AIM:The purpose of this study was to report obesity status and identify any dietary substances that may be related to obesity in healthy school children from Northern Greece.METHODS:Four hundred and twenty-five (n = 425) children were randomly selected to participate in the study. A 24-h recall of three days (two weekdays and one weekend day) was used to analyze the dietary data of the subjects.RESULTS:Out of 425 subjects, 146 (34.3%) of them were found to be overweight and obese. Energy, protein, carbohydrate and thiamin intake was statistically positively correlated with obesity while dietary iron intake was statistically negatively correlated with obesity. Multivariate logistic regression analysis showed that the children with dietary iron deficiency were 1.128 (95% CI: 0.002, 0.161 P < 0.031) times more likely of being obese compared to the normal group after adjustment for energy intake.CONCLUSIONS:Although most of the dietary intakes of our subjects were adequate, special consideration should be given to energy, carbohydrate, protein, and sugar and iron intake especially and its relation to obesity. Furthermore, additional studies are required to investigate any possible relation of low dietary iron consumption and obesity.

No abstract

Η γονιδιακή διερεύνηση της καρδιαγγειακής νόσου και των παραγόντων κινδύνου της είναι στο επίκεντρο της προσοχής τα τελευταία χρόνια.ΣΚΟΠΟΣ: Η μελέτη γενετικών παραγόντων που πιθανόν να προδιαθέτουν για την εμφάνιση παχυσαρκίας και από την παιδική ηλικία και η συσχέτισή τους με παράγοντες κινδύνου δημιουργίας της καρδιαγγειακής νόσου από την παιδική ηλικία, όπως το αυξημένο σωματικό βάρος και το θετικό οικογενειακό ιστορικό. Διερευνήθηκαν οι πολυμορφισμοί rs9939609 του FTO, rs17782313 του MC4R και ο πολυμορφισμός I/D του γονιδίου ACE. Καθώς υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του αλληλομόρφου D και των επιπέδων του ενζύμου ACE στο πλάσμα, ο προσδιορισμός της ενεργότητας του ενζύμου θεωρήθηκε σκόπιμος.ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΜΕΛΕΤΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ: Συνολικά μελετήθηκαν Ν=185 άτομα που προσήλθαν στο Τακτικό Εξωτερικό Ιατρείο Πρόληψης των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων από την Παιδική Ηλικία, της Β’ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής του ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ. Χωρίστηκαν σε 2 ομάδες, με βάση το Δείκτη Μάζας σώματος για την ηλικία, 100 υπέρβαρα και παχύσαρκα (ομάδα μελέτης) και 85 φυσιολογικού δείκτη μάζας σώματος (μάρτυρες). Από τα 100 άτομα της ομάδας μελέτης (ηλικίας: 10,80 ± 2,78 έτη) τα 50 είχαν θετικό και τα 50 αρνητικό οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος. Από τα 85 άτομα της ομάδας των μαρτύρων (ηλικίας: 9,37 ± 1,97 έτη) τα 42 είχαν θετικό και τα 43 αρνητικό οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος. Προσδιορίστηκε η λιπιδαιμική ταυτότητα του κάθε παιδιού, όπως χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL), χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDL), απολιποπρωτεΐνη Α-1 (ApoA-1), απολιποπρωτεΐνη Β-100 (ApoB-100) και λιποπρωτεΐνη(α) [Lp(α)] και προσδιορίστηκε η ενεργότητα του ACE. Απομονώθηκε το DNA για να πραγματοποιηθεί η γονιδιακή διερεύνηση των υπό μελέτη γονιδίων. Η διερεύνηση των πολυμορφισμών rs9939609 του FTO και rs17782313 του MC4R έγινε με Real Time PCR και HRM ανάλυση, ενώ του I/D πολυμορφισμού του ACE έγινε με PCR και ακλούθησε ηλεκτροφόρηση σε gel αγαρόζης.