ÖZ 4857 sayılı İş Kanunu m.41'in başlığı "Fazla çalışma ücreti" olmakla birlikte, maddede fazla saatlerle çalışma kurumu "fazla çalışma" ve "fazla sürelerle çalışma" olmak üzere, iki farklı şekilde düzenlenmiştir. Fazla çalışma, haftalık çalışma süresi olan kırk beş saatin üzerindeki çalışmalar olarak İşK. m.41/f.1.' de tanımlanmaktadır. İlk kez 4857 sayılı Kanun ile hukukumuza giren fazla sürelerle çalışma ise aynı maddenin üçüncü fıkrası gereğince haftalık çalışma süresinin 45 saatin altında kararlaştırıldığı durumlarda ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalardır. Uygulamada yer alan işçi ve işveren arasında meydana gelen işçilik alacaklarına ilişkin uyuşmazlıklara bakıldığında, fazla çalışmaya ilişkin taleplerin sıklıkla talep edilen işçilik alacağı kalemi olduğu görülmektedir. Bu derece öneme haiz bir kurum için hiç şüphesiz ki hesaplamasının nasıl yapılması gerektiği konusu da büyük önem arz etmektedir. Çalışmamızda fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma ücretinin hesaplanmasına ilişkin genel bilgiler verilmekle birlikte, özel çalışma şekillerine ilişkin hesaplamanın nasıl yapılması gerektiği hususları da incelenmiştir.

İş ilişkisi kurulurken işverenlerin seçimini etkileyen en önemli faktör işçinin mesleki geçmişidir. Bu bilgileri işçiler, başvuru dosyası ile işverene sunarlar. Hiç şüphesiz ki işçinin mesleki geçmişine ilişkin üçüncü bir kişi, özellikle de eski işveren tarafından sunulan bir belgenin etkisi, objektif olduğu varsayımından hareketle daha etkili olmaktadır. Bu ise çoğu zaman önceki işveren ya da amirden alınan bir referans mektubu ile sağlanmaktadır. Hukuk düzenimizde işverenlerin referans mektubu düzenleme yükümlülüğü olmamakla birlikte, bir nevi referans mektubu etkisi yaratan çalışma belgesi düzenle borcu öngörülmüştür. Bu belge doktrinde çeşitli sınıflandırmalara tabi tutulmuştur. Bu sınıflandırmalardan birinin ölçütünü ise belgenin içeriği oluşturmaktadır. Çalışma belgesinin hukuki dayanaklarında, içeriğe ilişkin genel bilgiler yer almakla birlikte, içeriğe dahil edilmesi gereken unsurların detaylandırılmaya ihtiyacı vardır. İşçiler tarafından işverenin bu borcu çok fazla bilinmediğinden konu yargı kararlarına da olması gerektiği çerçevede taşınmamıştır. Çalışmamızda kısmen çalışma belgesinin ne olduğuna ilişkin bilgilere yer verilmekle birlikte, esasen içeriği konusu incelenmeye çalışılmıştır.

