Sanatçıların sanat eseri üretimleri incelendiğinde, imgelerinden taslak oluştururken sıklıkla eskiz defterleri kullandıkları, çalışmalarına dair fikirlerini de bu defterlere not ettikleri görülmektedir. Bu defterler sanat akademilerinde genellikle özgün fikirleri arayış sürecinin bir kaydı olarak değerlendirilir. Ancak örgün eğitim kurumlarında sanat eğitimi alan öğrenciler için bu defterlerin süreç içinde öğrenmeyi destekleyen bir gereç olarak yeteri kadar karşılık bulmadığı da görülür. Karalamalar, betimlemeler ve notlar aracılığıyla düşünme, hayal kurma, karşılaştırma yapma, inceleme ve analiz etme gibi pek çok zihinsel tartışmayı gözle görülür hale getiren bu defterler yaşam ile sanat arasında konumlanmaktadır. Öğrencinin, süreç içindeki yolculuğu, karşılaştığı problemler ve problemleri çözebilme konusunda girişimlerini gösteren yazılı ve görsel sorgulamalar hem sanatsal hem de yaşam becerileri geliştirebilme adına kayda değer niteliktedir. Günlük olarak not edilen bu defterler, öğrenciyi süreç içinde ayırt etme, seçme, kavrama ve estetik olarak düzen arayışlarına itip araştırmaya ve öğrenmeye sevk ederken, öğretmene de öğrencinin potansiyelini doğru kullanabilmesi için rehberlik etmede yardımcı olabilmektedir. Öğretmenin eğitim öğretim sürecinde öğrenciyi sadece ortaya koyduğu sonuç ve davranış dağarcığında kısıtlı olarak tanımasını ortadan kaldırırken aynı zaman da öğrencinin kendisinin dahi farkına varamadığı ya da daha önce kestiremediği özel ilgi alanlarını ve yeteneklerini de ortaya koymasına yardımcı olabilmektedir. Düşüncelerin nasıl geliştiğini ve sürecin nasıl işlediğini gösteren bu kayıtlar bir nevi yaşam ile sanat arasında bir köprü görevi üstlenmektedir. Yaşam ve sanat deneyimlerini pek çok alternatif düşünme ve sorgulama eylemleri ile bir defter aracılığıyla kayıt altına almak, öğrencinin gelecekteki karar verebilme, problem çözebilme ve süreci tamamlayabilme gibi olası kaygılarını da ortadan kaldırabilecek bir başucu rehber kitabın yerini alabileceği düşünülmektedir. Bu araştırma, yaratıcı sürecin izlerini gösteren yaşam ve sanat defterlerinin sanat eğitimi süreçlerine katkısına odaklanmaktadır.

Bu bildiride, 2020-2021 yılının 2. Döneminde Denizli Güzel Sanatlar Lisesinde 11. sınıf resim bölümü öğrencileriyle yapılmış olan çevrimiçi eğitim ile ilgili araştırma ve bulguların paylaşılması ve tartışılması amaçlanmıştır. Okullarda örgün eğitim yerini, Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle sağlık önlemlerinin alınmasıyla daha önce hiç denenmemiş yeni bir yöntem olan uzaktan çevrimiçi öğretime bırakmıştır. Bu beklenmedik değişim, tüm dünyada örgün eğitim kurumlarında olduğu gibi, Türkiye’de de özellikle uygulamalı derslerde olumsuz bir etki yaratmıştır. Öyle ki zihinlerdeki alışılagelmiş göster yaptır ya da yaparak yaşayarak öğren yöntemi alt üst olmuş tüm öğrenci ve öğretmenleri karışıklığa sürüklemiştir. Durumu kabullenmek, yeniye uyum sağlamak ve içinde bulunulan konum ve şartlara göre problem çözebilmek, sorgulayabilmek ve ortaya ürün koyabilmek zorlaşmış, kaygılar sebebiyle eğitim öğretim ayağına uyumlanma zaman almış, var olan eğitim sistemi yerine, içinde risk içeren ve ilk kez deneyimlenecek bir sürece hazırlıksız girilmiştir. Bu süreçte atölyede malzemeye dokunarak, onu koklayarak, görerek ve süreci önceki öğrenmelerinde olduğu gibi aşamalar halinde yürüten öğrenmeye hazır öğrenci profili ortadan kalkmıştır. Yerine, kendi problemini kendi çözen, kendi öğrenme yöntemini keşfeden ya da kendi gereçlerini kendi hazırlayıp tekniği kendi başına deneyimleyen öğrencilerin ortaya çıktığı görülmüştür. 14 hafta sürdürülen uzaktan sanat eğitimi yine farklı bir sanat temelli yöntem olan A/r/tografi ve ders öğretmeni ile öğrencileri arasında tamamlanmıştır. Bu çalışma ile amaçlanan uzaktan eğitim sürecinde ders öğretmeninin ve öğrencilerinin karşılaştıkları problemleri çözme becerilerini ortaya koymanın yanı sıra sanatsal yaratımlarının arkasındaki yaşanan sözlü ve yazılı notlar ile oluşturdukları yaşam ve sanat günlüklerinin bir değerlendirmesinin yapılmasıdır.