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η συχνότητα εμφάνισης των γονοτύπων του πολυμορφισμού rs9939609(T→A) του γονιδίου FTO στην ομάδα μελέτης ήταν: AA:32% AT:52% TT:16% και στην ομάδα των μαρτύρων ήταν: AA:25,9% AT:43,5% TT:30,6%. Ο αριθμός των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών που φέρουν το Α αλληλόμορφο κινδύνου είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση με τους μάρτυρες που φέρουν το αλληλόμορφο κινδύνου (p=0,018). Στις ομάδες μελέτης και μαρτύρων ο αριθμός των παιδιών με θετικό οικογενειακό ιστορικό που φέρουν το Α αλληλόμορφο κινδύνου δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση με τα παιδιά χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος. Οι παράμετροι της λιπιδαιμικής ταυτότητας δεν παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάλογα με τον Α/Τ γονότυπο ή μόνον τη φορεία του Α αλληλόμορφου κινδύνου.Η συχνότητα εμφάνισης των γονοτύπων του πολυμορφισμού rs17782313(T→C) του γονιδίου MC4R στην ομάδα μελέτης ήταν CC:4%, CT:48%, TT:48% και στην ομάδα μαρτύρων ήταν CC:8,2%, CT:37,6%, TT: 54,1%. Ο αριθμός των παιδιών με αυξημένο βάρος που φέρουν το C αλληλόμορφο κινδύνου δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση με τους μάρτυρες που φέρουν το αλληλόμορφο κινδύνου (p=ο,406). Στις ομάδες μελέτης και μαρτύρων ο αριθμός των παιδιών με θετικό οικογενειακό ιστορικό που φέρουν το C αλληλόμορφο κινδύνου δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση με τα παιδιά χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος. Από τις παραμέτρους της λιπιδαιμικής ταυτότητας η φορεία του C αλληλόμορφου κινδύνου σχετίζεται με στατιστικά σημαντικά υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων, στο σύνολο των παιδιών (p=0,059) και στην ομάδα μελέτης (p=0,044). Επίσης, στα παιδιά με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης (p=0,036) στους φορείς του C αλληλόμορφου.Η συχνότητα εμφάνισης των γονοτύπων του I/D πολυμορφισμού του γονιδίου ACE στην ομάδα μελέτης ήταν DD:31%, ID:48%, II:21% και στην ομάδα μαρτύρων ήταν DD:34,1% ID:47,1%, II: 18,8% . Ο αριθμός των παιδιών της μελέτη μας με αυξημένο βάρος που φέρουν το D αλληλόμορφο κινδύνου δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερος (p=0,712) σε σχέση με τους μάρτυρες που φέρουν το αλληλόμορφο κινδύνου. Στις ομάδες μελέτης και μαρτύρων ο αριθμός των παιδιών με θετικό οικογενειακό ιστορικό που φέρουν το D αλληλόμορφο κινδύνου δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση με τα παιδιά χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος. Από τις παράμετρους της λιπιδαιμικής ταυτότητας η φορεία του D αλληλόμορφου κινδύνου σχετίζεται με στατιστικά σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα LDL χοληστερόλης και ApoB100 στα παιδιά της ομάδας μελέτης και στα παιδιά του συνόλου με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό. Η ενεργότητα του ACE εμφανίζεται σε όλες τις ομάδες αυξημένη στον DD γονότυπο αλλά στατιστικά σημαντική διαφορά παρουσιάζει στους μάρτυρες και στα παιδιά του συνόλου με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό (p< 0,001).ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Από την παρούσα μελέτη προκύπτει ότι η φορεία του Α αλληλόμορφου κινδύνου του πολυμορφισμού rs9939609 του FTO φαίνεται να σχετίζεται με το αυξημένο βάρος των παιδιών και να μην συσχετίζεται με το οικογενειακό ιστορικό και τις παραμέτρους της λιπιδαιμικής ταυτότητας. Η φορεία του C αλληλόμορφου κινδύνου του πολυμορφισμού rs17782313 του MC4R φαίνεται να μην συσχετίζεται με το αυξημένο βάρος των παιδιών αλλά σχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων στην ομάδα μελέτης και με χαμηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης στα παιδιά του συνόλου με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό. Η φορεία του D αλληλόμορφου του πολυμορφισμού I/D του ACE δεν φαίνεται να σχετίζεται με την αύξηση του σωματικού βάρους και με οικογενειακό ιστορικό αλλά σχετίζεται με αυξημένη ενεργότητα του ACE και με χαμηλότερα επίπεδα των LDL-χοληστερόλη και ApoB100 στα παιδιά της ομάδας μελέτης και στα παιδιά του συνόλου με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό.