ÖzÇalışmada BİST Hizmet (XUHIZ) sektör alt endeksleri ile hizmet güven endeksi (HGE) arasında saklı ilişkiler araştırılmıştır. Endeksler arasındaki uzun dönemli ilişkinin araştırılması için Fourier ADL eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre pozitif ve negatif bileşenler de dahil olmak üzere HGE ile XUHIZ alt endeksleri arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunamamıştır. Çalışmada ayrıca yapısal kırılmaları dikkate alan simetrik ve asimetrik Granger nedensellik testi de uygulanmıştır. Simetrik nedensellik ilişkisi sonuçlarına göre HGE ile XUHIZ alt endeksleri arasında nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir. Asimetrik nedensellik testi sonuçlarına göre ise pozitif bileşenlerde XELKT hariç HGE'den diğer tüm alt sektörlere doğru saklı nedensellik ilişkisi olduğu belirlenmiştir. Negatif bileşenlerde ise HGE ile XELKT, XULAS ve XTCRT sektörleri arasında çift yönlü yapısal kırılmalı saklı nedensellik ilişkisi bulunmuştur.

ÖZET Çalışmada belirsizlik ve risk durumlarının Türk Euro-tahvillerinin piyasa değerine etkisi araştırılmaktadır. Bu amaçla küresel belirsizlik göstergesi olarak Ekonomik Politika Belirsizlik Endeksi (Economic Policy Uncertainty Index -(EPU)), Türkiye'nin risk göstergesi olarak Kredi Temerrüt Swapı (Credit Default Swap -(CDS)) ve USD/TL alış kuru değişkenleri kullanılmıştır. 2012:01-2021:05 dönemini içeren çalışmada değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki Fourier Otoregresif Gecikmesi Dağıtılmış (Fourier Autoregressive Distributive Lag -FADL) eşbütünleşme testi ile analiz edilmiştir. Eşbütünleşme sınaması bulgusuna göre değişkenler arasında uzun dönemli ilişki bulunamamıştır. Daha sonra uygulanan Toda Yamamoto nedensellik testi ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Bulgular EPU'dan CDS'e ve Türk Euro-tahvillerinin piyasa değerine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisini ortaya koyarken USD/TL alış kuru ile Türk Euro-tahvilleri piyasa değeri arasında çift yönlü nedensellik ilişkisini göstermiştir.

Yatırım kararlarının verilmesinde ülkelerin risk ve belirsizlik durumları oldukça etkili olmaktadır. Bu nedenle çalışmada Türkiye'nin kredi risk priminin göstergesi olan CDS ile finansal ve makroekonomik göstergeler arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır.

Ekonomilerin gelişmesi için finansal gelişmişliğe ihtiyaç duyulduğu bilinmektedir. Ancak bu durum gelişmekte olan ülkeler için farklılık gösterebilir. Burada kritik faktör kredi hacmindeki optimal düzeydir. Faiz oranları ise banka kredisi kullananlar açısından önemli bir maliyet unsuru olarak görülmektedir. Kredi hacmi ile ekonomik büyümeye ilişkin şimdiye kadar yapılan çalışmalarda bu iki değişken arasındaki ilişkinin açıklığa kavuşmadığı görülmektedir. Bu nedenle çalışma, gelişmekte olan bir ülke olan Türkiye'de ticari bankalar tarafından kullandırılan kredilerin toplam hacmi, dış ticaret dengesi ve faiz oranları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ölçmeyi ve literatüre katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda 01/2005 -04/2021 dönemi aylık verilerinden yararlanılarak Sanayi Üretim Endeksi, toplam nakdi kredi, ticari faiz oranı, bireysel faiz oranı ve ihracatın ithalatı karşılama oranı kullanılmıştır. Verilere ilk olarak eşbütünleşme ilişkisinin varlığının tespiti için Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif (ARDL) sınır testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre kredi hacmi ile ekonomik büyüme arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu görülmüştür. Eşbütünleşme sınamasından sonra nedensellik ilişkisi Toda Yamamoto Nedensellik analizi ile test edilmiştir. Nedensellik sınamasıyla, faiz oranları ile kredi hacmi arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilirken, sanayi üretim endeksinden ticari faiz oranına ve ihracatın ithalatı karşılama oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca nedensellik sınamasında ekonomik büyüme ile kredi hacmi arasında dolaylı ilişki bulunmuştur.

Şirketlerin pay fiyatını etkileyen faktörler ve bu faktörlerin pay fiyatında ne tür dalgalanmalar yarattığı hem şirket yönetimi hem yatırımcılar hem de şirket ile ilişkili olan diğer kişi ve kurumların üzerinde durduğu önemli bir konudur. Bu faktörlerden biri olan şirketlerin kar payı dağıtımlarının pay fiyatına etkisi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada BİST 100 endeksinde işlem gören finansal ve sportif olmayan şirketlerin 2010-2017 dönem verileri kullanılmıştır. İlk olarak kâr payı dağıtımının pay fiyatına etkisi grafik üzerinde gösterilmiş, daha sonra pay fiyatlarının istatistiksel olarak farklılık gösterip göstermediği Wilcoxon Signed Rank Test ile analiz edilmiştir. Çalışma bulgularına göre, kar payı dağıtımının pay fiyatı üzerinde etkisi olduğu ve nakit kar payı dağıtımının pay fiyatı üzerinde diğer kar payı dağıtım türlerinden daha etkili olduğu tespit edilmiştir.