Bu çalışmada, Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında seçmeli bir ders olan Çocuk Edebiyatı dersini alan ve almayan sınıf öğretmeni adaylarının çocuk kitaplarına ilişkin farkındalıklarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden biri olan “durum çalışması” yaklaşımı benimsenen çalışmanın katılımcıları, iki farklı devlet üniversitesinin Eğitim Fakültelerinde Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında 2. sınıfta öğrenimlerine devam eden toplam 113 öğretmen adayıdır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler 2020 yılı ocak ayından önce toplandığı için etik kurul izni bulunmamaktadır. Verilerin analizinde, nitel veri analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, Çocuk Edebiyatı dersi alan sınıf öğretmeni adaylarının; çocuk kitaplarının eğitsel olarak taşıması gereken özellikler, kitap önerisinde bulunurken göz önüne alınacak nitelikler, kitapların taşıması gereken biçimsel ve içerik özellikleri ile ilgili iyi düzeyde bir farkındalığa sahip oldukları tespit edilmiştir. Dersi almayan sınıf öğretmeni adaylarının söz konusu kriterler bakımından farkındalık düzeylerinin ise beklenenin üzerinde olduğu görülmüştür. Bu noktada okumayı sevme ve okuma alışkanlığı kazanmada büyük rol oynayan çocuk kitaplarının seçilmesinde ve çocuklara önerilmesinde, anne-babalara ve özellikle öğretmenlere önemli sorumluluklar düşmektedir. Bu nedenle gerek öğretmenlerin gerekse öğretmen adaylarının nitelikli çocuk kitaplarının taşıması gereken özellikleri bilmesi ve öğrencilere kitap önerebilecek seviyede bir farkındalığa sahip olması oldukça önem taşımaktadır. Bununla birlikte Çocuk Edebiyatı dersinin seçmeli ders yerine zorunlu ders olarak programda yer alması önerilmektedir.

Bu araştırmanın amacı, ilkokul 1-4. sınıf düzeylerindeki Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma metinleriyle ilgili anlam kurma sorularının soruluş amacına, soruluş yerine, türüne, gerektirdiği bilişsel süreçlere ve cevabın kaynağına göre incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla gerçekleştirilen bu araştırmada, 2021–2022 eğitim-öğretim yılında ilkokulda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki metinlere yönelik hazırlanan 936 anlam kurma sorusu incelenmiştir. Elde edilen veriler üzerinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Veriler, araştırmanın güvenilirliğini sağlamak amacıyla her iki araştırmacı tarafından ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, Türkçe ders kitaplarında en çok kimlik belirleme, en az özetleme sorularının olduğu; en çok metin altı sorulara, en az okuma esnasında sorulan sorulara yer verildiği; açık uçlu soruların çoktan seçmeli sorulara göre çok daha fazla olduğu; anlam kurma sorularının çoğunlukla yüzeysel düzeyde olduğu; en çok metin içi sorulara, en az metinlerarası sorulara yer verildiği belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda, bulgulara dayalı olarak ulaşılan sonuçlar ve bu sonuçlara yönelik öneriler sunulmuştur.

Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin birçok değişken bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeliyle gerçekleştirilen çalışmada, veriler kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Çalışma grubu, Türkiye’nin farklı il veya ilçe merkezlerinde devlet ilkokullarında ve özel ilkokullarda görev yapan 191 sınıf öğretmeni ile farklı üniversitelerin eğitim fakültelerinde okuyan 348 sınıf öğretmeni adayından oluşmaktadır. Çalışmanın verileri araştırmacıların hazırladığı kişisel bilgiler formu ile Sulak (2019) tarafından geliştirilen Dijital Okuryazarlık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, t-testi, tek faktörlü varyans analizi, Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U testlerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonunda, sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin sınıf öğretmeni adaylarından daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca erkek öğretmenlerin kadınlara, yaşı genç olan öğretmenlerin daha yaşlı öğretmenlere, mesleki tecrübesi az olan öğretmenlerin fazla olan öğretmenlere, özel okuldaki öğretmenlerin devlet okulundaki öğretmenlere, lisansüstü eğitim alan öğretmenlerin, lisans ve önlisans sahibi öğretmenlere, kişisel bilgisayara/tablete sahip olan öğretmenlerin sahip olmayanlara göre dijital okuryazarlık düzeyinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son olarak ise cinsiyetin, sınıf öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerini etkilemediği, dijital okuryazarlık puanlarının en yüksek 22–23 yaş aralığındaki ve 3. sınıf öğrencilerine ait olduğu, kişisel bilgisayara/tablete sahip olan öğretmen adaylarının sahip olmayanlara göre dijital okuryazarlık düzeyinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre önerilere yer verilmiştir.

Motivation is well-known to have a crucial influence in the growth and acquisition of language skills, including reading comprehension and writing. From this point of view, the goal of this study was to find out how 4th graders' reading comprehension, writing skills, and motivation to read and write are connected. Conducted according to the correlational research design, the study consisted of a total of 581 students, 297 boys and 284 girls, studying at the 4th grade of the public primary schools located in the central districts of Kars, Konya, and Zonguldak provinces. Data collection tools included the “Reading Comprehension Test”, “Motivation to Read Profile”, “Motivation to Write Profile”, and “Story Text Assessment Analytic Rubric”. Data analysis results indicated that the reading comprehension skills of female and male students were close to each other with statistical significance in favour of female students considering the scores of story writing and of motivation to read and write. A major positive correlation was found between the motivation to read and its sub-factors and the sub-factors of motivation to write, as well as between the motivation to read and motivation to write. Furthermore, motivation to read was found to be a considerable predictor of reading comprehension skill, while motivation to write was found to be a major predictor of writing skill. At the conclusion of the study, a number of recommendations were made for future researchers and teachers.

İnsanlık tarihinin en önemli becerilerinin başında olan okuma ve yazmanın kazanımında bazı bireyler öğrenme güçlükleri ile karşılaşmaktadır. Okuma ve yazma becerilerinin doğru ve etkili bir şekilde kazanılması ve sürdürülebilmesi için bu güçlüklerin belirlenmesi ve çözümlenmesi oldukça önemlidir. Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının okuma ve yazma güçlüklerini belirlemeye ve gidermeye yönelik seviyelerinin tespit edilmesidir. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışması modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın çalışma grubu, iki farklı üniversitenin Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören dördüncü sınıf düzeyindeki öğretmen adaylarıdır. Kolay ulaşılabilir örneklem tekniği ile belirlenen katılımcıların okuma yazma eğitimi ile ilgili lisans düzeyindeki dersleri almış olmaları ve çalışmaya gönüllü katılımları birer ölçüt olarak ele alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan form hazırlanmıştır. Formda, sınıf öğretmeni adaylarının okuma ve yazma güçlüğüne yönelik değerlendirme ve müdahale seviyelerini tespit edebilmek amacıyla örnek durumlar yer almaktadır. Verilerin toplanması sürecinde öncelikle sınıf öğretmeni adaylarına değerlendirme testi uygulanmış, sonrasında örnekler üzerinden söz konusu güçlükleri tespit etmeye ve gidermeye yönelik tepkileri belirlenmiştir. Veriler betimsel olarak çözümlenmiş ve bulgular ilgili sorular altında ifade edilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının, okuma ve yazma güçlüğünün ne olduğuna yönelik belli düzeyde bir farkındalıklarının olduğu, okuma ve yazma güçlüklerinin aşılmasında kendilerine güvendikleri fakat buna yönelik yapılabilecek çalışmalar hakkındaki bilgilerinde eksikler olduğu belirlenmiştir.