo obolelih ispitanika imao je blaži oblik TMP(67%). Temporomandibularni poremećaji su bili učestaliji u žena u odnosu na muškarce i to u odnosu 3:1. Najzastupjeniji znaci i simptomi temporomandibularnih poremećaja bili su poremećena kinetika donje vilice (46%) i zvuk u temporomandibularnim zglobovima (45%). Učestalost bola u toku mandibularnih kretnji iznosila je 9%, palpatorna osetljivost temporomandibularnih zglobova 20% i palpatorna osetljivost mastikatornih mišića 18%. Glavobolja i otalgija su bile zastupljene sa 13% odnosno 3% u posmatranom uzorku.Zaključak: Temporomandibularni poremećaji pokazuju veliku učestalost u populaciji severnog dela Kosova i Metohije. Ovakvi nalazi ukazuju na potrebu za opsežnijom prevencijom, kontrolom i terapijom ove vrste poremećaja. UVODOrofacijalni sistem (OFS) je naziv za skup organa i tkiva različite anatomske i histološke građe, različitih morfoloških karakteristika koji su objedinjeni zajedničkim funkcijama.Strukture koje čine orofacijalni sistem su: temporomandibularni zglobovi, zubi sa parodoncijumom, gornja i donja vilica, mastikatorni mišići, mišići jezika, vratni i rameni mišići, centralni i periferni nervni sistem.Temporomandibularni poremećaji (TMP) predstavljaju objedinjeni naziv za niz funkcionalnih poremećaja struktura orofacijalnog sistema, posebno temporomandibularnih zglobova (TMZ) i mastikatornih mišića.Najčešće se razvijaju kao samostalni poremećaji, mada mogu biti i manifestacija nekih sistemskih oboljenja poput generalizovanih fibromialgija i reumatoidnih artritisa. [1] Etiologija TMP je multifaktorijalna. Ipak, kao najznačajniji etiološki faktori navode se stres, nefiziološka okluzija i parafunkcionalne...

U zbrinjavanju minimalne krezubosti tj nedostatka jednog zuba kao alternativan metod mogu se koristiti inlej retinirane adhezivne nadoknade. Cilj rada je da se ukaže na mogućnosti primene keramičkih sistema u izradi adhezivnih protetskih nadoknada. U izradi inlej nadoknada u regiji bočnih zuba mogu se primeniti keramički sistemi veće čvrstoće koji se mogu fasetirati translucentnom keramikom. Sa razvojem adhezivne stomatologije moguće je uspostaviti snažnu vezu između nadoknade i zuba posredstvom kompozitnih cemenata i tako obezbediti trajnost nadoknade. Klinička procedura je jednostavna i minimalno invazivna, i pruža kratak uvid u način izrade inlej retiniranih fiksnih nadoknada.