Okul ile aile arasındaki iletişim ve iş birliği eğitimin öğrenci üzerindeki etkisinin sürekliliği açısından önemli bir unsurdur. Okulda başlayan pek çok eğitsel faaliyet, öğrencinin ailesinde ve okul dışındaki çevresinde tamamlanmaktadır. Okul yönetimleri, ailelerin okula olan katkısını sağlamak üzere öğrencilerin veli ve ebeveynlerinin bir araya gelerek birlik kurmalarına yardımcı olmaktadırlar. Okul yönetimleri, okul ve aile birlikleri arasındaki ilişkileri ilgili kanun ve yönetmelikler doğrultusunda düzenlemekle yükümlüdürler. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, ortaya çıkış sürecinden başlayarak okulların yönetim ve işleyişinde kritik bir öneme sahip olan okul aile birliklerinin mevcut durumu ve uygulamada karşılaşılan sorun alanları ile değerlendirilmesidir. Araştırma, tarama deseninde gerçekleştirilmiş olup konu ile ilgili literatür ve araştırmalar ile mevzuat, belge ve diğer dokümanlar dikkatli bir toparlama sürecinden sonra analiz edilmiştir. Çalışma öncelikle okul aile birliklerinin oluşumunu tarihsel bir perspektiften ele alarak bugünkü mevcut durumun ortaya çıkışını hazırlayan gelişmeleri incelemiştir. Ardından okul aile birliklerinin işleyişinde tespit edilen sorun alanları ele alınmış ve konuya ilişkin çözüm önerileri aranmıştır.

Araştırma verilerinin analizinde betimsel istatistikler ile öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeyinin yenilikçi çalışma davranışlarının anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığının belirlenmesi için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin görüşlerine göre, görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda öğretmenlerin yenilikçi çalışma davranışlarını yüksek düzeyde sergiledikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeyleri toplamı ve yenilikçi çalışma davranış düzeyleri toplamı arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki bulunduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda araştırma ile öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeyinin yenilikçi çalışma davranışını yüksek düzeyde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Bu çalışma, Dorenbosch, Engen & Verhagen (2005) tarafından geliştirilen Yenilikçi Çalışma Davranışı Ölçeği’nin (Innovative Work Behaviour Scale) Türk diline ve kültürüne uyarlanması ve bu doğrultuda geçerlik ve güvenirlik analizlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla yapılmıştır. Yenilikçi Çalışma Davranışı ölçeğinin uyarlanmasında ilk aşama olarak dilsel eşdeğerlik çalışması yapılmıştır. Bu amaçla öncelikle ölçeğin Türkçeye çeviri işlemi gerçekleştirilmiştir. Çevirinin tamamlanmasından sonra geri çeviri işlemi yapılmıştır. Dilsel eşdeğerlik çalışması tamamlanan ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Bu doğrultuda ölçek, 2020-2021 eğitim öğretim yılın bahar döneminde Ankara ili Sincan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı kamu ortaokulu ve imam hatip ortaokullarında görevli 328 öğretmene uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, üç boyutlu ölçeğin faktör yapısının iyi bir uyum gösterdiğini ve madde analizi sonuçları da tüm maddelerin ayırıcılığının oldukça yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Ölçeğin Cronbach Alpha Katsayısı ise .953 olarak belirlenmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak yenilikçi çalışma davranışlarını ölçme amacı doğrultusunda uyarlanan bu ölçek, geçerlik ve güvenirliğe sahip bir ölçme aracı olarak değerlendirilmiştir.

This study aims at revealing the individual and organizational factors that affect teachers’ innovative behaviors and examining and evaluating the results of organizational intelligence in these factors. The study group of the research included 20 teachers with different levels of education and different branches working in public schools affiliated with the Turkish Ministry of National Education (MoNE) in Ankara during the 2020-2021 school year. This study was designed in the basic qualitative research design, one of the qualitative research methods. The data collection tool was an open-ended questionnaire. Descriptive analysis and content analysis techniques were used to analyze the obtained data. In addition, direct quotations were included in this study to enable participant teachers to reveal their opinions more clearly. In line with the participants' opinions, it was determined that organizational intelligence produced results stimulating and strengthening individual and organizational factors that were effective in teachers’ innovative practices. Therefore, it can be concluded that organizational intelligence with all its dimensions positively affects teachers’ innovative work behaviors.