The present research was conducted during 2012 in order to determine the essential oil content and composition of Echinophora tenuifolia subsp. sibthorpiana Tutin. Plants were collected during rosette, vegetative growth, full flowering and fruit-ripening stages. Oil was extracted using Clavenger hydrodistillation apparatus from either fresh, shade dried or sun dried samples. Oil composition was determined with a GC/MS. Oil content of samples showed significant variation during the vegetative stages of development. Oil contents of fresh samples were found to be 0.76% at seedling stage whereas oil content has risen to 1.06% at seed set. The shade-dried samples had higher oil contents than the fresh and sun dried samples. The oil composition of pickling herb changed with drying method and growth stage. Throughout the growth stage of the plant, the oil was composed of 21 components and the main components were found to be αphellandrene (47.43 -66.39%) and methyl eugenol (21.29 -38.72%). While methyl eugenol content decreased during vegetation period for both fresh and dried samples, α-phellandrene level increased. Attention should be given to the collection time and drying method of pickling herb for different uses since vegetative stage and drying method influence oil content and composition.

Özet: Isparta ekolojik koşullarında 2012 ve 2013 yıllarında yürütülen bu araştırmada farklı zamanlarda hasat edilen (çıkıştan 140, 155, 170, 185 ve 200 gün sonra) değişik tiplerdeki şeker pancarı çeşitlerinin (Begonia, Aranka ve Esperanza (N tipi), Sandrina ve Esperia (NZ tipi), Felicita ve Agnessa (Z tipi) verim ve bazı kalite özellikleri incelenmiştir. En yüksek kök gövde ve biyolojik verim erken sökümde Aranka, geç sökümde ise Esperia çeşitlerinden elde edilmiştir. En düşük α-amino azot miktarı erken sökümde Aranka (5.68 mmol/100g), geç sökümde ise Esperia (2.05 mmol/100g) ve Esperanza (2.11 mmol/100g) çeşitlerinde belirlenmiştir. Erken ve geç sökümlerde Z tipi olan Felicita ve Agnessa çeşitleri en yüksek polar şeker oranına sahip olmuştur. En yüksek polar şeker verimi erken sökümde Aranka (1490 kg/da), geç sökümde ise Esperia (1867 kg/da) ve Sandrina (1860 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir. Çalışmada, Isparta koşullarında yüksek verim ve teknolojik olgunluk bakımından Aranka ve Begonia çeşitlerinin 200 gün, diğer çeşitlerin ise en az 185 günlük vejetasyon dönemini tamamlaması gerektiği sonucuna varılmıştır.Abstract: The present study was carried out at Isparta ecological conditions during 2012 and 2013 crop seasons to determine the effects of different harvest times (140, 155, 170, 185 and 200 days after emergence) at different types of sugarbeet cultivars (Begonia, Aranka and Esperanza (N types), Sandrina and Esperia (NZ types), Felicita and Agnessa (Z types) on yield and some quality parameters.The highest sugarbeet yield and biyological yield per decare were obtained from Aranka cultivar at early harvest times and from Esperia cultivar at lates harvest times. The lowest amount of α-amino nitrogen were determined from Aranka (5.68 mmol/100g) at early harvest and from Esperia (2.05 mmol/100g) and Esperanza (2.11 mmol/100g) cultivars at late harvest time. The highest polar sugar content were determined from Felicita and Agnessa cultivars (Z types) at early and late harvests. The highest polar sugar yield per decare were obtained from Aranka cultivar (1490 kg/da) at early harvest and from Esperia cultivar (1867 kg/da) and Sandrina (1860 kg/da) cultivars at late harvest. It was concluded that Aranka and Begonia cultivars should be completed 200 days while other cultivars at least 150 days of vegetation period in terms of high root yield and technological quality in Isparta conditions. *İlgili yazar : zymbekirtosun@gmail.com B. Tosun, vd. / Değişik Zamanlarda Hasat Edilen Farklı Tipteki Şeker Pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.) Çeşitlerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu araştırma Göller Yöresi (Türkiye) florasında farklı lokasyonlarda doğal olarak yetişen Cnidium silaifolium (Jacq.) Simonkai‘nin meyve uçucu yağ oranı ve bileşenlerinin belirlenmesi amacıyla 2014 yılında yürütülmüştür. Uçucu yağ oranı clavenger tipi hidro-distilasyon cihazında, uçucu yağ bileşenleri ise GC/MS‘de belirlenmiştir. Aksu (1,120 m) ve Dedegöl (1,540 m) lokasyonlarından alınan meyvelerin uçucu yağ oranları sırasıyla %0,50 ve %0,67, uçucu yağı oluşturan bileşen sayıları ise sırasıyla 38 ve 29 olarak tespit edilmiştir. Her iki lokasyonda da uçucu yağı oluşturan önemli bileşenlerin β-Elemene (%22,30-29,79), Trans-Caryophyllene (%11,85-21,88), Germacrene-D (%9,74-17,31), α-Humulene (%5,22-5,85) ve δ-Cadinene (%4,82-6,66) olduğu belirlenmiştir. Çalışmada rakımın uçucu yağı oluşturan bileşenler ve oranları üzerine önemli derecede etki gösterdiği, düşük rakımda bulunan bazı bileşenlerin yüksek rakımlarda bulunmadığı tespit edilmiştir.