 ÖzetYabancı yatırımcılar, Türkiye'de faaliyetlerini gerçekleştirirken farklı yollara başvurmaktadır. Yabancı yatırımcılar Türkiye'de doğrudan şirket kurabilirler. Türkiye'de doğrudan şirket kurmak yerine şube açabilirler veya pazar araştırması yapmak ya da ürünlerinin ülke içinde satışını gerçekleştiren distribütörlere teknik, idari destek sağlamak gibi amaçlarla irtibat bürosu açma yoluna da başvurabilirler. Bu yollar ile sağlanan yabancı yatırımlar gelişmekte olan ülkelere, sermaye açığının kapatılması, döviz ihtiyacının karşılanması, istihdamın artırılması gibi konularda katkı sağlamaktadır. Bu kapsamda ülkemizde yabancı yatırımların teşvik edilmesi amacıyla Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu kabul edilmiştir. Çalışmamızın konusunu yabancı yatırımcıların Türkiye'de faaliyette bulurken başvurmuş olduğu yollardan, ticari faaliyette bulunmamak üzere açmış oldukları irtibat büroları oluşturmaktadır. İrtibat büroları pek çok hukuk alanını ilgilendirmekle birlikte, çalıştırılan personel açısından iş hukukunun konusunu meşgul etmektedir. İrtibat büroları iş hukuku açısından daha ziyade çalıştırılan personelin hukuki niteliği, dolayısıyla iş güvencesi ve işçilik alacakları noktasında yargı kararlarına konu olmuştur. Çalışmamızda öncelikle irtibat bürolarının genel kuruluş ilkeleri ve faaliyet alanları incelenecek olup akabinde yabancı yatırımcı, irtibat bürosu ve çalışanlar İş Kanunu'nun temel kavramları açısından incelemeye konu olacaktır.Anahtar Kelimeler: Doğrudan yabancı yatırımlar kanunu, irtibat bürosu, yabancı yatırımcı, genel müdür, iş güvencesi. AbstractForeign investors refer to different ways while performing their activities in Turkey. Foreign investors either can establish their companies directly in Turkey and open needed branch offices or they can establish a liaison office with objectives such as doing market research and/or providing technical and administrative support to distributors who realize reselling of products and solutions inside the country. These investments contribute to developing countries, such as the closure of capital outflows, the need for foreign exchange, and the increase in employment. In this context, the Foreign Direct Investment

İcra ve İflâs Kanunu'nun konkordatoya ilişkin hükümlerinde, borçluya karşıya hiçbir takip yapılamayacağı ve başlamış takiplerin duracağı, kesin mühlet kararının alacaklılar bakımından sonuçları arasında düzenlenmiştir. Aynı düzenlemede İİK m. 206'daki birinci sırada yazılı imtiyazlı alacakların ise, takip yasağından istisna tutulduğu ifade edilmiştir. Bahsi geçen imtiyazlı alacaklar arasında çalışma konumuzu oluşturan işçilik alacakları da yer almaktadır. İşçilik alacaklarının imtiyaz kapsamında yer alabilmesi için süre bakımından bir sınırlandırma getirilmiş olmakla birlikte, işçilik alacaklarından hangilerinin bu kapsama dâhil edilmesi gerektiği konusu değerlendirmeye açık bir konudur. Aynı zamanda kesin mühlet kararı verilmesinin sözleşmeler bakımından sonuçlarında genel kurala yer verilmiş, iş sözleşmeleri üzerindeki etkisi ise bu genel kuraldan istisna tutulmuştur. Buna göre iş sözleşmelerinin feshinde İİK m. 296/ f.2, c. 1 değil, iş mevzuatında yer alan feshe ilişkin hükümler uygulanacaktır.

Hizmet tespiti davalarında, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin ihtilaflı olması durumunda hukuki ilişkinin hangi sözleşmeden kaynaklandığının tespiti gerekir. Bu bağlamda adi ortaklık sözleşmesi, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin ortaklık sözleşmesine değil, iş sözleşmesine dayandığının iddia edilmesi halinde hizmet tespiti davalarına konu olabilecektir. Bu noktada taraflar arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve bu niteliğin tespit edilebilmesi için dikkate alınabilecek ölçütler önemlidir. Çalışmamızda aradaki hukuki ilişkinin tespiti, adi ortaklık sözleşmesinin tanımı ve unsurları ile iş sözleşmesi ve unsurları karşılaştırma yapılmak suretiyle açıklanacaktır. Bu doğrultuda ilk olarak genel anlamda ortakların ve işçilerin sigortalılık statüsüne değinilecek, hizmet tespit davası hakkında genel açıklamalarda bulunulacak, akabinde ise aradaki hukuki ilişkinin tespitine ilişkin faydalanılabilecek ölçütlerden bahsedilip, konuya ilişkin yargı kararlarına yer verilecektir.