ÖZETDiyabete bağlı komplikasyonlarının oluşmasında oksidatif stres önemli role sahiptir. Diyabetli hastalarda mevcut hiperglisemi serbest radikal oluşumunu artırır; endojen antioksidanlar toksik reaktif oksijen türlerini dengelemek için yeterli olmaz ve buna bağlı olarak oksidatif streste artış meydana gelir. Antioksidan savunma mekanizmaları hem enzimatik hem de enzimatik olmayan yolaklar içerir. Başlıca antioksidanlar A, C ve E vitaminleri, glutatyon ve enzimatik olarak da süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz ve glutatyon redüktazdır. Burada diyabette oksidatif stresin yanısıra antioksidan savunma mekanizmalarının öneminden ve invivo olarak olası terapötik etkilerinden sözedilecektir.
ABSTRACTOxidative stress has a crucial role in the development of diabetic complications. Hyperglycemia in diabetic patients enhances free radical formation. This causes an insufficient amount of endogenous antioxidants to balance toxic reactive species which then results high amount of oxidative stress. Antioxidant defense mechanisms may have both enzymatic and non enzymatic pathways. Non-enzymatic antioxidants are Vitamin A, C, E and glutathione and the enzymatic antioxidants are superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidase and glutathione reductase. This review will discuss the oxidative stress as well as the importance of antioxidants in diabetes mellitus.
The Role of Oxidative Stress and Antioxidants in Diabetes Mellitus
GİRİŞDiyabet dünyada en fazla hasar ve ölüme neden olan hastalıktır. Uluslararası Diyabet Federasyonuna göre 2014 te 20-79 yaş arasındaki yetişkinlerin % 8,2'si (387 milyon kişi) diyabet hastasıdır ve bu sayının 2035 te 592 milyonu geçmesi beklenmektedir (1). Açlık kan şekerinin yükselmesi (>126 mg/dl, HbA1c>% 6,5 mg) diyabet varlığını gösterir. İnsülin üretimi ya da fonksiyonlarında hasar oluşması sonucunda karbonhidrat, lipid ve protein metabolizması fonksiyonlarının yetersiz kalması ile uzun süreli sağlık sorunlarının ortaya çıkması sonucunda diabetes mellitus oluşur (2). Diyabet hastalarında hipergliseminin kontrol edilememesi sonucunda gözlerde diyabetik retinopati, böbreklerde diyabetik nefropati, sinirlerde diyabetik nöropati, kalpte miyokardiyal enfarktüs ve damarlarda ateroskleroz oluşabilmektedir (3).
Reaktif Oksijen TürleriYaşamın sürdürülmesi için moleküler oksijen gereklidir. Vücut tarafından tüketilen oksijenin % 1-3 ü ROT (Reaktif Oksijen Türleri) ne dönüşür. ROT oluşumu toksik olabilir (4). İnsanlar pek çok karsinojene maruz kalsa da en belirgin olanları oksijen ve nitrojen kaynaklı ROT ve RNT (Reaktif Nitrojen Türleri) olarak bilinen reaktif türlerdir. İnsan vücudunda ROT ve RNT oluşumu çeşitli makromoleküllerde özellikle de plazma membranında oksidatif hasar oluşturur. Bunun sonucunda da kanser, koroner vasküler hastalık, diyabet gibi oksidatif stres aracılı fonksiyon bozuklukları ortaya çıkar (5).
ÖZETBu çalışmanın amacı ülkemizde kan şekerini etkileyen bitkilerin incelenmesidir. Diabetes Mellitus (DM), vücutta yeterli miktarda insulin üretilememesi veya üretilen insulinin etkin olarak kullanılamaması sonucu meydana gelen yaşam boyu süren kronik bir hastalıktır. Bu hastalıkla ilgili literatür taraması yapıldığında geleneksel halk tıbbında birçok bitkinin kan şekerini etkilemek amacıyla kullanıldığı görülmektedir. Dünyada kan şekerinde etkili olan bitkilerin sayısı 375'ten fazladır. Son literatüre göre ülkemizin çeşitli bölgelerinde yayılış gösteren benzer bitkilerin sayısı ise 69' dur.
Anahtar Sözcükler: Kan şekerini etkileyen bitkiler, Türkiye
ABSTRACTThe aim of this study is to identify a variety of plants being used for the treatment of diabetes in our country. Diabetes Mellitus (DM) is a life-long chronic disease caused by insufficient insuline production or inactive usage of secreted insuline. According to the literature search, it has been shown that several plants are in usage as an antidiabetic in traditional folk medicine. The incidence of diabetes mellitus is 8% in the whole population. Herbal drug ingredients have been in use among public for a long time period. There are more than 375 plants that are in usage for the treatment of DM worldwide. According to the recent publications, there are 69 antidiabetic plants in our country.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.