Öz: Çalışmada Türkiye doğal florasında yetişen Apiaceae familyasına ait 12 farklı bitki türünün uçucu yağının Kök lezyon nematodlarına (Pratylenchus penetrans, P. thornei ve P. neglectus) karşı nematisidal etkileri incelenmiştir. Araştırma in vitro koşullarda yürütülmüş olup, her bir uçucu yağın 1000 ppm konsantrasyonu kullanılmıştır. Uçucu yağların nematisidal etkileri Kök lezyon nematodu türüne bağlı olarak değişiklik göstermiş, P. neglectus türünde Coriondrum sativum L., P. thornei türünde Ferulago cassia Boiss, P. penetrans türünde ise Foeniculum vulgare Miller ve Anethum graveolens L. uçucu yağları diğer uygulamalardan daha yüksek etkinlik göstermiştir. Uçucu yağ uygulamalarına bağlı olarak gerçekleşen nematod ölüm oranları P. neglectus türünde % 24.3-64.7, P. penetrans türünde % 23.7-66.7 ve P. thornei türünde % 33.7-85.0 arasında bulunmuştur. Araştırmada, uçucu yağ aktif maddelerinden linalool, phallendrene ve 2,3,6 trimetilbenzaldehyde bileşenlerini içeren bitkilerin yüksek, anethole ve carvone bileşenlerini içeren bitkilerin orta, caratol ve curzerene bileşenlerini içerenlerin ise düşük nematoksik aktivite gösterdiği anlaşılmıştır. Apiaceae familyası türlerinin Pratylenchus türlerine karşı nematisidal etkilerinin yüksek fakat değişken olduğu, bu nedenle yüksek aktivite gösteren uçucu yağların farklı dozlar kullanılarak arazi koşullarında etkinliklerinin denenmesi ile daha kesin sonuçlara ulaşılabileceği anlaşılmıştır.

ÖZET: Bu araştırma, doğal olarak yetişen Echinophora tournefortii Jaub. & Spach., Echinophora tenuifolia L. subsp sibthorpiana (Guss) Tutin ve Echinophora trichophylla J.E.Smith (Endemik) türlerinin çimlenme özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Doğal yetişme alanlarından 2019 yılında toplanan olgunlaşmış tohum örneklerinde X-ray çekimleri, GA3 (0, 250, 500 ve 1000 ppm) uygulamaları, soğuk katlama (30, 60, 90 ve 120 gün) uygulamaları ile sonbahar ve ilkbahar ekimleri yapılmıştır. X ray çekimlerinde E. tournefortii, E. tenuifolia L. subsp sibthorpiana ve E. trichophylla tohumlarının sırası ile % 9.8, % 94.1 ve % 83.8 oranında tohum doluluk oranında sahip olduğu belirlenmiştir. GA3 uygulamaları Echinophora türlerinin çimlenmesi üzerine herhangi bir etki göstermemiştir. Farklı sürelerde yapılan soğuk katlama uygulamalarında E. tenuifolia L. subsp sibthorpiana türünde 120 gün süre ile katlamada bırakılan tohumların % 20.7'sinde çimlenme meydana gelmiştir. Herhangi bir ön işlem uygulanmadan sonbaharda yapılan ekimlerde E. tenuifolia L. subsp sibthorpiana tohumlarının % 58.7'si, E. trichophylla tohumlarının ise % 9.3'ü, ilkbaharda yapılan ekimlerde ise E. tenuifolia L. subsp sibthorpiana tohumlarının % 14.0'ü, E. trichophylla tohumlarının ise % 8.3'ü çimlenmiştir. Çalışmada kullanılan Echinophora türlerine ait tohumların oda koşullarında çimlenmediği ve dormansiye sahip olduğu belirlenmiştir.