İş hukukuna dair mevzuatımızda son yıllarda yapılan değişikliklerle, çalışan annelere yönelik bir takım düzenlemeler, çalışma hayatına kazandırılmıştır. Bu yeni düzenlemelerden birisi de, 6663 sayılı Kanunla, 4857 sayılı İş Kanununun 74. Maddesine eklenen ikinci fıkra hükmüdür. Yapılan düzenlemeyle doğum yapan kadın işçilere talebi halinde haftalık çalışma süresinin yarısı kadarlık ücretsiz izin hakkı getirilmiştir. Bu hak ayrıca, üç yaşını henüz doldurmamış bir çocuğu evlat edinen erkek veya kadın işçilere de yasal olarak tanınmıştır. Doğum yapan ve ya evlat edinen işçinin çalışma hayatından tamamen kopmadan küçük çocuğuyla ilgilenmesi amacıyla getirilmiş olan izin hakkı; uygulamada, yarım çalışma izni olarak ifade edilmektedir. Yasal koşulların oluşması durumunda, işverenin kabulüne bağlı olmaksızın yarım çalışma iznini kullanan çalışan, belirli süreli de olsa istihdam dışında kalarak, işverenin işyerindeki çalışma düzenini de etkileyecektir. Mevzuattaki bu düzenleme, izin hakkına dair uygulamada yaşanabilecek tereddütleri gidermeye yeterli değildir. Bu nedenle yarım çalışma iznine ilişkin hükümlerin esas itibariyle açık bir şekilde yeniden düzenlenmesi gerekir.

Kanununun 56. maddesinin son fıkrasıyla, yaşamını yitirmiş sigortalı annesi/babası üzerinden ölüm aylığına hak kazanabilmek için evlilik bağına son verip, boşandığı eşiyle birlikte yaşamayı sürdüren kız çocuklarının veya hayatta bulunmayan sigortalı eski eşi üzerinden ölüm aylığı tahsisi için mevcut evlilik birliğini sonlandırmasına karşın sonraki eşiyle beraberliğini devam ettiren kişilerin durumu üzerinde durularak; kanuna karşı hile yoluyla evlilik birliğine resmen son verip fiilen birlikte yaşama olgusu Sosyal Güvenlik Kurumunun denetimleriyle aynı Kanunun 96. maddesi çerçevesinde fazla ve yersiz ödemelerin geri alınması sonucuna bağlanmış olup, bu konuda yaşanan hukuki uyuşmazlıklarsa Kurum ile hak sahibi olduğunu iddia eden kişi arasında icra dairelerinde takip ve de iş mahkemelerinde dava konusu yapılacaktır. Söz konusu düzenlemenin esasını da, hakkın kötüye kullanılması prensibi oluşturur.

İş hukukunun temel amaçlarından biri de işçi ve işveren arasındaki çalışma ilişkisinin devamlılığını sağlayacak tedbirlerin alınmasıdır. İş sözleşmesinin sona erdirilmesi öncesinde, savunma hakkı verilmesi, işçinin, hakkındaki iddiaları öğrenme olanağını sağlayacaktır. Hakkındaki fesih nedeni olabilecek iddiaları öğrenen işçinin yapacağı savunmanın mahiyeti, taraf olunan iş ilişkisi bakımından son derece önemlidir. İşçi yapacağı savunmayla işverenin objektif bir değerlendirmeyle fesih iradesini değiştirebilir. Diğer bir ifadeyle işveren, işçisinin yapacağı savunmaya göre iş sözleşmesini sona erdirme yönündeki niyetinden vazgeçebileceği gibi yapılan savunmaya itibar etmeyerek aralarındaki sözleşmeyi sona erdirebilir. Yasal olarak iş güvencesi kapsamındaki iş ilişkilerinde, işveren tarafından işçi davranışı ve verimine bağlı fesih sebepleri karşısında tanınması zorunlu olan savunma hakkı, ileride yaşanabilecek uyuşmazlıklarda, ispat hukuku açısından yazılı olarak ve de fesih bildirimi öncesinde kullandırılması gerekir. Çalışmamızda İş Kanununun 19. maddesinde yer verilen ve işveren tarafından işçinin kişiliğine bağlı fesih sebepleri bakımından gerçekleştirilmesi muhtemel fesih işleminin geçerlilik koşulu olarak düzenlenen savunma hakkı, mevzuat, öğreti görüşleri ve Yargıtay kararları çerçevesinde değerlendirilmiştir.