Climate change and negative environmental effects are results of a simplified understanding of management processes, i.e., assuming economic effects as the basis for development, without taking into account external costs. Economically efficient facilities are not always environmentally efficient. Due to the existing conflict of economic and environmental goals, it seems necessary to look for measures that would include both economic and environmental elements in their structure. The above doubts were the main reasons for undertaking this research. One of the important sectors of the economy accepted for research, where energy is an essential factor of production, is agriculture. Agricultural production is very diversified both in terms of inputs and final products. Depending on the production direction, the processes of conversion of energy accumulated in inputs into energy accumulated in commodity products have different natures and relationships. Taking into account the importance of agriculture in the national economy and the current environmental needs of the world, the types of farms generating energy surplus and those in which the surplus is the least cost-consuming were indicated. The research used the economic and energy efficiency index, which makes it possible to jointly assess technical and economic efficiency. Assuming the need to produce food with low energy consumption and a positive energy balance, it is reasonable to develop a support system for those farms showing the highest economic and energy efficiency indicators.

Celem artykułu było przedstawienie funkcjonowania programu gwarancji de minimis dla MŚP z sektora transportowego w Polsce. Ponadto badanie ocenia wpływ COVID-19 na liczbę i wartość uzyskanych gwarancji przez analizowane przedsiębiorstwa. Wykorzystano dane Banku Gospodarstwa Krajowego, państwowego banku rozwoju. Okres badawczy obejmował lata 2013–2020. Rządowy program gwarancji de minimis ma na celu wspieranie przedsiębiorczości korzystającej z gwarancji BGK, w celu złagodzenia barier kredytowych dla MŚP w Polsce. Z badania wynika, że wartość poręczeń udzielanych MŚP z sektora transportowego nieprzerwanie rosła, a liczba poręczeń wahała się w analizowanym okresie. Badane MŚP z sektora transportowego korzystają przede wszystkim z programu gwarancji de minimis, aby zabezpieczyć odnawialne kredyty obrotowe. Mikroprzedsiębiorstwa uzyskały ok. 50% łącznej wartości wszystkich gwarancji. Zaobserwowano znaczne różnice w liczbie i wartości udzielonych gwarancji wśród 16 polskich województw. Analiza testu t potwierdziła, że zarównoliczba, jak i wartość gwarancji kredytowych były znacznie wyższe w okresie COVID 19 (2020) niż w okresie przed COVID-19 (2019). Uzyskane wyniki wskazują na pogarszającą się sytuację finansową badanych MŚP spowodowaną wystąpieniem pandemii COVID-19 skutkującą koniecznością skorzystania z gwarancji de minimis.

The paper aims to identify the differences in stock prices’ rate of return of companies from transportation industries in 2020, i.e., the first year of the COVID-19 pandemic. We focus on the largest companies by market capitalization from airlines, logistics and air freight, marine, rail, and road industries, using Global Industry Classification Standard (GICS). We use Standard Industrial Classification (SIC) to identify the company profile. We conduct the analysis on average weekly rates of return based on daily market prices and use data from Refinitiv Datastream and Yahoo Finance. Based on ANOVA, we confirm that the stock market performance of the largest companies during the COVID-19 pandemic is industry-specific and varies among transportation industries. Moreover, based on descriptive statistics and Tukey Multiple Comparison test (Tukey’s HSD), we reveal that the airlines is the transportation industry that is the most affected by the COVID-19 pandemic.

The study aim is to characterise and assess the credit situation of microenterprises in Poland in 2020-2022. We focus on credit dynamics and quality, including total loans, investment loans, working capital loans, and overdrafts. We use monthly data from Polish Credit Information Bureau (BIK). The research covers the period between July 2020 and July 2022. We observe a significant increase in the dynamics of loans granted to microenterprises at the beginning of 2021 and a downward trend in the following analysed months. The fluctuation is similar for investment loans, working capital loans, and overdrafts. We claim that a decrease in the dynamics and interest in loans by microenterprises is not dependent only on the COVID-19 pandemic. A substantial reduction in the value of the Portfolio Quality Index is noticed during the first months of the analysed period (second half of 2020). Then its value stabilizes at a low level. The Index of Portfolio Quality for all analysed industries shows similar values. The analysis results indicate an unfavourable trend that should worry the microentrepreneurs sector and may also negatively affect the entire economy.

Ubezpieczenia upraw są jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka występującego w produkcji rolnej. System dopłat stosowany od 2006 roku ma na celu zwiększenie obszaru upraw ubezpieczonych od ryzyka związanego z anomaliami pogodowymi. Celem niniejszego opracowania jest ocena funkcjonowania systemu ubezpieczenia upraw dotowanych przez Skarb Państwa. Wyniki badania wskazują, że system ten nie jest efektywny. Do 2018 roku ubezpieczeniem obejmowano około 3 mln ha upraw, w porównaniu do około 7 mln ha ustawowo wymaganych. Suma dopłat w latach 2008–2018 wyniosła 1,7 mld zł. Do najczęściej ubezpieczanych przez rolników rodzajów ryzyka należą przymrozki i ujemne skutki przezimowania oraz okresowo grad. Zwiększeniu atrakcyjności dotowanych ubezpieczeń upraw ma służyć zwiększenie dotacji na lata 2019 i 2020 do odpowiednio 1,2 i 1,4 mld zł. Niewystarczająca powierzchnia aktualnie ubezpieczonych upraw sprawia, że pozyskiwane przez zakłady ubezpieczeń składki są mniejsze od wypłacanych odszkodowań, co powoduje, że ubezpieczenia te stają się deficytowe i mogą zostać wycofywane z oferty ubezpieczycieli.