Enseignement/apprentissage de la langue, des textes et des discours. 40 ans de Pratiques Les difficultés de l'enseignement de l'argumentation aux étudiants de FLE en Turquie

Bu çalışmada Türkçede çok önemli olan ve üzerinde az sayıda çalışma yapılmış olan öznellik konusu, "biz" adılı çerçevesinde ele alınmıştır. "Biz" adılının anlamsal içeriği belirlenmeye çalışılmış, aynı zamanda diğer adıllarla ilişkisi üzerinde durulmuştur.Söz konusu ilişkiler belirlenirken "biz" adılının eylemlerle olan ilişkisi çalışma dışında bırakılmıştır. Çalışmada Émile Benveniste'in Sözceleme Kuramı'ndan yararlanılmıştır.Benveniste, sözcelemeyi, konuşan ya da yazan kişinin dilde "sana/size" seslenen ya da "ona/onlara" göndermede bulunan "ben/biz" olarak kendine bir konum belirlediği süreçlerden biri olarak tanımlamıştır. Söz konusu kuram çerçevesinde öncelikle "biz" adılının tanımı üzerinde durulmuş; ardından "biz"/"ben" karşıtlığına değinilmiştir. "Biz" adılının unvanlarla nasıl kullanıldığı gösterildikten sonra kurmaca yapıtlarda, tezlerde, bilimsel araştırmalarda ve grup çalışmalarında "biz" kullanımı incelenmiştir. Öte yandan iç konuşmada (monolog) "biz"e nasıl ulaşıldığı üzerinde durulmuştur. "Biz"in, "siz"in yerine geçmesi; "biz"/"siz"/"sen"=ast üst ilişkisi; "biz"/"siz"/"sen"=eşitlik ilişkisi ortaya çıkarılmıştır. Bunlara ek olarak "biz" adıllı kullanımların tersinlemenin iki yönü olan, olumsuzdan olumluya ve olumludan olumsuza doğru anlamsal bir değişim gösterdiği belirlenmiştir. Üçüncü tekil kişi, çoğul yerine konuştuğu zaman "biz" adılının nasıl anlam kazandığı gösterilmeye çalışılmış; böylece kimi zaman belirsiz bir "ben" olan bir "biz" de ortaya çıkarılmıştır. Konuşucunun sorumluluktan kaçınma "biz"in içinde kaybolma stratejileri açıklanmaya çalışılmış; siyasal metinlerde/söylemlerde konuşucuların/sözcülerin kullandıkları "biz"e de bu bağlamda değinilmiştir. Son olarak "bizler" üzerinde durulmuştur.

Bu çalışmada Ahmet Hamdı Tanpınar'ın "Bir Yaz Gecesi" başlıklı öyküsü göstergebilimin sunduğu yöntem ve araçlarla çözümlenmeye çalışılmıştır. Önce, zaman ölçüt alınarak anlatıyı oluşturan, biri kapsayan diğerleri kapsanan (alt öyküler) olmak üzere, dört öykü saptanmış ve her biri kısaca özetlenmiştir. Betiler [figures] ve yerdeşlikler [isotopiesj /zaman/ /oyuncu/ [characters] ve /uzam/ [space] açısından incelendikten sonra anlatısal [narrative] düzey ve kahramanlar (eyleyenle ı~ actants) edinç [competence], edim [performancejve yaptırım [sanetion j aşamalarty la ele alınmıştır. Son olarak, derin yapılarda kadın erkek ilişkilerinde, insan bedenini ve duygularını ilgilendiren anlamsal yapılar bulunduğu ortaya konmuştur. Bu çözümlemede izlenim ve sezgilerle açıklanabilecek olguların metnin içinde, metnin öğeleriyle ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır.

No abstract

Bu çalışmada Tahsin Yücel'in Kumru ile Kumru başlıklı romanının baş kahramanı özne Kumru ve onun yaşamını yönlendiren nesneler göstergebilimsel açıdan çözümlenmeye çalışılacaktır. Bu bağlamda, çalışma özne nesne ilişkileri ve özne tipleri ile sınırlandırılmıştır. Çözümleme, kullanılan yöntemin ve üst dil terimlerinin sunulmasıyla başlatılmıştır. Özne, iradesi ve bilinci olan insan özelliği taşıyan eyleyendir; nesne ise öznenin bilincini yönelttiği somut ya da soyut bütünlüktür. Değer nesnesi ve bilgi nesnesi konusunda kuramsal bilgiler verildikten sonra, önce iradesizlik nedeniyle özne özelliği taşımayan, sonra da iradeli olmasıyla özne özelliği taşıyan iki tür özne tanıtılmıştır. Sonra da ikinci gruptaki özneler nesneleriyle ilişkilerine göre, dört ulam içinde örneklendirilmiştir: Boş özne, istek öznesi, bilgi öznesi ve ayrılık öznesi. Bu konumdaki özneler kendilerinden güçlü bir gönderene bağımlı iseler bağımlı, değillerse bağımsız (özerk) özneler olarak tanımlanırlar. Kumru önce özne özelliği taşımazken, sırasıyla Bağımlı Boş Özne, Bağımlı İstek Öznesi, Bağımsız İstek Öznesi konumlarına geldikten sonra başlangıç durumuna dönerek hem iradesini, hem nesnelerini hem de özne özelliğini yitirir. Kumru, bilgi ile ilişki kurmadığı için hiçbir zaman bilgi ve ayrılık öznesi konumlarına gelmez. Romandaki değer nesnelerinin tümü tüketilebilen, zamanla değerini yitiren iç çamaşırı, buzdolabı, televizyon ve otomobildir. Her nesne önce Kumru'yu dönüştürür, güçlendirir, sonra bunalıma sokar. Kumru'ya göre insan ilişkileri nesnelerle bağıntılı olduğunda, nesnelerin değeri yoksa insanın da değeri yoktur.