choroby nowotworowej i dąży się do utrzymania tego stanu.Chemoprewencyjnie działają substancje naturalne zawarte w roślinach dostarczanych z dietą: pomidorach, czosnku, soi, zielonej herbacie, imbirze, przyprawach. Przyczyniają się do zapobiegania rozwoju nowotworów dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, detoksyfikacyjnym, a także zdolności do regulacji cyklu komórkowego i indukowania apoptozy w nieprawidłowych komórkach. Celem tego opracowania
WprowadzenieWedług informacji podawanych przez Światową Organizację Zdrowia, nowotwory złośliwe są jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie, tuż obok chorób sercowo-naczyniowych, przewlekłych chorób układu oddechowego i cukrzycy [1]. Mało optymistyczną prognozą jest przewidywany 70-procentowy wzrost zachorowań na nowotwory w ciągu najbliższych dwóch dekad. Powszechnie wiadomo, że elementy środowiska, w którym żyjemy, mogą przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych. Czynnikami fizycznymi działającymi mutagennie są promieniowanie ultrafioletowe i jonizujące. Zanieczyszczenie powietrza, wód, gleby oraz żywności, dostarcza do wnętrza organizmu potencjalne kancerogeny, wśród których można wymienić: azotany (V) i azotany (III) służące do nawożenia upraw, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), akrylamid, azbest, mikotoksyny -aflatoksynę B 1 , składniki dymu tytoniowego i wirusy -brodawczaka ludzkiego (HPV) czy Epsteina-Barra (EBV).Z maksymą "Lepiej zapobiegać, niż leczyć" (łac. Morbum evitare quam curare facilius est) Hipokratesa związane jest pojęcie chemoprewencji nowotworów, które powstało w latach 70. XX w. Chemoprewencja "zakłada wykorzystanie naturalnych lub syntetycznych substancji aktywnych biologicznie, które mogą zapobiegać, hamować lub odwracać progresję nowotworu" [2]. Substancje takie posiadają właściwości zapobiegające wystąpieniu nowotworu u osób zdrowych, u osób, wśród których występuje zwiększone ryzyko kancerogenezy czy też pacjentów, u których nastąpiła remisja Mechanisms of chemopreventive action of natural substances in cancers induced environmentally · Due to the intense human industrial activity, the amount of chemical compounds, with potentially carcinogenic effects on the human body is constantly increasing in the natural environment. The worldwide increase in the incidence of neoplastic diseases inclines not only to search for more and more effective methods of treatment, but also directs attention to the possibilities of anticancer prophylaxis. Cancer prevention is particularly attractive because of the use of natural substances contained in the diet: fruits, vegetables, green tea and spices. Over the years, research has shown that certain groups of substances taken with food, such as flavonoids, alkaloids, carotenoids, glucosinolates, interfere in the metabolism of cancer cells, changing it at the stages of initiation or promotion. Thanks to their antioxidant and pro-apoptotic properties, they can be used in the chemoprevention of neoplastic diseases. The work discusses the most important groups of these compou...