Dünya nüfusunun kontrolsüz artması, beslenme uzmanlarının sağlıklı ve dengeli besleme konusunda uyarılarda bulunması kanatlı endüstrisine olan talebi her geçen gün artırmaktadır. Günümüzde kanatlı endüstrisinde gıda ile yem üretimi arasında yoğunlaşan rekabetin azaltılması, ürün kalitesinin iyileştirilmesi, çevre dostu ve sürdürülebilir bir üretim yapmak amacıyla yemlerin hidroponik üretimi gündeme gelmiştir. Hidroponik üretim modelinde toprak, pestisit veya gübre olmaksızın su ve besin solüsyonu ile kısa sürede bitkilerin yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Hidroponik üretim modeli çevre koşullarından bağımsız her mevsim yeşil kaba yem üretimine imkân sağlamaktadır. Hidroponik yöntem ile kanatlı hayvanların gelişimi için gerekli olan ham protein, aminoasit, vitamin B ve E içeriği yüksek, kalsiyum ve fosfor içeren, selüloz ve karoten içeriği nispeten düşük yemlerin üretimi mümkün olmaktadır. Bu modelle arpa, buğday, yulaf, çavdar gibi tahıllar çimlendirilerek, kanatlı beslemede kaba yem kaynağı olarak kullanılmaktadır. Kanatlı endüstrisinde hidroponik kaba yem kaynaklarının kullanılmasının üretim performansı, refah düzeyi ve sindirim sistemi mikroflorası üzerine olumlu etkilerde bulunduğu düşünülmektedir. Bu bildiride kanatlı beslemede hidroponik olarak üretilen yemlerin besin madde içerikleri ile üretim performansı ve ilişkili parametreler üzerine etkileri ilgili literatür verileri değerlendirilerek incelenecektir.

Hayvansal üretim içerisinde kanatlı kümes hayvanları endüstriyel üretime uygunlukları, yüksek verim düzeyleri ve daha iyi yemden yararlanma kabiliyetlerinden dolayı insan beslenmesinde değerli ve ucuz hayvansal protein kaynaklarının (yumurta ve et) teminine olanak sağlamaktadır. Bu bağlamda gerek yumurta tavukçuluğu gerekse etlik piliç yetiştiriciliği gıda güvencesi açısından üzerinde önemle durulan sektörlerin başında gelmektedir. Nitekim, dünyada ve ülkemizde son 50 yılda tavukçuluk sektöründe verim performansı önemli düzeyde iyileşmeler göstermiş, dolayısıyla piliç eti ve yumurta üretimi ile tüketimi hızla artmıştır. Gerek yumurta tavukçuluğunda gerekse etlik piliç yetiştiriciliğinde yaşanan bu değişimler ise yüksek verimli hatların geliştirilmesinin yanı sıra optimum bakım-besleme- sağlık koruma programlarının uygulanması, yem teknolojisindeki gelişmeler ve büyümeyi teşvik edici biyoteknolojik ürünlerin (yem katkı maddeleri) yaygın kullanılması ile ilişkilidir. Günümüzde, konvansiyonel etlik piliç üretiminde 5-6 haftada 3,3-4,7 kg yem ile 2,1-2,8 kg canlı ağırlığa ulaşılabilmektedir. Etlik piliçlerde kesim yaşının giderek kısalması nedeniyle toplam ömrün yaklaşık %45’ini oluşturan embriyonik dönem ve çıkış sonrası ilk 7-10 gün performans ve sağlık açısından kritik periyotlar olarak nitelendirilmektedir. Bahsedilen bu dönemlerde civcivlerin ileri yaşlardaki performans, refah ve sağlığını etkileyen önemli fizyolojik ve metabolik değişiklikler oluşur ve böylece sindirim, bağışıklık ve termoregülasyon sistemleri olgunlaşır, birbiri ile entegre olur. Ayrıca, etlik piliçlerin üretim dönemi boyunca sabit ve dengeli bağırsak mikroflorasına sahip olması da optimum yemden yararlanma ve maksimum büyüme hızı için büyük önem taşımaktadır. Bu bildiri kapsamında kritik periyotlarda önerilen in ovo besleme, civciv maması, ön-başlatma yemi kullanımı ve üretim dönemi boyunca bağırsak sağlığının korunmasında etkili bazı yem katkı maddeleri (probiyotik, prebiyotik, simbiyotik, enzim, organik asit, bitkisel ürünler) hakkında bilgi verilecektir.